Op werkdagen voor 23:00 besteld, morgen in huis Gratis verzending vanaf €20
010-4731397

Achtergrond

Doelgericht vernieuwen - De kracht van SIT: Systematic Inventive Thinking

0 | 23 augustus 2006 | 7-10 minuten leestijd
Aan de basis van elke succesvolle innovatie ligt een goed idee. Daarmee vormen 'goede ideeën' één van de belangrijkste productiemiddelen van een organisatie. Om de innovatiepijplijn gevuld te houden, hebben organisaties een continue toevoer nodig van vernieuwende en haalbare concepten. In de meeste organisaties is er geen gebrek aan ideeën. Waar het wel aan ontbreekt, zijn écht vernieuwende ideeën die zowel goed te realiseren zijn als een grote aantrekkingskracht op de markt hebben. Vaste denkpatronen Sinds enkele jaren wordt ook in Nederland succesvol gebruik gemaakt van Systematic Inventive Thinking (SIT). De SIT-methode helpt proactief nieuwe producten en diensten te ontwikkelen, in plaats van te reageren op initiatieven van de concurrentie of te wachten op vragen van klanten. SIT is gebaseerd op het feit dat 70% van de succesvolle innovaties uit het verleden zijn te herleiden tot een vijftal vaste denkpatronen. SIT is de praktische vertaling van die denkpatronen naar een gestructureerde en zeer effectieve innovatiemethodiek, waardoor goede ideeën geforceerd kunnen worden. Daarmee voegt SIT, naast marktonderzoek en technologische ontwikkelingen, het bestaande product als nieuwe bron toe aan het uitvinderspallet. SIT denkt anders SIT vertrekt vanuit de bestaande situatie. In plaats van alles los te laten of na te denken over de producten zoals ze zijn, dwingt SIT u om in actie te komen. U leert om veranderingen aan te brengen aan het huidige product of de bestaande situatie en de zogenaamde interne code te kraken. Door het bestaande product aan te passen, wordt het bekende onbekend, waardoor zich verfrissende en vruchtbare gedachten kunnen vormen. Door SIT worden we niet creatiever, maar onze natuurlijke creativiteit kan zijn werk doen onder ideale omstandigheden. SIT is een verzameling van vijf grondig geteste denkrecepten, die gerichte inspiratie bieden voor een onbeperkt aantal nieuwe ideeën. Het is gebaseerd op de bestudering van honderden succesvolle producten. Op het eerste gezicht lijkt iedere innovatie een unieke vondst te bevatten. Maar nadere analyse leert dat de meeste 'verrassende' uitvindingen zijn terug te voeren tot een handjevol universele denkpatronen: - verwijderen en vervangen - vermenigvuldigen - verbinden - opdelen en herschikken en - veranderen van afhankelijkheden. Door deze vijf denkpatronen te vertalen naar een gestructureerde en effectieve innovatiemethodiek, is de SIT-methodiek ontstaan. Wij durven te stellen dat het bedenken van een innovatief concept of een briljante oplossing niet langer een toevalstreffer hoeft te zijn. Door het loslaten van meerdere SIT-denktechnieken op hetzelfde vraagstuk genereert SIT een reeks van nieuwe productvarianten. Hierdoor is uw innovatiepijplijn altijd gevuld en blijft u steeds een stap voor op de concurrentie. SIT versus brainstormen Bij het ontwikkelen van ideeën kunnen we gebruikmaken van een groot aantal creativiteitstechnieken. Al deze technieken hebben als doel onze bestaande denkpatronen te doorbreken en ruimte in onze hersenen te creëren voor het leggen van nieuwe verbindingen (= anders denken). Daardoor komen we tot nieuwe inzichten en oplossingen. SIT verschilt op drie punten fundamenteel van de andere creativiteitstechnieken: - de procesgang van ideeontwikkeling: het grasmaaierprincipe; - de manier van doorbreken van bestaande (vaste) gedachtepatronen; - de keuring van een idee. Het grasmaaierprincipe De basis van bijna alle brainstormtechnieken is de spontane associatie. De ene gedachte leidt tot de andere gedachte, waarbij veelbelovende oplossingsrichtingen worden gevolgd. In de praktijk komt het erop neer, dat we ongecontroleerd van het ene naar het andere idee schieten. SIT kenmerkt zich echter door een gestructureerd proces. Net als iemand die gras maait, banen trekt over een gazon, werkt SIT systematisch alle denkrichtingen af. Ook die richtingen waarvan we denken dat daar zeker niets te ontdekken valt. Juist daar, op de minder voor de hand liggende terreinen, liggen vaak de pareltjes. Doorbreken van vaste gedachtepatronen Bij sommige brainstormtechnieken proberen we bestaande gedachtepatronen te doorbreken door het probleem of de vraagstelling een tijdje te laten rusten. Ondertussen halen we inspiratie uit onderwerpen die ogenschijnlijk niets met het probleem te maken hebben. Vervolgens is de grote uitdaging de inspiratie die is opgedaan te verbinden aan het probleem. Dit vraagt een enorme creatieve sprong van de deelnemers. Het gebrek aan voldoende bovengemiddelde creatieve geesten in een organisatie is misschien wel de belangrijkste reden waarom het resultaat van conventionele brainstormsessies vaak teleurstellend is. SIT doorbreekt bestaande gedachtepatronen door te werken met de vijf denktechnieken. Deze zijn: - contra-intuïtief. Ze dwingen af dat we wegen volgen die we normaal niet zouden kiezen; - planten het zaadje van het idee in ons hoofd. In SIT-termen vormen deze denkpatronen de basis voor het virtuele product. Ook bij SIT is het maken van een creatieve sprong essentieel. Het virtuele product moet concreet gemaakt worden en vervolgens een aantrekkelijke functie krijgen. Bedacht moet worden welke voordelen het idee heeft en wie hier interesse in zou kunnen tonen. Deze gedachtesprong is alleen een stuk kleiner dan bij het traditionele brainstormen. De keuring van een idee Het derde verschil dat SIT zo anders maakt dan andere creativiteitstechnieken, is datgene wat we onder een idee verstaan. Klassieke brainstormprocessen kennen als basisspelregel 'uitstel van oordeel'. Dit houdt in dat u tijdens de divergentiefase geen kritiek mag leveren op een idee van een andere deelnemer aan de brainstormsessie. Het nadeel van deze spelregel is dat veel ideeën genoteerd worden die we eigenlijk geen serieuze ideeën mogen noemen. In het geval van SIT-bijeenkomsten wisselen divergentie en convergentie elkaar doorlopend af. Nadat een nieuw idee is gelanceerd, wordt er direct geoordeeld. Niet met als doel om alles direct af te schieten, maar om alleen de ideeën over te houden die aansluiten bij de doelstelling van de sessie. Bij het toepassen van SIT, onderwerpen we ieder beginnend idee aan twee keuringen, die we filters noemen: - de marktfilter: wat is de doelmarkt voor dit idee? Wat zijn specifieke voordelen en het onderscheidend vermogen ervan? Voor welke gebruikssituatie is het geschikt? - de implementatiefilter: wat is de haalbaarheid (financieel, technisch, etc.) voor uw organisatie? Pas als een idee (of liever gezegd een gedachte) zó ver is ontwikkeld dat het voldoet aan deze twee filters spreken we van een echt idee in SIT-terminologie. Het toepassen van de filters vraagt wel om inhoudelijke kennis aan tafel. De verschillende disciplines uit een organisatie moeten vertegenwoordigd zijn om zinvolle uitspraken te doen over de haalbaarheid van een idee in de markt en voor uw organisatie. Ook hierin is SIT anders dan andere brainstorm methoden. Daar worden juist vaak vrije, creatieve geesten (de zogenaamde 'wilde ganzen') binnengehaald om het proces te versterken. Zij zijn immers vaak degenen die goed de grote creatieve sprong kunnen maken. Bij SIT draait het juist om het optimaal benutten van de aanwezige kennis in de organisatie. De focus van SIT Juist omdat SIT tijdens de idee-ontwikkeling oordeelt is het scherp bepalen van de doelstelling voor de idee-ontwikkeling essentieel. Het doel waarop idee-ontwikkeling met behulp van SIT zich richt, noemen we de 'Innovation Sweet Spot'. Dit is het smalle gebied waar de 'perfecte' innovaties zich bevinden. Het zijn die innovaties die nieuw en verrassend genoeg zijn om echt rumoer in de markt te veroorzaken en tegelijkertijd niet zo complex zijn dat potentiële klanten het niet begrijpen. Stel dat het huidige product zich in de kern bevindt van waaruit het vernieuwingsproces begint. De huidige situatie wordt omringd door een categorie innovaties en vernieuwingen die dichtbij het bestaande product liggen. Dit zijn zeker belangrijke vernieuwingen, deze maken dat een product actueel blijft. Het zijn echter niet die innovaties die echt de orde in de markt verstoren en een organisatie opnieuw op de kaart zetten. Ver weg van de bestaande situatie liggen innovaties die vaak het grote risico hebben dat ze té ver weg liggen voor de klant en/of de eigen organisatie, waardoor het afbreukrisico heel groot is. De smalle lijn tussen te ver en te dichtbij is de Innovation Sweet Spot. Deze ideeën zijn voldoende anders om echt nieuw te zijn, maar blijven genoeg dichtbij om haalbaar te zijn voor het bedrijf en herkenbaar in de markt. Niet voor niets tekenen we de Sweet Spot smal. Er is veel meer ruimte om ernaast te zitten dan om precies goed te zitten. De Sweet Spot gaat uit van de missie: maximaliseer differentiatie en minimaliseer verandering. Iedere situatie zijn eigen Sweet Spot Natuurlijk is de plaats van de Sweet Spot geen statisch gegeven. Wat te ver en te wild is, is mede afhankelijk van de planningshorizon waarop ideeën worden ontwikkeld. Moet een innovatie nog dit jaar op de markt worden gebracht? Dan zijn er minder mogelijkheden dan wanneer er ruimte is voor een ontwikkeltraject van enkele jaren. Datzelfde geldt voor het type doelgroep waarop wordt gericht. Voor de ene doelgroep is iets al snel te gek, terwijl een andere groep juist steeds op zoek is naar nieuw, nieuw, nieuw. Ook bepalend is het risico wat een onderneming bereid is te nemen, of investeringen die een onderneming wel of niet kan doen. Allemaal elementen die maken dat de Sweet Spot voor iedere situatie anders is. De Sweet Spot bepaalt sterk de focus van het idee-ontwikkelingsproces, het doel waarop gericht wordt. Het is dus heel belangrijk dit doel vast te stellen, voordat begonnen wordt met idee-ontwikkeling. Hoe scherper zicht bestaat op wat te dichtbij of te ver is, wat nog haalbaar is en wat niet, des te gerichter ideeën ontwikkeld kunnen worden.
Over Yousri Mandour

Yousri Mandour is partner bij Lobster Company en docent op oa Nyenrode (Executive Education) en Hotelschool The Hague (MBA / master). Hij adviseert, geeft les, verzorgt keynotes, maakt podcasts (De Strategie van de kreeft) en schrijft managementboeken over strategische verandering & vernieuwing en leiderschap. 

https://www.lobstercompany.nl
Alle boeken van Yousri Mandour

Deel dit artikel

Wat vond u van dit artikel?

0
0

Boek bij dit artikel

Paul Heere, Dorien van der Heijden, Yousri Mandour
Doelgericht vernieuwen + gratis audio-cd
Uw cookie-instellingen
Deze website maakt gebruik van verschillende soorten cookies. Sommige cookies worden geplaatst door diensten van derden die op onze pagina's worden weergegeven. Om deze externe content te kunnen tonen is nodig dat u toestemming geeft voor het zetten van persoonlijke en marketingcookies. U kunt uw toestemming op elk moment wijzigen of intrekken. In onze cookieverklaring vindt u meer informatie.

Populaire producten

    Personen

      Trefwoorden