Woorden hebben dagelijks invloed op onze gedachten, emoties en beslissingen. Hoe leiders spreken, doet er dus ook toe. Overal waar mensen samenkomen, is ‘sprekend leiderschap’ aan de gang: mensen die met woorden richting geven, relaties leggen, in actie komen en verandering zoeken.
Dynamiek
Maar hoe doe je dat zelf? Wat ‘doen’ woorden van leiders precies? Bovendien: we leven in een constante stroom van woorden, die via de tijdlijnen op onze socials, aan talkshowtafels, in podcasts, op radio en tv, in kranten en tijdschriften over elkaar heen buitelen. Het is in die dynamiek niet altijd makkelijk om woorden met diepgang te vinden. Politieke taal lijkt steeds meer een spel van framing en signaalwoorden geworden. De echoput van online zendingsdrang beïnvloedt onze tijdlijn elke dag. Primaire, extraverte stemmen krijgen de meeste aandacht. Wat doet dit met onze oprechtheid en authenticiteit? En zijn die twee hetzelfde als ‘dicht bij jezelf blijven’? Of is hier meer voor nodig?
waarachtigheid
Sinds 2011 werk ik bijna dagelijks met leiders aan het vinden en vormen van hun stem. Achter de toespraken en presentaties van leiders schuilt altijd de zoektocht naar woorden die ertoe doen. We willen allemaal gezien, gehoord en begrepen worden - en aangesproken in woorden die ons dat laten voelen. Maar ook in woorden die een basaal mens- en wereldbeeld laten zien. In mijn boek Sprekend Leiderschap noem ik dat waarachtigheid. Geloofwaardig leiderschap vraagt om mensen die waarachtige woorden spreken. Woorden die een ander in staat stellen iets van zichzelf in jou te herkennen. Woorden die niet alleen maar een vluchtig beeld schetsen of een korte, hevige emotie oproepen.
bedachtzaamheid
Waarachtige woorden vind je in taal waarmee je je laat aanspreken. In waarachtige woorden blijf je zelf niet buiten schot: er staat ook voor jou iets op het spel. Het vinden van die woorden kan daarom een rommelig, grillig proces zijn. Daarin heb je ruimte nodig voor bezinning: voor denken, voelen en ervaren. Om oprechtheid en authenticiteit te vinden. Stilte, reflectie en bedachtzaamheid ontstaan echter niet zomaar in het dagelijks leven. Je moet daarvoor vaak eerst stoppen met dingen doen: even niet op kantoor zijn, even je telefoon wegleggen.
ervaringen
Mijn boek Sprekend Leiderschap helpt je in de zoektocht naar waarachtige woorden. In het boek ga ik te rade bij sociaalpsychologen, taalwetenschappers, filosofen als Hannah Arendt en Emmanuel Levinas, bij theologen, antropologen, politici, journalisten, schrijvers en retorici. We luisteren naar waarachtige woorden van o.a. Jacinda Ardern, Václav Havel, Angela Merkel en Wolodymir Zelensky. En ik put uit ervaringen in mijn eigen werk als speechschrijver, sprekerscoach en strategisch adviseur.
Juist in onzekere, onrustige en vluchtige tijden hebben we waarachtigheid nodig. Tegenover polarisatie, weerstand en conflict verlangen veel mensen naar leiders die woorden spreken die perspectief bieden, samenbrengen, inspireren en ons helpen om vredig samen te leven. Dat is niet altijd makkelijk, maar wel een belangrijke, dagelijkse en diep menselijke uitdaging. Sprekend Leiderschap helpt je hierbij.
Over Jan Sonneveld
Jan Sonneveld (BySpeech) helpt al meer dan tien jaar leiders de juiste woorden te vinden en te spreken: van ministers tot managers, van CEO’s tot wethouders. Hij werkt als speechschrijver, sprekerscoach, schrijftrainer en strategisch adviseur. Twee keer won Sonneveld de internationale Cicero Speechwriting Award.
