Waarom hebben we juist nu zoveel last van andere generaties op de werkvloer?!
We zijn allereerst met meer generaties op de werkvloer. Jongeren werken als nooit tevoren en de pensioengerechtigde leeftijd loopt op. Je kunt zomaar met een collega samenwerken die je grootouder/kleinkind had kunnen zijn.
De wereld verandert daarnaast razendsnel; alles is in beweging. Ook generaties ontwikkelen zich sneller en daardoor worden generatieverschillen groter. Als ik de mindset van mijn (schoon)ouders vergelijk met die van mijn stiefkinderen…
Binnen organisaties is bovendien een vernieuwingsvertraging opgetreden. Generatie X (geboren 1955-1970) en Pragmaten (geboren 1970-1985) hebben zich (ongewild) aangepast aan oude patronen. De cultuurvernieuwende Generatie Y (geboren 1985-2000) en Z (geboren 2000-2015) bevinden zich in een inmiddels verouderd systeem. Tegelijk krijgen zij onvoldoende de kans om als noodzakelijke vernieuwingsinjectie te fungeren.
Door de individualisering staan in onze maatschappij de behoeftes van het individu inmiddels centraal. Aanpassen aan het collectief is ondergeschikt en openstaan voor de mening van de ander ongemakkelijk. Als we op ons werk geconfronteerd worden met andere visies, wensen en werkwijzen dan is dat op z’n minst oncomfortabel. Verlies aan aanpassingsvermogen en verdraagzaamheid vergroten de intergenerationele fricties.
We leven online en offline in generatiebubbels. Daar waar we elkaar vroeger in een generatiemix tegenkwamen op een verjaardag, vereniging, buurthuis of kerk, leven we nu meer in peergroepen. En dan komen we op ons werk ineens BOEM in die generatiepotpourri terecht. Dat is schrikken. We zijn simpelweg niet zo vertrouwd met het doen en laten van andere generaties.
Op ons werk schaken we meer op elkaars terrein. Vroeger waren de levensfasen overzichtelijk en afgebakend: kind-volwassen-bejaard. Het ene moment woonde je thuis en gehoorzaamde je je ouders, het volgende moment was je getrouwd, had je kinderen en veel verantwoordelijkheden. Sinds de Babyboomers zijn de grenzen tussen de levensfasen vervaagd. Oudere generaties kiezen vaker voor een ‘jonge’ levensstijl; festivals, sabbaticals, geen kinderen. Sommige jongeren pakken juist al vroeg een ‘volwassen’ rol; eigen bedrijf, leidinggevende rol, opwaartse feedback. We hebben meer ruimte om eigenzinnige keuzes te maken en lak te hebben aan wat, gezien onze leeftijd, van oudsher logisch zou zijn. Je zou verwachten dat dit ons dichter bij elkaar brengt, maar het bewegen in elkaars vaarwater creëert spanning. Want ook al heeft onze levensstijl meer overeenkomsten, we hebben wel andere mindsets en verwachtingen over elkaar. ‘Ja natuurlijk kan ik nu parttime werken na jarenlang fulltime gebuffeld te hebben, maar waarom jij nu al…je hebt niet eens kinderen?!’
Het zijn juist de stereotypen en vooroordelen die ons kunnen helpen om meer begrip voor elkaar te krijgen. Ga eens in een generatiemix bij elkaar zitten. Bespreek de generalisaties. Wat herkennen we wel, wat herkennen we niet? Spreek behoeftes uit.
Dan kom je tot de ontdekking dat we meer overeenkomsten hebben dan verschillen. We willen allemaal gezellige collega’s, waardevol werk en gewaardeerd worden. En tegelijk stikt het van de verschillen. En ja, uiteindelijk zijn de verschillen binnen generaties altijd nog groter dan tussen generaties. Maar het volledig ontkennen van de generatieverschillen is onlogisch, risicovol en tevens een gemiste kans. Het is juist de verscheidenheid aan perspectieven en talenten die ons kunnen helpen om vooruit te komen. ‘Kim, generatieverschillen zijn toch van alle tijden?’. Klopt. En juist daarom is het zo’n belangrijk thema.
Managementboek Magazine
Dit artikel is verschenen in de papieren editie van Managementboek Magazine in januari 2025.
Bekijk deze editie >
Kom ook
Op 4 juni 2025 spreekt Kim Jansen tijdens de Masterclass Leidinggeven aan generaties op de werkvloer. Over samenwerken tussen verschillende generaties.
Bekijk het programma >
Over Kim Jansen
Generatie-expert en sociaalpsycholoog Kim Jansen werkte jarenlang op het snijvlak van hr, trainerschap en onderzoek. Sinds 2014 is ze inspirerend spreker en senior trainer. Met dit boek spoort ze je aan om het beste uit alle generaties te halen voor een future-proof organisatie.