De tekst is ingeleverd en de eindredacteur is aan de slag. De grote vraag is nu: hoe gaat hij het uitgeven? Ik heb het dan over het nieuwe boek van Chris Anderson, hoofdredacteur van het toonaangevende technologiemagazine Wired en auteur van het boek The Long Tail. Dat boek was een doorslaand succes, dus de uitgever daarvan zal ook graag Andersons volgende boek willen uitgeven. Maar dat is de vraag niet. De vraag is: hoe? Het boek gaat namelijk Free heten (Gratis) en gaat over de economie van gratis die mede dankzij internet ontstaan is. We hebben al gratis kranten, gratis bellen, gratis televisie (YouTube), Ryanair heeft gratis vliegen aangekondigd en in Japan zijn al winkels waar je gratis gadgets kunt uitproberen. Is de volgende stap misschien: gratis boeken?
Dat is wel de bedoeling, zo zei Anderson tussen neus en lippen door tijdens een lezing die hij onlangs hield voor het Creativity World Forum in Antwerpen. Interessant. Hoe denkt hij er dan geld mee te kunnen verdienen? En de uitgever, hoe komt die aan zijn geld? Ik bel met zijn Nederlandse uitgever, Yvonne Twisk van Nieuw Amsterdam. ‘Heeft hij dat gezegd?’, reageert zij verbaasd. ‘Ik heb dat niet van zijn Amerikaanse agent gehoord. Ik zal hem eens bellen. Maar dat kan helemaal niet. Wij hebben voor de rechten geld moeten betalen, we hebben geïnvesteerd in de vertaling. Als ik het boek gratis weg zou geven, kunnen we hier de tent wel sluiten.’
Overigens denkt Twisk wel na over nieuwe vormen waarop ze het boek onder de aandacht wil brengen van een groot publiek. ‘Maar dan denk ik aan het eerste hoofdstuk online zetten of zoiets, niet het hele boek. Dat kan helemaal niet. Heeft hij dat echt gezegd? Ik heb hier zijn e-mailadres, misschien kun je hem nog eens vragen hoe hij dat voor zich ziet.’
Dat laat ik me natuurlijk geen twee keer zeggen, hoewel ik de kans klein acht dat ik ook echt een reactie van hem terug krijgen. Maar niet geschoten is altijd mis. ‘Dear mister Anderson….’ Tot mijn verbazing krijg ik een klein etmaal later een mail van hem terug. In staccato en zonder aanhef schrijft hij: ‘Digital forms (audio, ebook, web) free, maybe paperback free (sponsored), hardcover paid. To follow the model, that’s "inferior forms free, superior form paid". And, needless to say, the ultimate "superior form" is a live speech, which is actually where I make the most money (although my publisher does not).’
Het is bekend dat Anderson veel geld vraagt voor zijn lezingen, dus hij zit inderdaad wel goed. Maar die arme uitgever dan? Moet die dan maar lijdzaam toezien hoe auteurs hun teksten gratis aanbieden op internet, zodat ze vervolgens via het lezingencircuit hun geld verdienen? Het initiatief van Google uit 2004, Google Books, dat complete boeken doorzoekbaar en online beschikbaar maakt, doet het ergste vrezen voor uitgevers en boekhandels. En auteurs, zoals gezegd, moeten het zelden hebben van de verkoop van hun boek. Het lezingencircuit, dat is waar het om draait.
Het worden kortom interessante tijden voor het boekenvak en vooral voor de auteurs. ‘Thank you, mister Anderson.’
Over Ben Kuiken
Ben Kuiken is filosoof, schrijver en ontregelaar. Als organisatiefilosoof helpt hij mensen om anders te denken, te kijken en te praten over organisaties en de problemen die daar ontstaan. Ben is auteur van een groot aantal boeken over organiseren, spelen, en filosofie, waaronder De laatste manager, De Organisatiefilosoof, en Het Zinnigste boek dat je ooit zult lezen.
