In Amerika woedt een mediaoorlog die veel meer is dan een concurrentiestrijd om marktaandelen of winstmarges. Het gevecht draait om politieke macht. De oorzaak vindt zijn grondslag in drie ontwikkelingen die in mijn nieuwe boek Nieuws als Wapen de revue passeren: de ontdekking van nieuws als geldmachine (jaren zeventig en tachtig), de opkomst van nieuws als tegengeluid (rond de eeuwwisseling) en de verwording van ‘nieuws’ als het nieuwste wapen in een steeds fellere politieke tweestrijd - in deze laatste fase bevinden we ons nu.
Winnaar
De grote winnaar van deze strijd is het conservatieve FOX News, dat verreweg de grootste nieuwszender is. Mediamagnaat Rupert Murdoch, de generaal van de zender, staat met zijn kijkcijferkanonnen als Tucker Carlson op eenzame hoogte. Hun megafoon reikt zó ver dat zelfs in Nederland veel mensen weleens van de zender hebben gehoord. Linkse tegenhanger MSNBC is een goede tweede, op afstand gevolgd door het Cable News Network (CNN), in 1980 als eerste nieuwszender door Ted Turner opgericht.
Twee realiteiten
Het resultaat zijn twee nieuwszenders, FOX News en MSNBC, die een totaal verschillende kijk op de wereld presenteren. Op de ene zender is president Biden een demente patiënt, op de andere de redder van de democratie. Die democratie staat op het ene station overigens onder druk van gewelddadige linkse actievoerders, op de andere juist door de achterban van oud-president Donald Trump. En als het Hooggerechtshof het federale recht op abortus afschaft, wordt op de ene zender het leven gevierd terwijl op de andere zender wordt gewaarschuwd voor een stap terug naar de middelleeuwen.
Televisietweedeling
De totaal verschillende interpretatie van feiten werd ook zichtbaar, nadat de man van congresvoorzitter Nancy Pelosi in zijn huis met een hamer het ziekenhuis in werd geslagen. Op de zenders CNN en MSNBC was de sfeer zichtbaar gespannen; presentatoren waarschuwden voor extreemrechts politiek geweld. Wie naar FOX News keek, zag een totaal ander beeld: de indringer verbleef illegaal in de VS, waardoor de Democraten dankzij hun welkome immigratiebeleid zélf bloed aan hun handen hadden. De televisietweedeling uit zich ook politiek: president Biden en oud-president Obama spreken schande van het voorval, terwijl enkele Republikeinse politici er openlijk grappen over maken.
Verdeeld land
Amerika’s nieuwszenders brengen vandaag de dag niet zozeer nieuws meer, maar zijn een onderdeel van de politieke oorlogsvoering. Nieuws is het nieuwste wapen in de cultuuroorlog van een steeds verder verdeeld land. De zenders voeren bovenal een informatieoorlog. Het gevolg: tientallen miljoenen Amerikanen zien het nieuws in toenemende mate vanuit twee totaal verschillende televisieloopgraven, waardoor maatschappelijke ontwikkelingen totaal verschillend beleven. Wat ‘de waarheid’ is, hangt af van het kanaal dat je op hebt staan.
Over Raymond Mens
Raymond Mens is Amerikakenner en politicoloog. Hij studeerde In Amsterdam en Virginia. Daarna werkte hij o.a. als campagnestrateeg voor de VVD. Hij voorspelde in 2015 dat Donald Trump de presidentsverkiezingen zou kunnen winnen. Hij werd vooral verbaasd aangekeken. Nu is Raymond een veelgevraagd expert die de trends achter Trump analyseert en deze ontwikkelingen in het huidige Amerika plaatst.
