Er zijn grote tekorten op het gebied van geld, water, voedsel en hulpbronnen. Het klimaat is van slag. Veel mensen zijn op drift en leven onder de armoedegrens. Fundamentalisme en terrorisme steken de kop op en er zijn nog steeds veel oorlogen. Volgens Scharmer en Käufer allemaal tekenen dat de oude beschaving aan het einde van zijn levensduur zit.
De toekomst ziet er goed uit stellen zij, tenminste als wij een aantal zaken veranderen. Die toekomst wil zich via ons manifesteren, maar daarvoor moeten wij minder oppervlakkig leven en een dieper niveau van mens-zijn aanboren. Wij zullen moeten nagaan wie wij ten diepste zijn en wie we als samenleving willen zijn.
Door de innerlijke plek van waaruit wij handelen te verschuiven, kunnen wij de toekomst aanvoelen en verwezenlijken. Die verschuiving loopt van het bestrijden van het oude naar het aanvoelen en getuigen van een zich aftekenende toekomstige mogelijkheid.
De uitdaging is niet meer alleen rationeel, maar vooral ook vanuit het hart te denken. Het gaat om een bewustzijnsverschuiving van een op het eigen belang gericht ego-systeem naar een eco-systeem, gericht op het welzijn van ons allen.
We zijn gewend ons af te zetten tegen de patronen van het verleden wat meestal leidt tot meer van hetzelfde en dus het in stand houden van die patronen. Wij moeten leren hoe wij vanuit ons diepste binnenste kunnen reageren op de golven van ontwrichting in de maatschappij zodat wij ons kunnen verbinden met de toekomst die zich aandient. Dat vraagt om onze oordelen op te schorten, onze aandacht opnieuw te richten, het verleden los te laten en mee te buigen met de toekomst die zich via ons wil manifesteren en om die toekomst vervolgens te laten komen.
Wij moeten, zoals de auteurs het zo mooi zeggen, durven aanleunen tegen de zich aandienende toekomst. Verandering is er continu en naarmate zij spectaculairder wordt, is het belangrijker aandacht te leren besteden aan toekomstige mogelijkheden en ons daarop af te stemmen in plaats van steeds terug te blikken op het verleden.
Scharmer en Käufer werken in hun boek uit hoe wij leiding kunnen geven aan de zich aandienende toekomst. Alles draait om verbinden: met onszelf, met onze omgeving en met de toekomst. Zij beschrijven een uitgebreid economisch raamwerk dat richting geeft aan onze evolutionaire ontwikkeling. En zij laten zien welke strategieën ons kunnen helpen te functioneren als voertuig voor de verschuiving van het geheel. Daarbij borduren zij voort op eerder ontwikkeld gedachtegoed uit Presence en Theorie U.
Verhelderende schema’s en tastbare voorbeelden laten zien dat hun gedachtegoed zich wereldwijd aan het verspreiden is en dat er een beweging op gang komt om op een meer natuurlijke manier met elkaar om te gaan en de menselijke maat terug te brengen in organisaties, de maatschappij en de wereld. Geen gemakkelijke kost omdat het een omslag in het diepgewortelde, gangbare denken vereist. Maar zeker een waardevol boek.
Over Nico Jong
Nico Jong is senior adviseur bij het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.
