Uiterlijk lijkt 'Persoonlijke effectiviteit in projecten' op de bekende gids 'De kleine Prince2': blauw en gebonden in een ringband. Het boek kan door die ringband helemaal open gelegd worden en is zo praktischer in het gebruik. Althans, dat is de bedoeling, maar de ringband is net iets te klein en dat belemmert het omslaan. De prijs is overigens aan de hoge kant voor een boek van deze omvang. Ik hoop niet dat deze prijs veroorzaakt wordt door de afwerking... Per projectfase toont Stef de Bont ons nuttige hulpmiddelen die de persoonlijke effectiviteit stimuleren. Daarbij leren we mooie woorden (die overigens ook bij scrabble goed van pas komen): stakeholderbelangenmatrix, projectsponsorconvenant en valkuilenanalyse. Ook is er veel aandacht voor teamrollen en voor verschillende manieren om te evalueren. Al deze evaluatiemethoden (zoals CLOSE, STAR en KASE) zijn gericht op de eigen persoonlijke evaluatie, dus de zelfreflectie. Het is handig dat van de hulpmiddelen uit het boek ook templates in Excel beschikbaar zijn gemaakt op een website. Hoewel het onderwerp van het boek 'persoonlijke effectiviteit' is, bevat het boek toch veel tekst over 'effectieve projecten'. Dat is onvermijdelijk, want op deze manier wordt een brug geslagen tussen de meer bekende projectmethoden en de meer mensgerichte aanvullingen op die methoden. Soms gaat de schrijver daarbij naar mijn mening iets te diep in op de methodische kant van projectmanagement. Het was voldoende geweest om te volstaan met een korte verwijzing naar een best practice uit een bestaande methode (bijvoorbeeld de Prince2-activiteit CP3: Project evalueren) en dan juist uitgebreid in te gaan op de bijbehorende activiteit die op de persoon gericht is (in dit voorbeeld: Persoonlijke leermomenten). Ik vond het goed om te lezen dat De Bont beseft dat het onderscheid tussen een manager en een leider niet tot twee verschillende personen hoeft te leiden. Vaak worden 'leiders' en 'managers' heel populistisch als dichotomie gepresenteerd. De goede projectmanager combineert juist leiderschaps- en managementtaken. Met dit boek in de hand moet dat lukken. 'Persoonlijke effectiviteit in projecten' is niet alleen bedoeld voor projectmanagers, maar voor iedereen die een rol speelt in een project: 'Van voorzitter stuurgroep tot programmamanager, van projectmanager tot projectmedewerker.' Waar het project zelf doorgaans op het eindresultaat is gericht, is alles uit dit boek gericht op het effect voor de deelnemers in het project. Omdat de meeste medewerkers meer dan één project meemaken, kijkt het boek verder dan het ene project. De hulpmiddelen zijn dus niet bedoeld voor het projectarchief, maar voor de individuele medewerker. Het is immers hun persoonlijke groei die de toekomstige effectiviteit bepaalt. Natuurlijk komt de harde kant van het 'plannen' aan bod - maar dan op individueel niveau. De aanvulling van Stef de Bont bestaat uit de aandacht voor het 'leren'. Als plannen en leren in balans zijn, levert een project naast een effectief resultaat ook effectieve medewerkers op.
Over Joost van Driessen
Joost van Driessen is manager bij het Ministerie van Defensie. Hij is afgestudeerd in de informatica aan de Universiteit Leiden en deed zijn MBA-opleiding bij de Business School Nederland. Zijn werkterrein bevindt zich op het grensvlak waar organisatie en informatie elkaar raken.