Emotiemanagement draait, hoe tegenstrijdig dat ook klinkt, om regie. Of beter gezegd: om REGIE, een acroniem voor ratio, emoties, gevoel, intuïtie en emotionele intelligentie. Dit zijn de besturingsmechanismen waarmee we ons gedrag kunnen sturen. Van de verschillende stromingen die emoties verklaren, hangen Willem Verhoeven en Huib Verhage de evolutionaire opvatting aan. Deze stroming gaat er vanuit dat emoties in de genen zitten. Emotie is dan ook 'een gemoedstoestand waaraan een soort script van automatische gedragspatronen gekoppeld is die het organisme in paraatheid brengen om te handelen'. De manier waarop we reageren, hangt af van de route die een prikkel van buiten aflegt door de hersenen. Via de zogenaamde lage route, die het bewustzijn niet bereikt, reageren we direct en impulsief. Een ontploffing en een kaakstoot naar aanleiding van een opmerking zijn typische lage route reacties. De hoge route duurt langer dan lage. Wanneer de prikkel via de hoge route gaat en wel het bewustzijn bereikt, dan realiseren we ons dat de opmerking niet zo was bedoeld en hebben we spijt van de kaakstoot. Het kan nuttig zijn om bewust te worden van deze twee reacties en ons niet altijd te laten leiden door de lage route. Tot tien tellen is nog niet zo'n slecht idee! Vóór u (als manager) de emoties van anderen kunt managen, is het verstandig eerst inzicht te krijgen in uw eigen emoties. Niet alle emoties komen aan bod; in deel 2 van het boek wordt voornamelijk aandacht besteed aan de emoties vreugde, boosheid en angst. Het laatste hoofdstuk in dit deel behandelt emotioneel gehandicapte managers. Natuurlijk is het leuk deze extreme types te lezen, maar verder kan ik dit hoofdstuk moeilijk plaatsen. Wat is de bedoeling: moet ik mezelf hierin herkennen? Daarvoor zijn de types nogal extreem. Bovendien denk ik dat de managers die aan de typebeschrijving voldoen, dit soort boeken niet leest. Of moet ik andere managers hierin herkennen? In dat geval mis ik tips hoe met dit soort managers om te gaan. Het was wellicht nuttiger om aspecten uit de beschrijving te halen, bijvoorbeeld heftige concurrentie onder medewerkers, en dit terug te koppelen naar het gedrag van de manager (de lezer, de doelgroep). Daardoor zal een manager zich beter realiseren hoe zijn of haar gedrag zich spiegelt met de rest van de afdeling. Vervolgens behandelt deel 3 het managen van de emoties van anderen. Heel veel emoties zijn terug te voeren tot angst. Angst om te falen, buiten de boot te vallen, voor de baas of angst voor baanverlies. Deze angsten ontnemen de lol in het werk, daarom is het voor een manager belangrijk zicht te krijgen op de onderliggende oorzaak van bepaald (ongewenst) gedrag. In deel 4 beschrijven Verhoeven en Verhage de emoties in bedrijf. Dit deel spreekt me het meest aan en is het meest op de praktijk gericht. Het gaat hier om emoties bij besluitvorming, organisatieveranderingen, beoordelingen, etcetera. Elk subhoofdstuk wordt beëindigd met een lijst tips, wat te doen en wat te laten. Hier kan ik tenminste wat mee, dit is nuttig. 'Emoties in bedrijf' is een makkelijk leesbaar boek voor de manager die meer over emoties wil lezen, zonder dat het al te soft wordt.
Over Carla Verwijs
Carla Verwijs is managementconsultant met een specialisatie in kennismanagement.
