Nog geen jaar nadat Willem Middelkoop de val van de dollar aankondigde, brak de kredietcrisis uit. Middelkoop voorspelde een dollarcrash, maar wat hij kreeg was een bijna fatale systeemcrash! Met veel kunst- en vliegwerk hebben de westerse regeringen het afgelopen jaar de banken overeind gehouden. De symptomen van de kredietcrisis zijn daardoor wat afgevlakt,maar de onderliggende oorzaken niet, zo laat Middelkoop zien in zijn nieuwe boek. Sterker nog: doordat de westerse regeringen de geldpers hebben aangezet, is de situatie alleen maar verergerd. De kredietcrisis is niet op te lossen met nog meer krediet.
Middelkoop zal een glimlach niet hebben kunnen onderdrukken toen hij dit weekeinde las dat Lloyd Blankfein, topman van Goldman Sachs, heeft gezegd dat banken het werk van God doen. Het is juist dit Zonnekoninggedrag dat hij in Overleef de kredietcrisis aan de kaak stelt. Wie kranten en literatuur het afgelopen jaar heeft gevolgd, zal inmiddels redelijk op de hoogte zijn van CDO’s en CDS’s en subprime-hypotheken, dus op dat punt heeft hij niet veel nieuws te melden. Maar de conclusies die hij eraan verbindt, zijn wel uitermate scherp.
Aan de hand van een lekker leesbaar vraag- en antwoordspel schetst hij een ontluisterend beeld van de sector, die in de Verenigde Staten zo goed als ongecontroleerd zijn gang heeft kunnen gaan. Hij verbaast zich er bovendien over dat de bankiers op hun plaats zijn blijven zitten. Regeringen hebben de mogelijkheid in te grijpen door hun vingers laten glippen. En dat is minder vreemd dan je zou denken, betoogt Middelkoop, die laat zien dat regering en grote banken in de Verenigde Staten ook onder Obama volledig met elkaar verweven zijn.
Middelkoop is van mening dat ook Nout Wellink een grote verantwoordelijkheid draagt. Niet als directeur van De Nederlandsche Bank, maar als voorzitter en bestuurslid van de Bank voor Internationale Betalingen (BIB) die op geen enkele manier heeft geprobeerd een einde te maken aan de zelfregulering op Wall Street.
Hoewel het onderwerp wel ter sprake komt, heeft de voormalig journalist en tegenwoordig goudhandelaar Middelkoop de verleiding weerstaan om van zijn boek een reclamespot voor goud te maken. In tegenstelling tot wat de titel suggereert, heeft hij geen pasklaar advies voor hoe je de kredietcrisis kunt overleven. Zoals met alle problemen, begint het natuurlijk met begrijpen en analyseren wat er de afgelopen jaren in de financiële sector is gebeurd. Maar welke kant het opgaat? Middelkoop schetst in zijn boek vier toekomstscenario’s: een deflatoire spiraal, het Japanse scenario, hyperinflatie en wat economen omschrijven als ‘the unthinkable’.
Maar als je ‘Overleef de kredietcrisis’ goed hebt gelezen, heb je een schrikbeeld als het laatste scenario helemaal niet nodig. Dan besef je dat we economisch gezien nog maar aan het begin van een zeer enerverende periode staan.
Over Hans van der Klis
Hans van der Klis is freelance journalist. Hij schrijft regelmatig artikelen voor Managementboek.
