Het raadsel Rutte - ‘Teflon-Leiderschap voor beginners’

Wilma Borgman en Ron Fresen hadden Mark Rutte allebei al talloze keren gesproken. On en off the record. In werksituaties maar ook privé. En ze meenden hem toch best wel te kennen. Maar was dat ook echt zo? In gesprek met inmiddels oud-politici die nauw met Rutte hebben samengewerkt en één persoonlijke vriend die een beetje uit de school wilde klappen, schetsen zij in Het raadsel Rutte een portret van een bijzondere politicus. 

Lessen

Het boek is - onder meer - een soort cursus Teflon-Leiderschap voor beginners. Hier een aantal lessen uit deze cursus:

Wees opportunistisch

De rode draad van het boek is wel dat opportunisme en pragmatische belangrijke - zo niet de belangrijkste - eigenschappen zijn in het leiderschap van Rutte. Een akkoord sluiten is belangrijker dan een echt goede oplossing vinden. Flexibiliteit is de kern. Of gewoon glad: ‘een paling in een emmer snot’. Dit punt hangt samen met:

Hecht meer aan relaties dan aan de inhoud

Rutte heeft échte aandacht voor mensen. Tenminste: zo lang hij ze nodig heeft… Relaties zijn voor hem het allerbelangrijkst. Een consequentie hiervan is dat hij vaak compromissen moet sluiten. Geen probleem voor de flexibele Rutte. Maar deze compromissen blijken helaas vaak politieke oplossingen te behelzen, geen oplossingen die in de praktijk werken. Of ze zijn onnavolgbaar voor de partijleden van de VVD, die zien dat Rutte wel heel makkelijk van alles weggeeft in onderhandelingen.

Blus brandjes onmiddellijk

Rutte kan niet tegen conflicten. Geen gedoe. Als dat er is, dan zet hij alles op alles om de kou zo snel mogelijk uit de lucht te krijgen. Overigens stichtte hij zelf ook regelmatig brandjes, als hij in een driftbui gooide met glazen en mappen. Om die brandjes vervolgens zelf als de wiedeweerga weer te blussen met zijn beroemde excuses.

Regisseer het beeld

De premier op de fiets met het appeltje. Waar één hap uit is, maar niemand heeft hem die hap ooit zien nemen. Een etende politicus ziet er tenslotte niet uit. En bestel voor een verkiezingsvlog een biertje op het terras, al heb je veel liever een rode wijn.

Automatiseer zo veel mogelijk

Niet letterlijk, maar zorg dat je voor een groot deel van je leven op routine kunt varen. Dat schept ruimte in je hoofd voor vele andere zaken. We kennen allemaal Ruttes twee outfits (maatpak en spijkerbroek/hoodie) en ook uit eerdere publicaties zijn extreem vaste gewoontes, zoals altijd op dezelfde dag met dezelfde mensen in hetzelfde restaurant aan het hetzelfde tafeltje uit eten gaan.

Vat vol tegenstrijdigheden

De échte Mark Rutte hebben Borgman en Fresen niet ontdekt, de man blijkt een vat vol tegenstrijdigheden. Authentiek én zorgvuldig uitgedacht. Zeer vriendelijk én met een kort lontje. Met zijn bijzondere leiderschapsstijl heeft Rutte Nederland wel door turbulente tijden geloodst, velen vinden hem een echte staatsman. En tegelijkertijd heeft hij grote problemen voor zich uitgeschoven… De auteurs eindigen het boek met een alternatief verhaal over het aangekondigde afscheid van Rutte. Niets epifaan moment, maar een zorgvuldig uitgedacht plan om de mooie carrièrestap naar de NAVO te kunnen maken. Het zou zo maar mogelijk kunnen zijn!

Politiek spel

Het raadsel Rutte is fantastisch leesvoer voor wie niet alleen Mark Rutte, maar ook het politieke spel in Den Haag in het algemeen beter wil doorgronden. Want hoewel de scoops uit het boek de media al snel gehaald hadden (Dijkhof wilde Rutte niet opvolgen!), vallen er nog voldoende sappige details te lezen. Over hoe je je politieke doelen haalt via de media, bijvoorbeeld, met een interessant een-tweetje tussen Alexander Pechtold en Rutte om uit de politieke impasse na het Oekraïnereferendum te komen. En over Hugo de Jonge die Rob Jetten paaide met D66-cappuccino (met havermelk) en hipsterbiertjes. Smullen voor politieke junkies dus.