Het klinkt niet bepaald logisch ‘een onhaalbaar doel nastreven’, maar toch betrap ik mijzelf erop dat ik dit ook vrij regelmatig doe. In veel gevallen werkt het stellen van hoge eisen motiverend. Tegelijkertijd heeft het ook een keerzijde. Onhaalbare doelen resulteren vaak in frustratie, het uitblijven van voldoening en in sommige gevallen zorgt het ervoor dat ik dichtklap (dit laatste wordt aangeduid als de zogeheten ‘aarzelende perfectionist’). En hoe hoger de eisen zijn, hoe vaker deze negatieve consequenties optreden. Reden genoeg om hier wat aan te doen. Maar het beheersen van je perfectionisme, hoe pak je dat eigenlijk aan? Astrid Davidzon biedt in haar boek ‘P.R.I.M.A. is perfect’ een praktische handreiking om actief hiermee aan de slag te gaan.
Ik ben me waarschijnlijk net als veel mensen bewust van mijn perfectionisme en de negatieve consequenties die het heeft. Ondanks dit bewustzijn blijft het ontzettend lastig om hier concreet iets aan te veranderen. ‘Het gewoon loslaten’ of proberen het stapje voor stapje te minderen blijkt tot nu toe niet te werken. Ook de bevestiging van anderen voor bijvoorbeeld je geleverde werk heeft vaak geen blijvend effect. Als een doorgewinterde perfectionist weet ik altijd wel dingen aan te wijzen die beter kunnen. De kracht van het boek van Davidzon is dat het heel toegankelijk is geschreven. Het boek is gebaseerd op haar persoonlijke ervaring als perfectionist en de zoektocht naar beheersing. Door het gebruik van veel voorbeelden krijg ik als lezer het idee dat het boek ook op mij betrekking heeft.
Voordat Davidzon vertelt hoe je aan de slag kunt gaan met je perfectionisme middels een stappenplan (de P.R.I.M.A. methode), neemt ze je mee in wat perfectionisme nu eigenlijk is, waar je het tegenkomt en wat oorzaken zijn van perfectionistisch gedrag. Wil je jouw perfectionisme minderen dan zal je op zoek moeten naar de saboterende patronen (de negatieve overtuigingen) die vaak onbewust ervoor zorgen dat je de lat zo hoog legt. In haar uitleg verzandt Davidzon hierbij niet in droge theorie, in plaats daarvan zet ze je door het gebruik van herkenbare voorbeelden aan het denken over je eigen saboterende patronen.
De P.R.I.M.A. methode bestaat uit vijf stappen. (1) Perfectionisme (h)erkennen, (2) resultaat bepalen, verdeel het resultaat in hapklare brokken en probeer het te visualiseren, (3) inspiratie opdoen, (4) het beïnvloeden van je mindset en (5) afronding door actie te ondernemen. De kern van de methode wordt gevormd door de vierde stap. Hierin ga je de beklemmende gevoelens en negatieve gedachten- en gevoelens, die de basis vormen voor de saboterende patronen, sturen. Dit alles met behulp van een aantal laagdrempelige oefeningen. Het devies hierbij is om te oefenen en te herhalen, door regelmatige herhaling is het mogelijk om bestaande patronen om te vormen. Het is mooi om te lezen dat Davidzon onderstreept dat het belangrijk is om de overwinningen te vieren, hoe klein ze ook zijn. Perfectionisten zijn geneigd om snel te vergeten welke resultaten wij al hebben behaald en waar wij ons in hebben ontwikkeld. Ook dit is één van de vele punten in het boek waarin ik mijzelf herken.
Met de methode ben je niet in één keer van je perfectionisme af, in plaats daarvan helpt het vooral om op zoek te gaan naar de manier die voor jou het beste werkt om concreet resultaat te behalen. Ik zal Prima is perfect van Astrid Davidzon daarom nog regelmatig gaan raadplegen.
Over Lars Paardekooper
Lars Paardekooper is adviseur bij Adviestalent. Adviestalent leidt jonge talentvolle academici op tot breed inzetbare adviseurs en managers. Adviestalent is een initiatief van Twynstra Gudde.
