Blockchain Organiseren voor Managers - 'Belangrijk, interessant en lezenswaardig'

Net als bij de introductie van het internet zie je mensen over elkaar heen buitelen met hun mening, zonder dat ze precies weten hoe het in elkaar zit. Met name de blockchain techniek waarmee de handel in bitcoins plaatsvindt, blijft door deze verhalen onderbelicht en dat is ten onrechte. Met het boek Blockchain Organiseren voor Managers vullen auteurs Paul Bessems en Walter Bril deze leegte op een gedetailleerde en professionele wijze in en laten en passant zien wat deze techniek kan betekenen voor het inkoopvak.

Blockchain en bitcoin, dit is nog maar het begin
Over bitcoins doen op dit moment heel veel verhalen de ronde. In veel mindere mate geldt dit ook voor de onderliggende techniek blockchain, die al veel eerder beschikbaar was. In het boek leggen auteurs Paul Bessems en Walter Bril die techniek aan de hand van voorbeelden goed uit. Zij maken met name duidelijk dat de blockchain een logisch gevolg en samenvoeging is van acht reeds eerder ontwikkelde technieken. De oudste techniek cryptografie dateert uit 3000 voor Christus, de techniek van het commercieel internet uit 1995 en de laatste techniek digital currency en crypto currency uit 1998. Het maakt, net als bij internet, duidelijk dat er nogal wat tijd zit tussen het beschikbaar komen van een techniek en de commerciële toepasbaarheid van diezelfde techniek. We staan daarom nog pas aan het begin.

Waarom het boek ‘Blockchain organiseren voor managers’ is genoemd
Toch is blockchain geen technische innovatie, hoewel je dat op basis van het hiervoor beschrevene wel zou kunnen denken. In de inleiding van het boek leggen de auteurs duidelijk uit dat het bij blockchain organiseren vooral gaat om het uitwisselen van waardes tussen vrager en aanbieder tegen minimale frictie en minimale transactiekosten. Blockchain organiseren gaat in eerste instantie dan ook over het oplossen van managementproblemen, in tweede instantie over de toegepaste managementmodellen en in derde en laatste instantie over de (ICT) technologie die hieraan ten grondslag ligt.

Niet alleen voor (inkoop of supply chain) managers
Waarin dit boek afwijkt van andere (management) boeken over nieuwe ontwikkelingen is dat het dé organisatievormen zoals die nu bestaan op een positieve manier ter discussie stelt en aantoont dat veel organisaties en functies de komende jaren fundamenteel veranderen of zelfs overbodig worden. De titel van het boek suggereert ten onrechte dat het boek alleen bedoeld is voor managers en daar doen de auteurs zichzelf enigszins tekort. Dit boek verdient namelijk een veel breder lezerspubliek. Een meer aansprekende boektitel en een meer opvallende voorkant van het boek zou daar een bijdrage aan (hebben) kunnen leveren.

Inkoop gaat wezenlijk veranderen dankzij blockchain
Met de blockchain technologie kun je de volgende processen en bijbehorende activiteiten faciliteren: profileren, zoeken, selecteren, fiatteren, contracten maken, bestellen, bevestigen, inplannen, factureren, betalen, evalueren, registreren, administreren en archiveren. Inderdaad, ja. Je leest het goed. Zonder uitzondering allemaal processen en activiteiten die je terug vindt in het tactische en operationele inkoopproces. Ook de daaraan gekoppelde processen en activiteiten op het gebied van financiën (purchase to pay) en contractmanagement bestaan nagenoeg volledig uit de hierboven beschreven processen en activiteiten. Net als inkoop zullen financiën en contractmanagement daarom de komende jaren wezenlijk veranderen met de verdere implementatie van blockchain toepassingen. Het maakt dit boek tot een belangwekkend boek voor iedere inkoper die vooruit wil in zijn vak.

Supply Chain Management is logisch aandachtsgebied
Blockchain is breed inzetbaar op de aandachtsgebieden geld, handel en economie, werk (HR en management), overheid en vanzelfsprekend Supply Chain Management (SCM). Dat SCM in deze verder vrij algemene opsomming specifiek genoemd wordt, is niet meer dan logisch, omdat SCM al een keten van transacties vormt. Daarbij vinden die transacties plaats binnen bedrijven zelf, tussen bedrijven één op één en in ketens waarin meerdere bedrijven acteren. De voordelen van blockchain voor SCM zijn ook heel duidelijk samen te vatten: sneller real time en slimmere data, minder fraude, lagere transactiekosten en een meer gestructureerde flexibiliteit. Het is dan ook een kwestie van tijd voordat de eerste breed te gebruiken blockchain toepassingen beschikbaar komen.

Niet alleen rozegeur en maneschijn
Hoewel de auteurs op een bevlogen en goed doordachte wijze schrijven over de mogelijkheden van blockchain, sluiten zij de ogen niet voor de nadelen die er zeker aanwezig zijn. Je hebt bijvoorbeeld meer opslagcapaciteit nodig, je moet meer verbindingskosten betalen, het verifiëren van transacties kost relatief veel tijd en heel veel energie (stroom), het op dezelfde manier verifiëren van iedere transactie is relatief duur, het onderhouden van het protocol voor blockchain is waarschijnlijk vrij duur en je zult bestaande systemen en architecturen moeten vervangen. Dit laatste kan bijna alleen met nieuwbouw en gaat daarom gepaard met desinvestering van bestaande systemen en investering in nieuwe systemen.

Een hype maar hoe nu verder
De blockchain technologie wordt al jaren toegepast en is nog volop in ontwikkeling. Op verschillende gebieden binnen verschillende sectoren lopen al projecten om de mogelijkheden van deze technieken te ontdekken en, indien van waarde, toe te passen. Blockchain is echter niet bedoeld om bestaande processen te digitaliseren. Het is geen verandering binnen de huidige systemen, maar een verandering ván de huidige systemen. De verandering zal met name zijn invloed hebben op de wijze waarop organisaties en bedrijven nu nog zijn ingericht om het werk en de transacties die voortkomen uit dit werk te organiseren. Het succes van de blockchain (technologie) zal enerzijds afhangen van de vraag of men op korte termijn tot standaardisatie van de protocollen kan komen en anderzijds afhangen van de acceptatie door mensen. Mensen willen namelijk graag in controle zijn en bij blockchain kan je de indruk krijgen dat je als mens niet meer ‘in control’ bent en het protocol beslist.

Eindoordeel
Het boek Blockchain organiseren voor managers is een belangrijk, interessant en zeer lezenswaardig boek. Voor wie meer te weten wil komen over de techniek achter de bitcoins en vergelijkbare ontwikkelingen op het gebied van blockchain kiest met zijn of haar aanschaf hét juiste boek. Als je geen achtergrond in de techniek hebt, is het misschien af en toe wel even slikken en begrijp je niet alles wat de beide auteurs geschreven hebben. Dat hoeft echter geen probleem te vormen. Hun boodschap is namelijk meer dan duidelijk.

Hoewel het geen wondermiddel is voor alle organisatie- en managementproblemen, zullen de blockchain technologie en methodiek de komende jaren een (nog) grotere impact hebben op de samenleving dan het internet. Het zal ons leven, de inrichting van organisaties en ons werken fundamenteel veranderen. Zoals de auteurs zelf aangeven is een goed boek niet een boek dat voor je denkt, maar je aan het denken zet. Dit boek zet je over alle hiervoor genoemde aspecten zeker aan tot (na)denken.