Het boek is doorspekt met details en anekdotes. Alsof onderzoeksjournalist Logtenberg er zelf de hele tijd met zijn neus bovenop stond (en dat is toch echt niet het geval geweest). Door het voeren van vele gesprekken - met bondscoach Louis van Gaal en met mensen die met hem werkten - heeft hij de aanloop naar- en het verloop van het WK 2014 voor het Nederlands elftal minutieus weten te reconstrueren. De verwachtingen vooraf van de kansen van het Nederlands Elftal voor dit WK waren laag. Dat Van Gaal het toch tot de halve finale wist te schoppen met dit elftal, wordt des te bijzonderder door het feit dat zijn opvolgers zich met nagenoeg hetzelfde spelersteam nog niet eens wisten te kwalificeren voor het EK van 2016 en het WK van 2018.
Het boek schetst hoe je een verzameling grote- en minder grote ego's in de pas laat lopen. Van Gaal blijkt in staat om bij iedereen in zijn directe omgeving respect af te dwingen. In amper zes weken tijd smeedt hij een team waarbij ieder individu ondergeschikt is aan de groep. Met als onuitgesproken regel: Ordnung muss sein. Daarentegen laat Van Gaal de grenzen ook af en toe overschrijden op momenten dat het kan. Maar altijd passend binnen de door hem opgestelde grotere kaders. Een enkele kleine correctie daargelaten, blijken echte disciplinaire maatregelen nooit nodig binnen het team.
Als lezer ervaar je ook hoe het moet voelen als iedereen een ongezouten mening over je lijkt te hebben. En hoe volhardend mensen zijn in het bashen van jouw persoon waardoor het haast een doel op zich lijkt te zijn geworden. Zo wordt meermaals beschreven hoe talkshowgast Johan Derksen bijna wanhopig zijn negatieve stokpaardjes blijft berijden over de persoon Van Gaal, zelfs al wordt op het zelfde moment in Brazilië het tegendeel bewezen. En je ervaart hoe de ene keer de omgang met de media beter verloopt dan de andere keer, waardoor ik tijdens het lezen soms zelfs met samengeknepen billen zat. Alsof het een spannende roman betrof (‘als dit maar goed afloopt!’).
Uit de flauwe grappen die de spelers uithalen en uit de gespreksflarden tussen stafleden, spelers en coach die beschreven worden, blijkt ook maar weer eens en te meer dat voetballers, de technische staf en coaches ook maar gewone mensen zijn. Al verdienen ze nog zoveel geld. Wat deed Wesley Sneijder bijvoorbeeld met de satéprikkers in het restaurant waardoor iedereen in een deuk lag?
De hand van Van Gaal is een managementboek naar mijn hart. De wijze lessen voor de manager worden niet opgesomd met bulletpoints en voorzien van veel managementjargon, maar zijn tussen de regels door te lezen. Doordat het verhaal zich in een zeer menselijke- en voor velen vertrouwde context afspeelt, zijn de lessen in het boek vrij makkelijk terug te herleiden naar zowat iedere andere werksituatie. Waarom voelt de context vertrouwd? Je ziet bij wijze van spreken je eigen schoolklas van de middelbare school terug met alle kenmerken van dien. Van Gaal is hier de schoolmeester en de voetballers de schoolklas. En niet onbelangrijk: Ook voor de niet voetballiefhebber (zoals ik) lezen de ruim 200 pagina's lekker weg.
Over Martijn Anderson
Martijn Anderson is marketingcommunicatie specialist met als focus strategie, branding, customer journey, customer experience en omni-channel optimalisatie.
