Of misschien is het dan juist de moeite waard, want het boek geeft een heel open weergave van de mooie en minder mooie prestaties van Amazon als bedrijf en Bezos als CEO.
Amazon heeft een geweldige groei doorgemaakt en met het huidige succes in gedachten zou je bijna vergeten dat het bedrijf ook zware tijden heeft gekend. Maar juist die moeilijke periodes zijn het meest interessant in het boek, omdat je goed meekrijgt hoe Amazon zich uit het dal heeft weten op te werken. De titel van het boek doet anders vermoeden, maar hierin is de rol van individuele medewerkers erg groot geweest. Ideeën van Bezos zelf blijken bijna allemaal mislukt te zijn. Eén ding heeft hij echter extreem goed gedaan. Hij heeft de mensen met de winnende ideeën alle faciliteiten gegeven om het idee razendsnel en zonder compromis te realiseren.
Wat je goed meekrijgt is dat de druk in het team voortdurend extreem hoog is. Amazon voert door de gehele periode een alles of niks beleid. Vragen over de balans tussen werk en privé zijn een reden voor ontslag. Vakbonden zijn verboden en de meeste werknemers, ook in de top, verlaten naar enkele jaren uitgeput het bedrijf. Om vervolgens toch ook weer met weemoed terug te kijken, omdat ze ook hebben genoten van de enorme prestaties die ze in extreem korte tijdspannes hebben gerealiseerd.
Ik vond het boek naar het einde toe ook beangstigend. Waar ligt voor Bezos de grens? Hij heeft een ambitie om dé winkel van de wereld te worden waar alles te koop is. In die visie blijkt geen ruimte te zijn voor andere partijen. Het boek beschrijft mooi hoe na de moeilijke jaren van de financiële crisis Amazon harder werd. Concurrenten, zoals Diapers.com en Zappos wordt geen andere keus gelaten dan te worden overgenomen. Toen ze dat weigerden werden ze doodgedrukt, tot ze met hangende pootjes terugkwamen. Leveranciers worden uitgeperst door producten onder hun minimum advertising price (MAP) aan te bieden. Als ze dan weigeren te leveren, vindt Amazon wegen om de producten toch geleverd te krijgen. Verliezen die daarbij optreden worden voor lief genomen. Marktpositie is het enige dat telt. De winst komt nadat de concurrent of leverancier uitgewrongen is. Na de laatste bladzijde is het moeilijk anders te concluderen dan dat de vrije markt hier uit de bocht dreigt te vliegen. De ontwikkelingen van de laatste jaren lijken het woordje ‘onstuitbare’ in de subtitel vet te onderstrepen.
Over Ger van den Buijs
Ger van den Buijs is eigenaar van FiveDolphins.com, creatief denker en oplossingsontwerper. Daarnaast is hij spreker en auteur van Forget Reach, Start Selling.
