Simon Sinek stelt dat het niet gaat om wat of hoe, maar om waarom. Wat zijn de drijfveren van de ondernemer, de spreker? De Bruijn denkt dat Sinek iets vergeet: het gaat om WIE. De titel van haar boek, Hooggeëerd publiek, zegt het al, het publiek staat centraal in dit sublieme boek over spreken voor grote groepen. Hoe je ze moet leren kennen, maar vooral hoe je je presentatie moet afstemmen op hun manier om informatie op te nemen en in actie te komen.
Het boek is ingedeeld op basis van de tijdlijn voor je presentatie. Deze indeling is bijzonder handig omdat het je gelijk een stappenplan of checklist geeft, het lijkt een beetje op een recept uit een kookboek. Wat doe je vooraf? Waar begin je aan 3 maanden tevoren, 3 weken tevoren, etc?
Vooraf - Ambitie gaat onder andere in op het achterhalen van het doel van de organisator en de afweging of de presentatie iets voor jouzelf kan opleveren. Dat opleveren kan geld zijn (bij commerciële congressen) maar vaker nog idealisme (supporters krijgen voor een hoger doel), nieuwe klanten, medewerkers geruststellen, draagvlak voor verandering creëren, kennis overbrengen, imago verstevigen, ervaring opdoen, informatie krijgen of alleen maar contacten leggen. Belangrijk is dat het doel van de organisator in lijn is met je eigen ambitie. En is het publiek wel jouw favoriete doelgroep?
3 maanden – Route beschrijft hoe de kleurtjes van je publiek de opzet van je presentatie beïnvloeden en hoe je je kernboodschap bepaalt. Daarvoor gebruikt auteur Judith de Bruijn de kleurentheorie van Jung, die we ook kennen in toepassingen als MBTI, DISC, Management Drives en dergelijke. Dat maakt het heel herkenbaar en gestructureerd. In deze kleurentheorie staat blauw voor introvert denken (accountants, juristen), rood voor extravert denken (leiders, resultaatgericht), groen voor introvert voelen (zorg) en geel voor extravert voelen (sales en marketing). Ondernemers zijn rood, vermoei ze niet met teveel theorie. Wetenschappers willen juist wèl kennis. Jongeren moet je visueel prikkelen anders verlies je hun aandacht.
3 weken – Tools gaat uiteraard in op het gebruik van Powerpoint, handouts en rekwisieten maar ook op de opening en afsluiting van je presentatie en de timing en volgorde van de verschillende onderwerpen. Bij elke kleur van het publiek hoort een andere wijze van presenteren van een onderwerp of argument. Bij een rood publiek hoort activeren, bij geel inspireren, bij blauw informeren, bij een groen publiek hoort verbinden, geruststellen: ‘They don’t care what you know until they know that you care’ is een citaat dat de auteur regelmatig gebruikt in de groene context. Zij geeft ook als tip dat het eerste en laatste onderdeel van je presentatie in de overwegende kleur van het publiek moet zijn, de tussenliggende onderdelen moet je qua kleur variëren om iedereen aan te spreken. Hoe je dat doet wordt uitgebreid uitgewerkt met voorbeelden van werkvormen, zoals storytelling, testjes, etc. Ook komt woordgebruik aan de orde: vermijd twijfeltaal (proberen, een beetje) en stopwoordjes (zeg maar, inderdaad, nou).
3 dagen – Oefenen behandelt het maken van spreekkaartjes, je kledingkeuze èn reservekleding, en, ook supernuttig, wat er allemaal mis kan gaan en hoe je je daarop kunt voorbereiden (je krijgt minder spreektijd, of juist meer, onverwachte vragen, uitvallende techniek, black-out). Het heeft ook een heel handig overzicht van de verschillende aspecten van non-verbale communicatie per type publiek: wat is je spreekstijl (lengte van je zinnen, volume), je lichaamstaal (beweeglijk, gebaren, oogcontact) en je podiumpositie (naast het scherm, middenvoor, de zaal inlopen).
3 uur – Check geeft je een overzicht wat je nog met wie moet afstemmen, waaronder de mensen van de techniek. Dat kost je een half uurtje, maar onderschat niet het belang om toch even het podium te inspecteren, de zaalinrichting, geluid en belichting (jouw gezicht!) en even te checken of je presentatie (en embedded video) wel werkt!
3 minuten – Uitstraling biedt letterlijk ‘last minute’ tips om met je zenuwen om te gaan. Denk aan fysieke ontspanningsoefeningen en positieve gedachten.
3 seconden – Opkomst is kort en heeft een belangrijke boodschap: kom vol vertrouwen op, geniet en maak je ambitie waar!
De auteur heeft een prettige, informele stijl van schrijven en geeft veel voorbeelden van ‘amateur’-sprekers en hun problemen, maar ook geeft ze blunders uit haar eigen ervaring weer. Dit kwetsbaar opstellen resulteert in vertrouwen, een band met haar lezer: ze heeft dit allemaal al eens meegemaakt, je hoeft je niet te schamen. Elk hoofdstuk heeft een handige samenvatting, waarin een overzicht van de te nemen acties en de te gebruiken hulpmiddelen, als de ingrediëntenlijst van een recept. Het boek is heel mooi uitgevoerd qua kleur en indeling, dat is echt vermelding waard. Het boek wordt ook nog eens ondersteund door een website met allerlei checklists (veelal in Word, fijn om zelf aan te passen!), templates, artikelen en video’s.
De doelgroep voor Hooggeëerd publiek is erg breed: iedereen die wordt gevraagd om voor groot publiek te spreken en daarmee een verandering wil realiseren. Ik heb zelf een paar keer voor een grote zaal gestaan en had gewild dat ik toen dit boek al had gehad. Maar ja, die moest toen nog geschreven worden. Met name de ‘kleurtjes’ gaven mij erg nuttige handvatten om me een volgende keer nog beter in mijn publiek in te leven.
Gebruik dit boek en je hooggeëerd publiek eet uit je hand!
Elly Stroo Cloeck is specialist op het gebied van GRC en Internal Audit. Daarnaast schrijft ze samenvattingen en recensies van managementboeken. Ze ontving dit boek van Vakmedianet om te recenseren.
Over Elly Stroo Cloeck
Elly Stroo Cloeck is project- en interim-manager op het gebied van Finance, Internal Audit en Risk Management. Daarnaast schrijft ze recensies en samenvattingen van managementboeken.
