Wendbare strategie op één A4 van Sjors van Leeuwen gaat over wendbaarheid en hoe deze te creëren in een organisatie. Hij beschrijft dat aan de hand van een wendbaarheidscanvas. Van Leeuwen heeft al diverse boeken geschreven over marketing, CRM en agility. Zijn nieuwste boek gaat in op agility van organisaties en hoe dat te creëren. Het boek Wendbare strategie op één A4 gaat in 10 hoofdstukken in op belangrijke onderwerpen die de wendbaarheid van een organisatie bepalen.
Een hype tegenwoordig is het businessmodelcanvas met 9 bouwstenen waarvan de onderste twee bouwstenen de kosten en opbrengsten betreffen. Het zwaartepunt van het model betreft de toegevoegde waarde van een onderneming, waardoor de onderneming zich kan onderscheiden van de concurrenten en daarnaast wat een onderneming de klant kan bieden. Feitelijk staat de klant centraal in dit model. Dit model is bedoeld om op één pagina inzicht te krijgen in een organisatie. Het bestaat uit 11 bouwstenen/onderwerpen met 43 knoppen om aan te draaien. Het is bedoeld om meer samenhang te creëren tussen de veranderacties in een organisatie.
De schrijver heeft dit principe als uitgangspunt genomen bij het definiëren van het wendbaarheidscanvas. Zijn canvas bevat 11 onderwerpen, Van Kompas tot technologie. Belangrijke punten daarin zijn het merk en de klant. Dit heeft vermoed ik ook weer raakvlakken met achtergrond van de schrijver, marketing.
De 10 hoofdstukken gaan allen in op één onderwerp van het wendbaarheidscanvas, waarbij merk en klant samengevoegd in een hoofdstuk worden behandeld. Het eerste hoofdstuk begint met het onderwerp waar elke organisatie mee zou moeten starten: kompas en een kijk op de toekomst. Wat is de ambitie van een organisatie, wat is jouw verhaal hierin?
Vervolgens worden scope, leiderschap, externe gerichtheid, rolling strategy, innovatie, business model, werkorganisatie en technologie besproken. Het hoofdstuk over technologie, werkorganisatie en innovatie bevatten naar mijn mening niet veel nieuwe inzichten. Deze onderwerpen, met name technologie, zijn wel wezenlijk voor de toekomst. Volgens mij gaan organisaties straks het verschil maken in technologie. Door dat wendbaar te maken, kun je veel sneller inspelen op nieuwe ontwikkelingen. Veel organisaties worden daarin beperkt door de zogenaamde ‘legacy’ systemen. In een paar gevallen zien we al dat grote organisaties daarom nieuwe afsplitsingen opzetten die met nieuwe technologie veel marktgerichter kunnen opereren. Voorbeeld daarvan is de verzekeringswereld, maar ook de banken (KNAB, Bunq).
In het hoofdstuk ‘Externe gerichtheid’ gaat het om je richten op de buitenwereld, het signaleren van ontwikkelingen en trends. Zo ben je als organisatie marktleider, zo ben je buitenspel gezet als je niet tijdig verandert. Denk aan V&D en Blokker. Snelheid is geboden, zowel qua signaleren, reageren en beslissen als de vertaling naar acties.
Rolling strategy gaat over het flexibel inspelen op veranderingen. Dat betekent dat een 5-jarige strategie eigenlijk geen zin meer heeft. In een snelveranderende markt moet je de strategie misschien per 3 maanden bijstellen. Daarbij moet je vooruitkijken (waar wil ik staan) en terugredeneren (welke stappen moet ik dan doen). Aan de hand van strategische speerpunten worden vervolgens acties uitgezet. Veel aandacht is er voor de ELOA-aanpak (Experimenteren, Leren, Optimaliseren en Accelereren).
Hoe boek sluit af met een hoofdstuk waarin twee belangrijke (de belangrijkste?) onderwerpen aan bod komen: merk en klant. Het gaat hier om:
- Love to buy
- Easy to remember
- Easy to buy
Oftewel, het gaat om het creëren van de vraag en zorgen dat het product/dienst beschikbaar is.
Elk hoofdstuk wordt afgesloten met een samenvatting waarin in 10 regels de essentie wordt weergegeven van het hoofdstuk. Daarnaast staan aan het eind van elk hoofdstuk zogenaamde Canvasvragen. Dat zijn vragen waarmee de lezer, na beantwoording, in staat wordt gesteld het wendbaarheidscanvas in te vullen. Interessant zijn de praktijkcases aan het eind van elk hoofdstuk, ze geven een mooi beeld van het onderwerp in het hoofdstuk.
Het boek bevat, met uitzondering van het wendbaarheidscanvas, geen nieuwe of baanbrekende ideeën. Het geeft een mooie clustering van de onderdelen die een organisatie wendbaar maken. Deze onderwerpen worden op hoofdlijnen beschreven, voor de verdieping zal een lezer gespecialiseerde boeken moeten raadplegen. De schrijver heeft aan het eind van het boek leestips opgenomen, aan de hand waarvan de verdieping gezocht kan worden. Wendbare strategie op een A4 leest lekker weg. Het is compact (per onderwerp enkele pagina’s), waardoor het nooit saai wordt. Wel hoop ik dat de schrijver in een volgend boek ingaat op de samenhang van de onderwerpen, hoe ze elkaar raken, maar zeker ook hoe ze zodanig ingezet kunnen worden dat ze elkaar versterken om de organisatie wendbaar te maken!
Jan Hoogstra is zelfstandige, IT-consultant. Hij voert opdrachten uit op het gebied van beoordeling en advisering over IT-gerelateerde onderwerpen in de zorgbranche. Zo is hij programmamanager, projectmanager en adviseur op het gebied van bijvoorbeeld IT-strategie en pakketselecties.
Over Jan Hoogstra
Jan Hoogstra heeft meer dan 25 jaar ervaring als IT-adviseur en IT-auditor bij grote accountants- en adviesbureaus. Tijdens zijn loopbaan heeft hij veel opdrachten gedaan op het gebied van informatiebeveiliging en optimalisering van de inzet van IT. Jan is directeur bij CognoSense, dat gespecialiseerd is in de menselijke kant van IT.
