Organisatievibe - 'Hier word je enthousiast van'

De twee belangrijkste uitdagingen voor bedrijven zijn inspirerend werkgeverschap en innovatief ondernemerschap, aldus Banach. Vaak krijgt een van de twee de aandacht, maar beide zijn juist nodig voor een bedrijf dat kan inspelen op veranderingen. De energie die vrijkomt bij inspirerend werkgeverschap, kan worden gebruikt voor nieuwe ideeën - innovatie dus. Zes principes zorgen voor positieve energie: betekenisvol werk, autonomie, transparantie, dienend leiderschap, rituelen en psychologische veiligheid. Deze principes worden vervolgens uitgebreid uitgewerkt.

Mensen krijgen het meest energie als ze weten dat hun werk bijdraagt aan het grotere doel. Daarom is een aansprekende missie zo belangrijk. Winst maken is geen doel op zich, maar het gevolg van de impact van je bedrijf. De organisatie creëert niet alleen betekenisvol werk, het koppelt ook terug aan de medewerkers hoe hun werkzaamheden hebben bijgedragen aan de missie. Hiermee wordt de missie een cirkelmissie.

Professionals willen meer regie over hun eigen werkzaamheden. Aan de basis van autonomie ligt vertrouwen, vertrouwelijkheid en vrijheid. Onder directief leiderschap gaat dit niet lukken, dan wordt de denkkracht van medewerkers juist uitgeschakeld.

Het transparantieprincipe is heel herkenbaar. Veel medewerkers weten niet wat speelt in de organisatie. Omgekeerd hoort de top van de organisatie niet waar uitdagingen liggen. Informatie is nodig om autonoom te kunnen werken en met ideeën te komen.

Hiervoor zagen we dat directief leiderschap niet wenselijk is, maar Banach waarschuwt dat zelfsturing ook niet de heilige graal is. Leiderschap, goed uitgevoerd, heeft nog altijd een belangrijke rol in de organisatie. De meeste medewerkers hebben behoefte aan sturing in de vorm van dienend leiderschap.

Rituelen zijn een uiting van de kernwaarden. Kernwaarden (zoals betrokkenheid, integriteit) kunnen abstract zijn, door rituelen wordt het concreet. Dit kan een organisatie uitwerken in de on-boarding, in een "zo werken wij" gedragswijzer of het delen van successen. Het laatste, maar niet te onderschatten principe: psychologische veiligheid. Een organisatie waar geen gevoel van veiligheid heerst, zal nooit een energierijke organisatie zijn. Medewerkers moeten zich gehoord voelen, fouten kunnen maken. 

Arjen Banach schrijft over energie en straalt dit ook uit in zijn boek. Met name in het begin en aan het eind is dit voelbaar, door de vele voorbeelden en concrete acties. Hier word je als lezer vanzelf enthousiast van. Organisatievibe is niet alleen een boek voor HR-leiders, zoals ik in eerste instantie dacht. Iedereen die leiding geeft kan hier ideeën uithalen die het werkklimaat verbeteren. Want, wie wil niet een werkgever zijn die energie losmaakt?

Carla Verwijs is managementconsultant met een specialisatie in kennismanagement.

Bezoektip: Op 11 juni 2020 spreekt Arjen Banach op het seminar 'Samen vlammen - Met elkaar naar een vitale organisatie'.