Het is verwarrend dat een Nederlandstalig boek een Engelstalige titel heeft. En een dagboek geschreven door een dertiger, die in Nederland niet of nauwelijks bekend is, ‘wat kan deze man te melden hebben?’ En dan prijst deze millennial zich zelf ook nog aan als CEO. ‘Wat een hoogmoed’, hoor ik sommige mensen al denken.
WAARDEVOLLE INZICHTEN
Bartlett voelde de bovenstaande vraag vermoedelijk ook aankomen. Hij begint The Diary of a CEO dan ook met een voorwoord onder de titel ‘Wat geeft mij het recht om dit boek te schrijven’. Laat ik een deel van zijn antwoord op deze door hemzelf opgeworpen vraag weergeven. ‘Ik heb het geluk gehad getuige te zijn geweest van en aantal waanzinnige ontwikkelingen en een paar jaar geleden besefte ik ineens hoeveel waardevolle, nuttige kennis ik inmiddels heb opgedaan – kennis waar slechts een handjevol mensen op aarde toegang toe heeft. Ik besefte ook dat aan alle successen en miskleunen waarmee ik in aanraking ben gekomen (...) een aantal wetten ten grondslag liggen die de tand des tijds hebben doorstaan.’
SUCCESVOLLE ONDERNEMER
Steven Bartlett (1992) is een Engelse ondernemer en podcaster. Zijn werk, vooral op het gebied in social media, waarin hij organisaties adviseerde zoals Uber, Apple, Coca-Cola en Nike, maakten hem miljonair. De laatste jaren is hij vooral investeerder in startende organisaties. Het boek is gebaseerd op zijn eigen succes én falen als ondernemer. Maar ook op de honderden gesprekken die hij in zijn podcast heeft gevoerd met succesvolle entrepreneurs, boeiende wetenschappers, fascinerende entertainers en topsporters.
UITDAGENDE HOOFDSTUKTITELS
Gebaseerd op de titel van het boek denk je een dagboek in handen te hebben, met daarin aandacht voor belangrijke belevenissen van de auteur. Het is in ieder geval geen dagboek in de klassieke betekenis van het woord. Wel staan er in het boek verhalen, voorbeelden, citaten en cases van hemzelf en van andere bedrijven, sprekers of auteurs. Verder staat in de titel dat je 33 wetten aangereikt krijgt. De aanduiding ‘wetten’ klinkt wel veelbelovend, maar het zijn eerder uitdagende statements of uitdagende hoofdstuktitels zoals:
Het absurde is veelzeggender dan het praktische, wees inconsequent en maak mensen kwaad. Het zijn titels die aandacht trekken en emotie oproepen, in de hoop dat je verder gaat lezen. Bartlett noemt dit disruptief denken, afwijken van de gangbare gang van zaken.
HANDIGE COMPILATIE
The Diary of a CEO is een compilatie van ideeën van verschillende wetenschappers, sporters, auteurs e.d. Het boek geeft een goed overzicht hoe je meer kunt bereiken in het leven, zowel op het professionele vlak als privé. Bartlett heeft het vermogen om complexe informatie op een gemakkelijk te begrijpen en praktische manier te presenteren. De hoofdstukken zijn stuk voor stuk goed georganiseerd, met een heldere inleiding waarin staat wat het belang van de komende tekst is. En elk hoofdstuk sluit af met de kernboodschap. En dat in een pagina of tien. Het is daarbij een echt bladerboek: daar waar het boek openvalt kun je beginnen met lezen. De 33 hoofdstukken zijn rond vier ‘zuilen’ gegroepeerd.
De eerste zuil – Jezelf
Als je jezelf onder controle krijgt kun je de hele wereld aan.
Enkele ideeën: Stel vragen, vragen lokken in tegenstelling tot stellingen, antwoorden uit. Ze laten mensen nadenken.
Omdat we maar een beperkte hoeveelheid wilskracht hebben kun je beter geen energie steken in het onderdrukken van oude gewoontes, maar kun je je beter concentreren op het behalen van een beperkt aantal doelen.
De tweede zuil - Het verhaal
De wetenschap heeft aangetoond dat niets mensen sterker beïnvloedt dan een goed verhaal. Geen grafieken, cijfers, of harde feiten kunnen mensen zo effectief beïnvloeden als een goed verhaal.
Enkele ideeën: Als je wilt dat verhaal gehoord wordt, dan moet je er koste wat het kost voor zorgen dat de eerste vijf seconden opvallend, meeslepend, hinderlijk, fascinerend zijn. Schrap de beleefde introducties en de keurige beschrijvingen, kom meteen met een belofte, stelling of provocatie en vermijd ‘breinbehang’.
Houd rekening met de ‘peak-end-regel’. Dat is een cognitieve bias die beschrijft hoe mensen een gebeurtenis herinneren: het begin en het einde.
De derde zuil - Je filosofie
Bij deze zuil staan je overtuigingen, waarden en principes die je gedrag sturen centraal. Het fundament onder alles wat je doet.
Enkele ideeën: Je zult sterven, en in een stressvolle, complexe wereld is dat een therapeutisch en bevrijdend inzicht en een fantastische manier om gefocust te blijven op een andere belangrijke waarheid: dat de manier waarop je je tijd hier op aarde wilt besteden het enige is waarmee je de wereld om je heen kunt beïnvloeden.
Pas als je zelfdiscipline hebt werken trucjes voor tijdbesparing zoals de Eisenhouwer matrix, kanban, timeblocking, etc. Zelfdiscipline is een voortdurend streven om een bepaald doel te bereiken – ongeacht hoe gemotiveerd je bent – door blijk te geven van zelfbeheersing en doorzettingsvermogen.
De vierde zuil - Het team
Het verzamelen van een goed team en het beste uit dat team halen staat bij deze zuil centraal.
Enkele ideeën: In het bedrijfsleven gaat het er niet om dat je leert om iets te doen, maar om te weten wie dat vóór je kan doen. Elk bedrijf is in essentie een wervingsbureau. Elke ondernemer wordt beoordeeld op zijn of haar vermogen om de beste mensen aan te nemen, en deze mensen aan het bedrijf te binden door middel van een cultuur die het beste in hen naar boven haalt (in het boek staan tien stappen om een cultuur op te bouwen).
Het is niet logisch om slimme mensen aan te nemen om ze vervolgens te vertellen wat ze moeten doen. We nemen slimme mensen aan zodat zij ons kunnen vertellen wat wij moeten doen (citaat van Steven Jobs).
WEES INCONSISTENT
In het laatste hoofdstuk van het boek adviseert Bartlett leiders om inconsistent te zijn. In elk boek over leiderschap worden consistentie en voorspelbaarheid bezongen als kenmerken van grote leiders. Maar het onderzoek van Bartlett naar uitzonderlijk leiderschap - gecombineerd met zijn eigen ervaring met het aansturen van meer dan duizend mensen verspreid over vier bedrijven - heeft hem geleerd zich aan te passen aan het individu. Dus om inconsistent te zijn in zijn aanpak om mensen te motiveren. Of zoals Bartlett het formuleert: Willen we als leiders de perfecte benadering van ieder teamlid vinden, dan moeten we net zo inconsistent zijn, emotioneel, wispeltuig en veranderlijk zijn als de teamleden zelf.
OMARM HET BIZARRE
Bartlett stelt in wet 5 dat je het bizarre moet omarmen. Hij signaleert dat veel mensen verstarren als er informatie op hen afkomt die in tegenspraak is met hun zelfbeeld, die ons identiteitsbesef ondermijnt en ons zelfvertrouwen schaadt. Psychologen noemen dit mechanisme ‘cognitieve dissonantie’. Zijn advies: als je iets niet begrijpt, omarm het juist dan. Een idee compleet afwijzen zet je alleen maar op achterstand. Blokkeer geen mensen met wie je het oneens bent, volg er juist méér.
INSPIREREND
Bartlett verstaat de kunst om leesbaar te schrijven! Hij mengt de verhalen over zijn en andermans ervaringen op een prettige wijze met nieuwe en oudere theorieën, veelal afkomstig uit de sociale psychologie. Voor de veellezer zal veel bekend zijn, maar in The Diary of a CEO is het net wat speelser gepresenteerd dan gebruikelijk. De leesbaarheid wordt verder bevorderd door de speelse layout. Achterin het boek verantwoordt hij uitgebreid waar hij zijn betogen op baseert. Bartlett schreef zijn boek voor een brede doelgroep, voor mensen in loondienst en, net iets meer, voor beginnende en ervaren managers. In het boek staat een grote hoeveelheid ideeën die aanzetten om na te denken over de eigen opvattingen, ambities, ondernemen, leiderschap, socialmarketing e.d.. Dit alles maakt The Diary of a CEO een informatief en vooral inspirerend boek.
Over Rudy Kor
Rudy Kor is zelfstandig organisatieadviseur en auteur van diverse managementboeken. Tot voor kort werkte hij (als senior partner) bij Twynstra Gudde. Hij startte zijn werkzame leven bij Philips in Eindhoven. Als adviseur helpt hij (project)managers bij het effectiever inrichten van hun projecten. Als veellezer wordt hij gedreven door nieuwsgierigheid en schrijft regelmatig boekrecensies.
