Ja, ik heb er behoorlijk wat nachten van wakker gelegen… Waar was ik in vredesnaam aan begonnen! Samen met collega’s van de stichting International Justice Mission (IJM) organiseerde ik het IJM Leiderschapsevent. Ik had de beste sprekers van Nederland op het gebied van leiderschap uitgenodigd een keynote te komen geven. Allen zegden direct toe dit pro deo te komen doen. En omdat ik zowel storyteller ben bij IJM als lezingen geef over dienend leiderschap, zou ik het event met een keynote aftrappen. Ik voelde mij als een klappertjespistool in het voorprogramma van sprekerskanonnen als Jitske Kramer, Remco Claassen en Ben Tiggelaar. De top 3 uit de Nederlandse Eredivisie.
gemeenschappelijke deler
Wat maakt een spreker eigenlijk goed? Opvallend aan de sprekers op het IJM Leiderschapsevent was dat ze allemaal hun eigen stijl hebben. Een docent, een cabaretier, een ADHD’er (je mag zelf invullen wie wie was…). Samen met toppers Cor Hospes en Joriene Beks lieten zij zien dat er niet er niet één ideale stijl van spreken is. Daar waar de een de powerpoint vervloekt, ging de ander los met geniale sheets. En daar waar de ander stelt als spreker toch vooral je rust te moeten bewaren, huppelde de ander over het podium als een jonge hinde. Verschillen genoeg! Toch kon ik – naast authenticiteit – één gemeenschappelijke deler ontdekken: de sprekers gebruikten verhalen om hun boodschap over te brengen. Verhalen die ons van begin tot eind bleven boeien.
Verbinden
Niet gek dus dat Jeanne Bakker en Ria van Dinteren in hun boek over spreekvaardigheid de focus leggen op storytelling. In Maak van verhalen je superkracht leggen zij aan de hand van talloze voorbeelden uit waar een goed verhaal uit bestaat en hoe je het effectief deelt. Bij het lezen van dit dunne maar rijke boekje herkende ik veel van de sprekers tijdens het event. En ja, gelukkig ook mezelf – in hoe ik mijn keynotes geef.
Verhalen vormen een essentieel onderdeel van ons mens-zijn, aldus de auteurs. ‘Ze raken ons emotioneel, we zijn ontroerd, verdrietig of worden blij. De verhalen verbinden ons met de verteller en de andere luisteraars.’ Precies wat ik tijdens het event ervoer. Als spreker én als toehoorder.
Drie functies
Genoeg redenen dus om verhalen te vertellen. Op het podium, maar ook als organisatie. Bakker en Van Dinteren noemen drie belangrijke functies van verhalen:
Behoud van gemeenschappelijk geheugen, culturele waarden en identiteit
Ik moest direct denken aan een teamsessie die we enkele jaren geleden bij IJM organiseerden. Als oudgediende was mij gevraagd collega’s mee te nemen in onze geschiedenis. Ik kreeg de kans om honderduit te vertellen over onze successen én minder geslaagde acties. ‘Historische verhalen en overleveringen versterken de groepsidentiteit door belangrijke gebeurtenissen en prestaties te herdenken. Waar zijn we van? Wat vinden wij als groep belangrijk?’ Verhalen uit het verleden geven het heden kleur.
Onderwijzen van levenslessen en gedragsnormen
‘Verhalen met een moraal en fabels worden gebruikt om levenslessen en praktische wijsheid over te brengen.’ En meteen dacht ik aan de sprekers op het leiderschapsevent. Serieuze verhalen, grappige anekdotes, geniale moppen – ze dienden allemaal om een heldere boodschap over te brengen.
Verklaren van een complexe wereld
‘Mythen en legenden zijn verhalen om onbegrepen verschijnselen te duiden.’ Ik moest denken aan de Bijbelverhalen die ik als kind meekreeg. Over een sprekende slang die ons laat kiezen tussen goed en kwaad. Over een zondvloed en de belofte van de regenboog dat zo’n ramp nooit meer zal plaatsvinden. Over een toren van Babel en de spraakverwarring die waarschuwt tegen arrogantie. En zo kan ik nog wel even doorgaan. Die verhalen én hun boodschap blijven me altijd bij.
Bakker en Van Dinteren leggen vervolgens uit waar een goed verhaal wél en níét aan moet voldoen – en hoe het wel of juist niet gedeeld moet worden. Hoe verschillend de keynotes tijdens het event ook waren, veel tips uit dit boek herkende ik in hun optredens. Een paar tips op een rij (voor de rest: koop dat boek!).
– Varieer je ritme
– Gebruik stemvariaties
– Zorg voor interactie met het publiek
– Gebruik pauzes en stiltes
– Zorg voor oogcontact
– Dramatiseer
Maak van verhalen je superkracht van Jeanne Bakker en Ria van Dinteren is een klein boekje met grote impact – voor iedereen die beter wil leren spreken met verhalen.
Managementboek Magazine
Dit artikel is verschenen in de papieren editie van Managementboek Magazine in mei 2025.
Bekijk deze editie >
Over Henk Jan Kamsteeg
Henk Jan Kamsteeg is eigenaar van het trainingsbureau Proistamenos. Hij geeft trainingen en keynotes op het gebied van o.a. dienend leiderschap, inclusief leiderschap en storytelling. Daarnaast is hij auteur van diverse boeken zoals Dienend leiderschap, De kracht van het compliment en Spreken met passie; de kracht van storytelling, Inclusief leiderschap en Op weg naar een vitale organisatie
