trefwoord
Het glazen plafond: de onzichtbare barrière voor vrouwen in het bedrijfsleven
Het glazen plafond is een hardnekkig fenomeen in de Nederlandse en internationale arbeidsmarkt. Deze metafoor beschrijft de onzichtbare barrière die vrouwen en minderheden belemmert om door te stromen naar topposities, ondanks bewezen capaciteiten en ambitie. Hoewel vrouwen tegenwoordig even hoog of zelfs hoger zijn opgeleid dan mannen, zijn ze nog steeds ondervertegenwoordigd in de bestuurskamers van grote bedrijven en organisaties. In deze gids onderzoeken we de oorzaken van het glazen plafond en bieden we concrete strategieën om het te doorbreken.
Wat is het glazen plafond en waarom bestaat het?
Het glazen plafond verwijst naar de situatie waarin vrouwen wel kunnen zien wat er aan de top gebeurt, maar er zelf niet kunnen komen. De term werd voor het eerst gebruikt in 1986 in een artikel in The Wall Street Journal. Sindsdien is het een veelgebruikte metafoor geworden voor de systematische belemmeringen waar vrouwen tegenaan lopen bij hun professionele ontwikkeling. Maar wat zijn precies de oorzaken van dit fenomeen?
Dr. Anita Wydoodt is als lid van de raad van bestuur van het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis een van de vrouwen die door het glazen plafond heen is gebroken. Ze werd verkozen tot vrouwelijk bestuurder van 2013 en heeft jarenlange ervaring in de zorg, waar het glazen plafond nog steeds een complex fenomeen is. Haar expertise en inzichten over vrouwelijk leiderschap zijn van grote waarde bij het begrijpen van de subtiele en minder subtiele belemmeringen die vrouwen tegenkomen.
Anita Wydoodt
Mevrouw de bestuurder
In 'Mevrouw de bestuurder' interviewt Anita Wydoodt twintig vrouwelijke zorgbestuurders over hun weg naar de top. Het boek belicht de systemische, organisatorische en persoonlijke hindernissen die vrouwen tegenkomen onderweg naar bestuursfuncties. Wydoodt presenteert herkenbare verhalen waarin cultuur, leiderschap, werk-privé balans en het glazen plafond centrale thema's zijn. Een indrukwekkende collectie perspectieven van vrouwen die daadwerkelijk door het glazen plafond braken.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 3 werkdagen
Mevrouw de bestuurder - ‘Mooie voorbeelden van vrouwelijke bestuurders’
Christel Deckers
In een recensie over 'Mevrouw de bestuurder' op Managementboek.nl wordt duidelijk dat dit boek zich onderscheidt van andere werken over topvrouwen. In plaats van te focussen op persoonlijk leven, richt Wydoodt zich expliciet op thema's als diversiteit, genderverschillen en het glazen plafond. Het artikel prijst de openhartigheid waarmee de geïnterviewde bestuurders over hun ervaringen spreken, hoewel de recensent ook aantekent dat de keerzijde van succes - wat vrouwen hebben moeten opgeven - niet altijd belicht wordt.
Auteurs die schrijven over 'glazen plafond'
Het glazen plafond in cijfers en impact
In Nederland is het probleem van het glazen plafond hardnekkiger dan in veel andere Europese landen. Hoewel vrouwen meer dan 50% van de beroepsbevolking uitmaken, bekleedt slechts een klein percentage topposities. Deze ondervertegenwoordiging heeft niet alleen gevolgen voor individuele vrouwen, maar ook voor de prestaties van organisaties en de bredere economie.
Marian Joëls
Baanbreeksters
In 'Baanbreeksters' documenteert Marian Joëls hoe vrouwen in verschillende sectoren het glazen plafond doorbreken. Dit boek laat zien dat de obstakels per sector verschillen maar vertoont ook gemeenschappelijke patronen in hoe succesvolle vrouwen barrières overwinnen. Joëls besteedt bijzondere aandacht aan de unieke uitdagingen waarmee vrouwen in mannelijk gedomineerde werkvelden worden geconfronteerd en de strategieën die ze ontwikkelen om desondanks succes te behalen.
Boek bekijken
Op werkdagen voor 21:00 besteld, volgende dag in huis
Onzichtbare vrouwen
Bertrand Weegenaar
De recensie van 'Onzichtbare vrouwen' van Caroline Criado Perez laat zien hoe genderongelijkheid doorsijpelt in alle facetten van de samenleving. Het boek toont aan dat onze wereld vaak is ontworpen door en voor mannen, wat vrouwen systematisch benadeelt - van productontwerp tot wetgeving. Een treffend voorbeeld is hoe mantelzorg, vaak door vrouwen uitgevoerd, niet wordt meegerekend in economische modellen, wat hun kansen op financiële onafhankelijkheid beperkt. De kernboodschap: luister naar en betrek vrouwen bij besluitvorming, van wetgeving tot productontwerp.
De psychologische impact van het glazen plafond
Een vaak onderschat aspect van het glazen plafond is de psychologische impact die het heeft op vrouwen. Het bewustzijn van onzichtbare barrières kan leiden tot het 'imposter syndrome' (bedriegersyndroom), waarbij succesvolle vrouwen het gevoel hebben dat ze hun succes niet verdienen en elk moment 'ontmaskerd' kunnen worden. Dit fenomeen versterkt zichzelf: de angst om door de mand te vallen weerhoudt vrouwen er soms van om nieuwe uitdagingen aan te gaan.
Lois Frankel
Nice Girls Don't Get The Corner Office
In 'Nice Girls Don't Get The Corner Office' richt Lois Frankel zich op de vaak onbewuste gedragspatronen die vrouwen tegenhouden. Met meer dan 130 fouten die vrouwen maken die hun carrière kunnen schaden, biedt dit boek praktische, directe adviezen om deze patronen te doorbreken. Frankel belicht niet alleen het glazen plafond maar introduceert ook het concept van de 'glazen boomhut' - de onzichtbare netwerken waar belangrijke carrièrebeslissingen worden genomen, waar vrouwen vaak buiten staan.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
"We verwachten dat vrouwen aardig, verzorgend en bescheiden zijn. Maar diezelfde eigenschappen die we van kleine meisjes verwachten, houden ons later tegen in onze carrière. Als je je als 'brave meid' blijft gedragen, mis je de kans om invloed uit te oefenen, om gezien te worden als leider, en om uiteindelijk het glazen plafond te doorbreken."
Uit: Nice Girls Don't Get The Corner Office
Rolmodellen en hun betekenis
Een cruciaal element bij het doorbreken van het glazen plafond is de aanwezigheid van vrouwelijke rolmodellen in leiderschapsposities. 'If she can see it, she can be it' is een veelgehoorde uitspraak die de waarde van zichtbare voorbeelden onderstreept. Vrouwelijke leiders kunnen jongere generaties inspireren en laten zien dat het mogelijk is om door te dringen tot de top.
SPOTLIGHT: Carmen Breeveld
Carmen Breeveld is een succesvolle ondernemer, bestuurder en recruitment specialist die zich heeft gespecialiseerd in het bemiddelen van diverse professionals naar cruciale posities. Met de oprichting van Triple Talent richtte zij zich specifiek op het bemiddelen van vrouwen en professionals met een cultureel diverse achtergrond naar topposities. Met haar 23 jaar ervaring in executive search begrijpt Breeveld de dynamiek van het old boys network beter dan wie dan ook.
Meer over Carmen Breeveld
Carmen Breeveld
Het geheim van het old boys network
In 'Het geheim van het old boys network' ontrafelt Carmen Breeveld de ongeschreven regels die vrouwen belemmeren om door te dringen tot topfuncties. Vanuit haar ervaring als recruitment specialist geeft ze praktische handvatten om het glazen plafond te doorbreken. Breeveld deelt haar persoonlijke ervaringen en biedt concrete strategieën voor vrouwen om toegang te krijgen tot de informele netwerken waar carrières vorm krijgen. Essentiële lectuur voor ambitieuze vrouwen.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 4 werkdagen
Strategieën om het glazen plafond te doorbreken
Het glazen plafond doorbreken vereist inspanning op meerdere niveaus: individueel, organisatorisch en maatschappelijk. Hier bespreken we enkele beproefde strategieën die vrouwen kunnen helpen om door het glazen plafond heen te breken.
SPOTLIGHT: Elisa de Groot
Elisa de Groot is een toonaangevende expert op het gebied van vrouwelijk leiderschap en gender diversiteit. Als trainer, coach en auteur heeft zij haar sporen verdiend in het begeleiden van vrouwen naar topposities. Samen met Monic Bührs richtte zij 25 jaar geleden de InTouch Female Leadership & Career Academy op, waarmee zij duizenden vrouwen heeft geïnspireerd en geholpen om hun volledige potentieel te bereiken in hun carrière.
Meer over Elisa de Groot
Monic Bührs
Elisa de Groot
Stratego voor vrouwen
De klassieker 'Stratego voor vrouwen' van Elisa de Groot en Monic Bührs behandelt diepgaand de oorzaken van het glazen plafond en biedt concrete strategieën om deze barrière te doorbreken. Dit boek combineert wetenschappelijke inzichten met praktische tools en is uitgegroeid tot een standaardwerk voor vrouwen die willen doorgroeien naar leiderschapsposities. De auteurs reiken vrouwen een strategisch instrumentarium aan om succesvol te navigeren in een door mannen gedomineerde bedrijfscultuur.
Boek bekijken
Op werkdagen voor 21:00 besteld, volgende dag in huis
Stratego voor vrouwen
Een van de belangrijkste lessen uit 'Stratego voor vrouwen' is dat vrouwen zich bewust moeten worden van de ongeschreven regels in organisaties. De auteurs leren dat het niet alleen gaat om hard werken, maar ook om zichtbaarheid creëren, strategische relaties opbouwen en je successen claimen. Om het glazen plafond te doorbreken moet je niet alleen uitblinken in je vakgebied, maar ook politieke sensitiviteit ontwikkelen en je bewust zijn van hoe macht werkt in organisaties.
Verdrink geen dooie eend – Een boek voor mannen!
Elly Stroo Cloeck
De recensie van 'Verdrink geen dooie eend' van Marry de Gaay Fortman illustreert hoe vrouwen vaak tegen dubbele standaarden aanlopen. Waar een man als 'assertief' wordt gezien, wordt een vrouw met hetzelfde gedrag als 'agressief' bestempeld. Dit boek benadrukt het belang van 'beminnelijke doeltreffendheid' - professioneel blijven terwijl je je doel bereikt. Een belangrijke les is dat vrouwen kansen moeten grijpen wanneer ze zich voordoen en zich niet moeten laten afschrikken door de angst om te falen. Het boek is zowel voor vrouwen als mannen relevant om de dynamiek op de werkvloer te begrijpen.
Persoonlijke ontwikkeling en vaardigheden
Naast structurele veranderingen kunnen vrouwen ook aan hun persoonlijke ontwikkeling werken om beter toegerust te zijn voor leiderschapsposities. Het cultiveren van specifieke vaardigheden en het ontwikkelen van de juiste mindset kan helpen om obstakels te overwinnen.
Ingrid van der Chijs
Nancy Poleon
How to break the rules (NL)
In 'How to break the rules (NL)' bieden Ingrid van der Chijs en Nancy Poleon een verfrissend perspectief op hoe vrouwen systemische belemmeringen kunnen doorbreken. Het boek benadrukt dat vrouwen soms de ongeschreven regels moeten uitdagen om vooruitgang te boeken. Met praktijkvoorbeelden en actionable tips helpen de auteurs vrouwen om hun eigen pad te creëren en de hardnekkige barrières die hun professionele groei belemmeren te overwinnen met strategische rebellie.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
New female leader - 'Een actueel boek'
Liesbeth Tettero
De recensie van 'New Female Leader' van Caroline Glasbergen bespreekt hoe we dringend een nieuwe definitie van leiderschap nodig hebben. Glasbergen's 3C-model (Clarity, Connection, Community) biedt vrouwen handvatten om authentiek leiderschap te ontwikkelen. Het boek benadrukt dat 'vrouwelijk leiderschap' eigenlijk niet bestaat - er is alleen leiderschap in verschillende vormen. Door persoonlijke ontwikkeling en zelfbewustzijn kunnen vrouwen hun eigen leiderschapsstijl cultiveren die effectief is zonder masculiene stereotypen te hoeven overnemen.
De rol van organisaties bij het doorbreken van het glazen plafond
Organisaties spelen een cruciale rol bij het doorbreken van het glazen plafond. Door een inclusieve cultuur te creëren en bewust te werken aan diversiteit in het personeelsbestand, kunnen bedrijven bijdragen aan meer gelijkheid op de werkvloer.
Marlies Brenters
De FemDeal
In 'De FemDeal' biedt Marlies Brenters een kritische analyse van het concept van het glazen plafond. Ze stelt dat vrouwen niet alleen vlak onder de top te maken hebben met belemmeringen, maar al vanaf het eerste moment in hun carrière. Brenters introduceert het concept van het 'glazen opstapje', wat illustreert hoe structurele nadelen zich opstapelen. Het boek geeft belangwekkende inzichten in hoe organisaties hun beleid kunnen aanpassen om deze systemische barrières aan te pakken.
Boek bekijken
Op werkdagen voor 21:00 besteld, volgende dag in huis
Inclusief leiderschap - 'Sympathiek boek dat managers kan inspireren'
Elmas Duduk
De recensie van 'Inclusief leiderschap' benadrukt dat diversiteit en inclusie urgente thema's zijn, zeker in tijden van arbeidsmarktkrapte. Het boek laat zien dat diverse teams tot 33% beter presteren dan homogene teams. Een inclusieve cultuur draait om het erkennen en waarderen van verschillen, niet slechts om het aannemen van divers personeel. Leiders moeten zichzelf kritisch onderzoeken en bereid zijn om ongemak te accepteren als onderdeel van het proces. De recensie benadrukt dat inclusief leiderschap geen modewoord is maar een noodzakelijkheid voor hedendaagse organisaties.
Mythe of realiteit? Verschillende perspectieven
Hoewel het glazen plafond voor velen een realiteit is, zijn er ook stemmen die het fenomeen als een mythe beschouwen of als een keuze van vrouwen zelf. Sommigen betogen dat vrouwen simpelweg andere prioriteiten stellen dan mannen en daarom bewust kiezen voor een andere carrièrepad. Het is belangrijk om deze verschillende perspectieven te onderzoeken.
Marike Stellinga
De mythe van het glazen plafond
In het controversiële boek 'De mythe van het glazen plafond' verzet Marike Stellinga zich tegen clichés over de werkende vrouw. Stellinga stelt, op basis van onderzoek, dat Nederlandse vrouwen niet naar de top willen en tevreden zijn met hun deeltijdbaan. Ze betoogt dat het glazen plafond niet zozeer een extern obstakel is, maar eerder een kwestie van persoonlijke keuze en prioriteiten. Dit boek biedt een contrasterend perspectief dat het debat over gendergelijkheid verrijkt, ook al zullen velen het niet met haar conclusies eens zijn.
Boek bekijken
Op werkdagen voor 21:00 besteld, volgende dag in huis
Sophie van Gool
Waarom vrouwen minder verdienen
In 'Waarom vrouwen minder verdienen' analyseert Sophie van Gool het glazen plafond vanuit een sociaaleconomisch perspectief. Van Gool beschrijft het Nederlandse glazen plafond als een 'betonnen plafond' vanwege de hardnekkigheid ervan. Het boek biedt een diepgaande analyse van de structurele oorzaken van loondiscriminatie en de ondervertegenwoordiging van vrouwen in topposities. Door empirische data te combineren met persoonlijke verhalen, maakt Van Gool duidelijk dat het probleem diep verankerd is in maatschappelijke structuren.
Boek bekijken
Op werkdagen voor 21:00 besteld, volgende dag in huis
Het glazen plafond in verschillende sectoren
De aard en intensiteit van het glazen plafond verschilt per sector. In sommige branches, zoals de technologie- en financiële sector, is het glazen plafond dikker dan in andere. Laten we kijken naar de specifieke uitdagingen in verschillende sectoren.
Chantal Schinkels
De IT girl - Hoe overleef je een door mannen gedomineerde werkvloer?
In 'De IT girl - Hoe overleef je een door mannen gedomineerde werkvloer?' biedt Chantal Schinkels inzicht in de specifieke uitdagingen die vrouwen in de techsector ervaren. De IT-branche staat bekend om zijn lage percentage vrouwen, vooral in managementposities. Schinkels geeft concrete strategieën voor vrouwen om in deze omgeving te navigeren en door te groeien naar leiderschapsrollen. Dit boek is onmisbaar voor vrouwen die carrière willen maken in tech en de specifieke belemmeringen van die sector willen overwinnen.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 3 werkdagen
Laurence Jacobs
Women in Tech
In 'Women in Tech' analyseert Laurence Jacobs de specifieke belemmeringen die vrouwen in de technologiesector ervaren. Het boek biedt een gedetailleerd inzicht in waarom het glazen plafond in tech zo hardnekkig is en geeft gerichte strategieën om het te doorbreken. Jacobs combineert onderzoek met praktijkvoorbeelden om te laten zien hoe vrouwen hun weg kunnen vinden in deze door mannen gedomineerde sector, en hoe bedrijven kunnen profiteren van meer genderdiversiteit in hun teams.
Boek bekijken
Op werkdagen voor 21:00 besteld, volgende dag in huis
Gelijkspel wint - De kracht van diversiteit en inclusief leiderschap
Leonie van Mierlo
In 'Gelijkspel wint' betoogt Leonie van Mierlo dat we moeten stoppen met 'het oplossen van vrouwen' en in plaats daarvan het systeem moeten veranderen. Ze benadrukt dat diversiteit niet alleen een kwestie van rechtvaardigheid is, maar ook van bedrijfsresultaten - de businesscase voor genderdiversiteit is overtuigend. Van Mierlo pleit voor een quotum voor vrouwen in topfuncties en benadrukt dat we niet alleen vrouwelijke rolmodellen nodig hebben, maar ook 'moedige mannen' die bereid zijn om plaats te maken en een inclusieve cultuur te bevorderen.
De toekomst van het glazen plafond
Hoewel er vooruitgang is geboekt, blijft het glazen plafond een hardnekkig probleem. Toch zijn er ontwikkelingen die hoop geven voor de toekomst. De toegenomen aandacht voor diversiteit en inclusie in het bedrijfsleven, wetgeving omtrent quota en de groeiende bewustwording over onbewuste vooroordelen dragen bij aan een geleidelijke verandering.
Mirella Visser
De zijderoute naar de top
In 'De zijderoute naar de top' beschrijft Mirella Visser hoe vrouwen het glazen plafond kunnen doorbreken door bewuste strategieën en persoonlijk leiderschap. Visser, zelf een ervaren bestuurder, biedt een praktische gids voor vrouwen met ambitie. Ze legt uit hoe vrouwen hun eigen pad kunnen creëren, strategische netwerken kunnen opbouwen en daadwerkelijk invloed kunnen uitoefenen in de bestuurskamer. Dit boek biedt een optimistische maar realistische kijk op de mogelijkheden voor vrouwen om de top te bereiken.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 3 werkdagen
Henk Jan Kamsteeg en Ugur Ozcan: ‘Inclusief leiderschap moet echt uit je hart komen’
Peter Spijker
In een interview over het boek 'Inclusief leiderschap' wordt benadrukt dat inclusief leiderschap 'uit je hart moet komen'. Het gaat niet om een kunstje of een specifieke leiderschapsstijl, maar om een fundamentele overtuiging. Het artikel verwijst naar Barack Obama, die, ondanks zijn progressieve waarden, nog moest leren hoe inclusief leiderschap in de praktijk werkt. De auteurs benadrukken dat een inclusieve cultuur tijd en energie vergt, en dat leiders moeten durven kwetsbaar te zijn. Uiteindelijk leidt dit tot betere prestaties en een sterkere organisatie.
De rol van wetgeving en quota
In verschillende landen worden quota ingezet om het aantal vrouwen in topposities te vergroten. In Nederland is er sinds kort een quotum van 30% vrouwen in raden van commissarissen van beursgenoteerde bedrijven. Hoewel quota controversieel zijn, kunnen ze wel een katalysator zijn voor verandering.
Leonie van Mierlo
Gelijkspel wint
In 'Gelijkspel wint' analyseert Leonie van Mierlo de oorzaken van het glazen plafond in Nederland en biedt ze oplossingen om deze barrière te doorbreken. Van Mierlo maakt een sterke zaak voor structurele veranderingen, waaronder quota, om meer vrouwen in topposities te krijgen. Het boek combineert onderzoek met interviews met prominente Nederlandse leiders om te laten zien hoe diversiteit en inclusie niet alleen ethisch juist zijn, maar ook leiden tot betere bedrijfsresultaten en een sterkere economie.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 3 werkdagen
Zoë Papaikonomou: ‘Inclusie is nooit af’
Jeroen Ansink
In het interview met Zoë Papaikonomou over het boek 'De inclusiemarathon' wordt benadrukt dat inclusie nooit 'af' is. De auteur stelt dat inclusie verder gaat dan diversiteit - het gaat niet alleen om 'mogen meedoen', maar om fundamentele gelijkwaardigheid in macht en invloed. Papaikonomou benadrukt dat inclusief leiderschap vereist dat men openstaat voor ongemak en conflict, aangezien meer diverse perspectieven onvermijdelijk leiden tot nieuwe uitdagingen. Ze geeft praktische tips voor zowel leiders als werknemers om bij te dragen aan een inclusievere werkomgeving.
Conclusie: Het glazen plafond doorbreken is een gedeelde verantwoordelijkheid
Het doorbreken van het glazen plafond vereist een gecoördineerde inspanning op verschillende niveaus. Vrouwen kunnen werken aan hun persoonlijke ontwikkeling en strategieën, organisaties kunnen een inclusieve cultuur creëren, en de samenleving als geheel kan bijdragen aan het wegnemen van structurele belemmeringen. Hoewel er vooruitgang is geboekt, is er nog een lange weg te gaan.
De boeken en inzichten die we hebben besproken, bieden waardevolle handvatten voor iedereen die betrokken is bij het creëren van een gelijkere samenleving. Door bewustwording, educatie en concrete actie kunnen we geleidelijk de onzichtbare barrières afbreken die vrouwen tegenhouden, zodat talent en ambitie - niet gender - bepalend worden voor wie de top bereikt.
