trefwoord
Onderpresteren: oorzaken en oplossingen
Onderpresteren is een fenomeen waarbij iemand onder zijn of haar cognitieve niveau presteert. Het komt vaak voor bij hoogbegaafden, maar speelt ook een rol in werksituaties. Op deze pagina ontdek je de verschillende aspecten van onderpresteren, van herkenning tot aanpak, en hoe je verborgen potentieel kunt ontwikkelen.
Onderpresteren bij hoogbegaafdheid
Hoogbegaafden lopen een verhoogd risico om onder hun niveau te presteren. Dit komt door verschillende factoren zoals verveling, gebrek aan herkenning van hun capaciteiten, of moeite met aansluiting vinden bij leeftijdsgenoten.
Tessa Kieboom
Kathleen Venderickx
Meer dan intelligent
In
Meer dan intelligent behandelen Kathleen Venderickx en Tessa Kieboom uitgebreid het fenomeen onderpresteren bij hoogbegaafden. Ze bieden praktische inzichten om dit te herkennen en aan te pakken, waarbij ze de nadruk leggen op de unieke behoeften van hoogbegaafde mensen in verschillende levensfasen.
Boek bekijken
Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis
Adrienne van den Bos: ‘Zet je maskers af en zeg wie je echt bent’
Bas Hakker
In het artikel 'Adrienne van den Bos: Zet je maskers af en zeg wie je echt bent' wordt duidelijk hoe hoogbegaafden vaak hun ware identiteit verbergen om 'normaal' te lijken. Dit masker dragen is een vorm van onderpresteren omdat je je capaciteiten niet volledig benut en jezelf niet kunt zijn, wat leidt tot verveling en demotivatie op werk.
Dr. ir. Kathleen Venderickx is een autoriteit op het gebied van hoogbegaafdheid. Met haar internationale topsportverleden en pionierswerk in de begeleiding van hoogbegaafden, biedt ze waardevolle inzichten in het herkennen en aanpakken van onderpresteren. Als gastprofessor hoogbegaafdheid aan de UHasselt en hoofd van expertisecentrum Exentra heeft ze duizenden hoogbegaafde jongeren en volwassenen begeleid.
Je gaat zoveel maskers opzetten om je aan te passen aan een omgeving om te zijn wie je niet bent. Het is heel bevrijdend als je die maskers afzet. Misschien gaan er mensen weg die niet bij me passen, er komen andere mensen terug die wel passen bij wie ik echt ben.
Uit: Meer dan intelligent
Auteurs die schrijven over 'onderpresteren'
Oorzaken van onderpresteren in het onderwijs
In het onderwijs komt onderpresteren vaak voor wanneer lesmethoden niet aansluiten bij de leerstijl en het cognitieve niveau van de leerling. Dit kan leiden tot verveling, gedragsproblemen en uiteindelijk onderpresteren.
Karine Verschueren
Sabine Sypré
Elke Struyf
Jeroen Lavrijsen
Maarten Vansteenkiste
Ontwikkelen van cognitief talent
Ontwikkelen van cognitief talent door onder andere Maarten Vansteenkiste en Sabine Sypré belicht het probleem van begaafde leerlingen die hun cognitief potentieel niet omzetten in sterke prestaties. Het boek biedt inzicht in de oorzaken van deze discrepantie en presenteert effectieve interventies om onderpresteren tegen te gaan.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 12 werkdagen
De kleine Hoogbegaafdheid voor dummies - 'Laagdrempelig en volledig'
Dymph Neeteson
Het artikel 'De kleine Hoogbegaafdheid voor dummies - Laagdrempelig en volledig' benadrukt dat hoogbegaafden vaak verkeerde diagnoses krijgen zoals ADHD of autisme omdat hun gedrag verkeerd wordt geïnterpreteerd. Dit leidt tot onderpresteren omdat de juiste begeleiding ontbreekt en hun werkelijke capaciteiten niet worden erkend en benut.
Specifieke uitdagingen voor sterke leerlingen
Ook leerlingen die sterk zijn in specifieke vakgebieden kunnen onderpresteren als er niet voldoende differentiatie is in het lesaanbod. Voor deze groep zijn gerichte interventies nodig.
Suzanne Sjoers
Naomi Baggelaar
Sterke rekenaars in het basisonderwijs
In
Sterke rekenaars in het basisonderwijs bieden Naomi Baggelaar en Suzanne Sjoers strategieën om onderpresteren bij rekentalenten te herkennen en aan te pakken. Het boek laat zien hoe je deze leerlingen kunt uitdagen op hun niveau, zodat ze niet vervallen in onderpresteren door verveling of gebrek aan uitdaging.
Boek bekijken
Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis
De kleine hoogbegaafdheid voor dummies - 'helder en toegankelijk'
Sippy van Akker
In 'De kleine hoogbegaafdheid voor dummies - helder en toegankelijk' wordt benadrukt dat hoogbegaafden vaak onderpresteren op IQ-testen. Dit creëert een verkeerd beeld van hun capaciteiten, waardoor ze niet de juiste begeleiding krijgen. Het artikel benadrukt dat hoogbegaafdheid meer omvat dan alleen een hoog IQ en dat onderpresteren op deze testen geen indicatie is van iemands werkelijke potentieel.
Onderpresteren op de werkvloer
Ook in werksituaties komt onderpresteren voor. Vaak wordt dit veroorzaakt door een mismatch tussen talenten en taken, gebrek aan uitdaging, of een slechte werksfeer. Managers spelen een cruciale rol in het herkennen en aanpakken hiervan.
Thomas Erikson
Omringd door slechte bazen
In
Omringd door slechte bazen besteedt Thomas Erikson specifiek aandacht aan hoe managers kunnen omgaan met onderpresteerders. Hij laat zien hoe onderpresteren vaak voortkomt uit een situatie waarin mensen niet hun volledige capaciteiten kunnen of mogen benutten, en biedt concrete handvatten voor leidinggevenden.
Boek bekijken
Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis
SPOTLIGHT: Thomas Erikson
Thomas Erikson is een gerenommeerde Zweedse gedragsdeskundige, coach en auteur. Als veelgevraagd spreker voor grote organisaties zoals IKEA, Volvo en Microsoft, heeft hij uitgebreide expertise op het gebied van menselijk gedrag in werksituaties. Zijn inzichten over onderpresteren op de werkvloer en hoe leidinggevenden hiermee kunnen omgaan, zijn van onschatbare waarde.
Meer over Thomas Erikson
Hidden Potential - Een overtuigend betoog
Elly Stroo Cloeck
In het artikel 'Hidden Potential - Een overtuigend betoog' bespreekt Adam Grant hoe succes vaker te danken is aan opvoeding en hard werken dan aan aangeboren talent. Hij pleit voor meer aandacht voor leren en ontwikkelen om onderpresteren tegen te gaan, en benadrukt dat veel potentieel onbenut blijft omdat mensen denken dat ze iets niet kunnen leren.
Verborgen potentieel ontdekken en benutten
Om onderpresteren tegen te gaan, is het cruciaal om verborgen potentieel te herkennen en te ontwikkelen. Dit vraagt om een andere kijk op talent en ontwikkeling.
Surrounded by Bad Bosses and Lazy Employees
Een cruciale les uit Surrounded by Bad Bosses and Lazy Employees is dat onderpresteren vaak een symptoom is van een dieper probleem. Door te focussen op het identificeren van iemands natuurlijke talenten en deze optimaal in te zetten, kunnen managers onderpresteren effectief tegengaan en prestaties significant verbeteren.
Hidden potential - ‘Belangrijk en goed onderbouwd’
Peter de Roode
In 'Hidden potential - Belangrijk en goed onderbouwd' benadrukt Adam Grant dat karakter een belangrijkere voorspeller is van succes dan persoonlijkheid. Hij stelt dat wanneer mensen uit hun comfortzone stappen en het bijbehorende ongemak verwelkomen, ze hun potentieel kunnen ontwikkelen en onderpresteren kunnen overwinnen.
Talent herkennen en ontwikkelen
Een belangrijk aspect in het tegengaan van onderpresteren is het correct identificeren en ontwikkelen van talenten. Dit geldt zowel voor individuen als voor teams en organisaties.
Elise van den End: ‘Het is zonde als benutten van talent een eendagsvlieg is’
Hans van der Klis
In 'Het is zonde als benutten van talent een eendagsvlieg is' wordt benadrukt dat nog geen twintig procent van de mensen hun talenten kent en benut voor hun werk. Dit betekent dat er tachtig procent onbenut potentieel is. Door mensen te laten doen waar zij van nature goed in zijn, voorkom je onderpresteren en kun je van een 6 een 8 maken.
Onderpresteren komt vaak voort uit een situatie waarin mensen niet hun volledige capaciteiten kunnen of mogen benutten. Door mensen in hun kracht te zetten en te focussen op hun sterke punten in plaats van hun zwaktes, kunnen managers het beste in hun team naar boven halen.
Uit: Omringd door slechte bazen
Perfectionisme als oorzaak van onderpresteren
Perfectionisme kan paradoxaal genoeg leiden tot onderpresteren. De angst om fouten te maken en de focus op details kunnen mensen belemmeren in het effectief benutten van hun potentieel.
Chantal van der Leest: ‘Er is een groot verschil tussen streven naar perfectie en lijden aan perfectionisme’
Pierre Spaninks
In 'Chantal van der Leest: Er is een groot verschil tussen streven naar perfectie en lijden aan perfectionisme' wordt uitgelegd hoe perfectionisme kan leiden tot onderpresteren. Perfectionisten leggen de lat zo hoog dat ze verzanden in details, waardoor hun resultaat niet beter maar slechter wordt. Bovendien koppelen ze hun eigenwaarde aan hun prestaties, wat leidt tot onzekerheid en ondermaats presteren.
Meer dan intelligent
Een belangrijke les uit Meer dan intelligent is dat hoogbegaafden vaak onderpresteren door perfectionisme. Door te leren dat perfectie niet bestaat en dat fouten maken essentieel is voor groei, kunnen zij hun werkelijke potentieel beter benutten en leren omgaan met uitdagingen op hun niveau.
Systemische aanpak tegen onderpresteren
Om onderpresteren structureel aan te pakken, zijn soms veranderingen nodig op systeem- en organisatieniveau. Dit vraagt om een andere kijk op onderwijs en talentontwikkeling.
Hidden Potential - ‘Heerlijk concreet, leesbaar en toepasbaar’
Bertrand Weegenaar
In 'Hidden Potential - Heerlijk concreet, leesbaar en toepasbaar' vergelijkt Adam Grant het Amerikaanse en Finse onderwijssysteem. Waar Amerika inzet op de slimsten, richt Finland zich op de talenten van allen. Deze inclusieve benadering zorgt ervoor dat niemand onderpresteerd door gebrek aan aandacht, wat resulteert in betere scores op gestandaardiseerde toetsen.
Hoogbegaafdheid en onderpresteren bij volwassenen
Veel hoogbegaafde volwassenen ontdekken pas later in hun leven dat ze hoogbegaafd zijn en hebben jarenlang ondergepresteerd. Herkenning en erkenning zijn essentieel om dit patroon te doorbreken.
Hoogbegaafd in praktijk - Versterken van leiderschap bij hoogbegaafden
Rianne van de Ven
In 'Hoogbegaafd in praktijk - Versterken van leiderschap bij hoogbegaafden' wordt beschreven hoe veel hoogbegaafde volwassenen hun potentieel niet benutten omdat ze pas laat ontdekken dat ze hoogbegaafd zijn. Het artikel beschrijft een coachproces dat helpt om onderpresteren te overwinnen door herkenning, normalisering, verwerking, groei, benutting en onderhoud.
Ontdek je begaafdheid - Gids voor de begaafde zzp'er
Ellen de Lange-Ros
Het artikel 'Ontdek je begaafdheid - Gids voor de begaafde zzp'er' beschrijft hoe zelfstandige professionals die hoogbegaafd zijn vaak onderpresteren omdat ze hun unieke kwaliteiten niet herkennen. Door hun intensiteiten (psychomotorisch, zintuiglijk, intellectueel, verbeeldend en emotioneel) te begrijpen en benutten, kunnen ze hun volledige potentieel realiseren.
Van potentieel naar prestatie: praktische stappen
Het omzetten van potentieel naar prestatie vraagt om concrete actie. Er zijn verschillende methoden en technieken die kunnen helpen bij het overwinnen van onderpresteren.
Voorelkaarkrijgkunde - Zó pak je veranderingen energiek aan
Marjolijn Feringa
In 'Voorelkaarkrijgkunde - Zó pak je veranderingen energiek aan' wordt de vaardigheid beschreven om doelen daadwerkelijk te bereiken. Dit boek helpt onderpresteerders door hen stap voor stap mee te nemen in het proces van dromen naar concrete doelen, met aandacht voor motivatie, focus en het voorkomen van uitstelgedrag - allemaal factoren die bijdragen aan onderpresteren.
Goud
Yolanda van Heese
Het artikel 'Goud' beschrijft de Kompasvisie, een methode om onderpresteren tegen te gaan door te focussen op zes elementen: waarden, ambitie, talenten, belemmeringen, werkcontext en effectief gedrag. Door deze elementen in samenhang te bekijken, kunnen mensen en organisaties het volle potentieel benutten en onderpresteren omkeren.
Conclusie: onderpresteren overwinnen
Onderpresteren is een complex fenomeen dat voorkomt in verschillende contexten en levensfasen. Door het tijdig te herkennen en de juiste aanpak te kiezen, kan potentieel worden omgezet in prestatie. Of het nu gaat om hoogbegaafde kinderen, professionals die vastlopen in hun werk, of volwassenen die hun ware capaciteiten nog moeten ontdekken - met de juiste begeleiding en inzichten kan iedereen leren om zijn of haar volledige potentieel te benutten.
Het overwinnen van onderpresteren vraagt vaak om een combinatie van persoonlijke ontwikkeling, systemische veranderingen, en een ondersteunende omgeving. Door te focussen op talenten in plaats van tekortkomingen, door uitdaging te bieden op het juiste niveau, en door ruimte te geven aan persoonlijke groei, kunnen we ervoor zorgen dat meer mensen op hun werkelijke niveau presteren en voldoening halen uit hun werk en leven.
