trefwoord
Oordelen: hoe we kijken naar onszelf en anderen
Wij mensen oordelen voortdurend. Over onszelf, over anderen, over situaties. Het vermogen om te oordelen is diep verankerd in onze hersenen. We doen het automatisch, vaak zonder er bewust bij stil te staan. Maar wat betekent oordelen eigenlijk? Wanneer is het nuttig en wanneer belemmert het ons? En hoe kunnen we bewuster leren omgaan met onze eigen oordelen?
Ziyad Marar
Oordelen
In 'Oordelen' onderzoekt filosoof Ziyad Marar onze neiging om doorlopend over elkaar te oordelen. Een fundamenteel menselijk gedrag dat door sociale media nog eens wordt versterkt. Marar laat zien hoe ons oordeelvermogen werkt en welke valkuilen op de loer liggen, vooral in een wereld waarin cultuurverschillen steeds vaker leiden tot misverstanden.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
De psychologie achter onze oordelen
Ieder oordeel dat we vormen is gekleurd door onze ervaringen, opvoeding en de context waarin we ons bevinden. We doen dit zo snel en intuïtief dat we ons vaak niet realiseren dat we al een conclusie hebben getrokken voordat we alle informatie hebben verwerkt.
W.H. Davis
The Freewill Question
In 'Ons feilbare denken' laat Nobelprijswinnaar Daniel Kahneman zien hoe ons brein werkt bij het nemen van beslissingen en het vormen van oordelen. Hij beschrijft twee denksystemen: ons snelle, intuïtieve Systeem 1 dat automatisch oordeelt, en ons langzame, rationele Systeem 2 dat pas achteraf rationaliseert wat Systeem 1 al besloten heeft.
bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 9 werkdagen
Ons feilbare denken
Han van der Pool
Volgens Kahneman zijn we als mens behept met een heleboel evolutionair gevormde reflexen die mogelijk verkeerde conclusies genereren. We hebben de neiging om de werkelijkheid in begrijpelijke verhalen te vatten, waarbij we toeval en willekeur het liefst uitschakelen. Onze feilbaarheid schuilt in het feit dat we te snel oordelen op basis van incomplete informatie.
Sociaal oordelen en vooroordelen
Oordelen heeft een belangrijke sociale functie. Het helpt ons om snel te bepalen wie vriend of vijand is, wie we kunnen vertrouwen en wie niet. Tegelijkertijd kunnen deze snelle oordelen leiden tot hardnekkige vooroordelen.
Dominique Darmon: ‘Roddel helemaal vermijden is geen goede strategie’
Jeroen Ansink
Roddelen kan gezien worden als een vorm van sociaal oordelen. Hoewel het een slechte reputatie heeft, vervult het een belangrijke functie in menselijke relaties. Zoals historicus Yuval Noah Harari stelt, is het vermogen om te roddelen wat ons onderscheidt van andere diersoorten. In het verleden had je gewoon een betere overlevingskans als je wist door welke gevaren je omringd werd.
Ali Fenwick
Red Flags, Green Flags
In 'Red Flags, Green Flags' biedt gedragspsycholoog Ali Fenwick handvatten om goed en slecht gedrag te herkennen. Hij laat zien dat onze oordelen over anderen niet alleen iets zeggen over hen, maar misschien nog wel meer over onszelf. Door bewuster te worden van hoe we oordelen, kunnen we betere beslissingen nemen over relaties, vriendschappen en werk.
Boek bekijken
Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis
SPOTLIGHT: Ali Fenwick
Ali Fenwick, hoogleraar organisatiegedrag, is een expert op het gebied van besluitvorming en oordeelsvorming. Als moderne psycholoog helpt hij mensen inzicht te krijgen in de psychologie achter alledaagse problemen en beslissingen. Zijn werk richt zich op het herkennen van gedragspatronen en hoe deze ons oordelen beïnvloeden.
Meer over Ali Fenwick
Filosofische perspectieven op oordelen
Filosofen hebben zich door de eeuwen heen beziggehouden met de vraag hoe mensen tot morele oordelen komen en wat een goed oordeel eigenlijk is. Is een oordeel altijd subjectief of zijn er objectieve maatstaven?
Lindsey Stonebridge
Vrij om de wereld te veranderen
In 'Vrij om de wereld te veranderen' onderzoekt Lindsey Stonebridge het denken van Hannah Arendt over oordelen als morele activiteit. Arendt zag het vermogen om te oordelen als essentieel voor onze menselijkheid en ons politiek handelen. Volgens haar is oordelen geen kwestie van regels toepassen, maar van het ontwikkelen van een genuanceerde en contextuele blik.
Boek bekijken
Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis
Oordelen in gesprekken
Onze oordelen beïnvloeden sterk hoe we met anderen communiceren. Ze kunnen echte ontmoetingen in de weg staan of juist verdiepen, afhankelijk van hoe bewust we zijn van onze eigen vooronderstellingen.
Elke Wiss
Socrates op sneakers
Socrates op sneakers van Elke Wiss is een moderne klassieker geworden door haar toegankelijke benadering van het socratisch gesprek. Ze laat zien hoe we in gesprekken vaak vanuit onbewuste oordelen opereren, en hoe we door het stellen van de juiste vragen deze oordelen kunnen herkennen en tijdelijk opzij kunnen zetten.
Boek bekijken
Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis
Elke Wiss heeft als praktisch filosoof en theatermaker de kunst van het vragen stellen en het socratisch gesprek toegankelijk gemaakt voor een breed publiek. In haar werk staat het opschorten van oordelen centraal, een essentiële vaardigheid voor betekenisvolle gesprekken waarin echte ontmoeting kan plaatsvinden.
"Als je gesprekken voert vanuit een houding van niet-weten en je oordeel opschort, ontstaat er ruimte voor nieuwe inzichten. Je vragen worden dan echte, pure en oprechte vragen. Je bent oprecht benieuwd, zonder al te weten wat je van het antwoord vindt."
Uit: Socrates op sneakers
Het rechtvaardigheidsgevoel - 'Een knappe prestatie'
Rudy Kor
Sociaal en cultureel psycholoog Jonathan Haidt laat in zijn boek 'Het rechtvaardigheidsgevoel' zien dat onze morele oordelen niet voortkomen uit ons redenerend vermogen, maar uit onze intuïties. Hij gebruikt de metafoor van een berijder op een olifant: de olifant (ons intuïtieve systeem) beslist, en de berijder (ons redenerend vermogen) rationaliseert achteraf wat de olifant al besloten heeft.
Antropologische blik op 'normaal'
Wat we als 'normaal' beschouwen en waar we anderen op beoordelen, verschilt sterk per cultuur en context. Een antropologische blik kan ons helpen om onze eigen oordelen in perspectief te plaatsen.
Danielle Braun
Da's gek - Een antropologische kijk op 'normaal'
In 'Da's gek - Een antropologische kijk op 'normaal'' neemt corporate antropoloog Danielle Braun ons mee in een fascinerende zoektocht naar wat we 'normaal' vinden. Ze daagt lezers uit om minder snel te oordelen over wat 'gek' is en meer open te staan voor verschillende perspectieven en culturele interpretaties.
Boek bekijken
Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis
SPOTLIGHT: Danielle Braun
Dr. Danielle Braun is corporate antropoloog en directeur van de Academie voor Organisatiecultuur. Als expert op het gebied van organisatiecultuur en leiderschap laat ze zien hoe culturele verschillen in organisaties leiden tot verschillende perspectieven en oordelen, en hoe we deze verschillen productief kunnen inzetten.
Meer over Danielle Braun
Kritisch denken en reflectie
Bewust worden van onze oordelen is een eerste stap. De volgende is het ontwikkelen van ons vermogen tot kritisch denken en reflectie. Dit stelt ons in staat om onze oordelen te toetsen en bij te stellen.
Kritisch denken over digitalisering - Het belang van logisch en ethisch redeneren
Danny Greefhorst
In 'Kritisch denken over digitalisering' wordt benadrukt dat onze hersenen geneigd zijn primair vanuit zintuigelijke ervaringen en gevoelens te acteren. De kunst is om jezelf te dwingen de juiste delen in je hersenen te activeren en kritisch te reflecteren op waar je staat, welke keuzes je kunt maken en welke afwegingen daarbij spelen.
Wieteke van Zeil
Altijd iets te vinden
In 'Altijd iets te vinden' verkent kunsthistorica Wieteke van Zeil de kunst van het vormen van een oordeel. Ze laat zien hoe je door nauwkeurig kijken en analyseren tot een genuanceerder oordeel kunt komen, en hoe belangrijk het is om je bewust te zijn van de context en je eigen vooronderstellingen.
Boek bekijken
Dit product is uitverkocht
Ethiek: emoties en argumenten - Professionele morele besluiten nemen
Rob van Es
In 'Ethiek: emoties en argumenten' beschrijft de auteur hoe deelnemers aan ethiek-workshops zich ofwel helemaal op argumenten richten en emoties uitsluiten, ofwel emoties juist zwaarder laten wegen dan argumenten. Echte ethische reflectie combineert echter beide: emoties én argumenten, betrokkenheid én afstand, meevoelen én kritisch nadenken.
Socrates op sneakers
Een belangrijke les uit 'Socrates op sneakers' is dat oordeelloosheid niet betekent dat je geen mening mag hebben, maar dat je bereid bent om je oordelen tijdelijk op te schorten om écht te kunnen luisteren. Door nieuwsgierig te blijven en vragen te stellen in plaats van direct te oordelen, ontstaat er ruimte voor diepere gesprekken en nieuwe inzichten.
Oordelen en digitale media
Sociale media en andere digitale platforms hebben een grote invloed op hoe we oordelen. Ze versterken vaak onze neiging tot snel en oppervlakkig oordelen.
Het einde van vooroordelen - ‘Grondig, boeiend en absoluut het lezen waard’
Freija van Duijne
In 'Het einde van vooroordelen' onderzoekt Jessica Nordell welke processen rond vooroordelen en stereotypering spelen. Ze laat zien hoe kleine, subtiele vooroordelen grote gevolgen kunnen hebben. In een computersimulatie waarin slechts drie procent van de verschillen tussen de promoties van mannen en vrouwen door vooroordelen werd bepaald, bestond na twintig promotierondes 82 procent van de toplaag uit mannen.
Werken aan zelfbewustzijn
Door bewuster te worden van hoe we oordelen en waar onze oordelen vandaan komen, kunnen we groeien als mens en betere beslissingen nemen.
Begin bij jezelf - Het vervolg op Beinvloed anderen...
Bert van Dijk
In 'Begin bij jezelf' wordt beschreven hoe gedachten ons van alles kunnen wijsmaken: dat we niet goed genoeg zijn, te dik of te dun, lui of incompetent. De auteur leert ons 'nudenken' in plaats van nadenken - niet je aandacht richten op gedachten uit het verleden, maar helder denken in het hier-en-nu, zonder je te laten (mis)leiden door je automatische oordelen.
Het ZINnigste boek dat je ooit zult lezen - ‘Een juweel’
Nico Jong
In 'Het ZINnigste boek dat je ooit zult lezen' stelt Ben Kuiken dat in onze samenleving de zin van de markt overheerst. We zijn daardoor voor onze eigenwaarde afhankelijk geworden van beoordelingen op sociale media, wie we zijn op het werk, en materiële zaken. Om weer zin te ervaren moeten we ons bewust worden van de invloed die de kapitalistische ordening heeft.
De schaduwkant van intuïtie
Hoewel intuïtie ons vaak op het juiste spoor zet, heeft het ook een schaduwkant. Onze intuïtieve oordelen kunnen bevooroordeeld zijn en vertekend door allerlei cognitieve valkuilen.
Intuïtie maakt meer kapot dan je lief is
Ger Post
Rechtspsycholoog Harald Merckelbach beschrijft in 'Intuïtie maakt meer kapot dan je lief is' vijf onbewuste factoren die morele oordelen kunnen vertroebelen: we kijken niet verder dan onze neus lang is, we geloven in een rechtvaardige wereld, we gaan af op hoe sympathiek we iemand vinden, we praten ons morele oordeel achteraf goed, en we worden misleid door onze emoties.
Reflectie in professionele context
In professionele situaties kan een oordeelkundig vermogen het verschil maken tussen succes en falen. Reflectie op het eigen handelen is daarbij essentieel.
Christa van Luijk: ‘Een professional doet niet zomaar wat, maar werkt methodisch’
Bert Peene
In 'Christa van Luijk: Een professional doet niet zomaar wat, maar werkt methodisch' wordt onderscheid gemaakt tussen zelfreflectie en professionele reflectie. Waar zelfreflectie gaat over 'wie ben ik', gaat professionele reflectie over het functioneren als professional in een specifieke situatie. Het is een verschil tussen 'ik bén conflict vermijdend' of 'in die situatie daar en toen acteerde ik conflict vermijdend'.
Lukas Burgering: #Metoo… wat nu?
Lukas Burgering
In 'Lukas Burgering: #Metoo… wat nu?' worden zes reflexen beschreven die leiders moeten onderdrukken bij het reageren op misstanden: gissen, interpreteren, speculeren, verdedigen, beschuldigen en liegen. In plaats daarvan wordt aangeraden empathie te tonen, maatregelen te nemen en zich te beperken tot de feiten.
Oordelen
Een belangrijke les uit Ziyad Marar's werk over oordelen is dat we moeten leren balanceren tussen twee extremen: aan de ene kant vermijden we oordelen helemaal (wat leidt tot moreel relativisme), aan de andere kant oordelen we te snel en stellig (wat leidt tot dogmatisme). De kunst is om weloverwogen te oordelen, met oog voor context en nuance.
Conclusie: naar bewuster oordelen
Oordelen is een fundamenteel menselijk vermogen dat we nooit helemaal kunnen of hoeven uitschakelen. De uitdaging is niet om te stoppen met oordelen, maar om bewuster te worden van onze oordelen en ze tijdig te kunnen bijstellen. Door onze oordelen te onderzoeken, door nieuwsgierig te blijven en door verschillende perspectieven te overwegen, kunnen we komen tot rijkere en genuanceerdere inzichten over onszelf en de wereld om ons heen. Dit vraagt om een balans tussen intuïtie en reflectie, tussen emotie en rede, tussen betrokkenheid en afstand. Zo wordt oordelen niet een beperkende maar een bevrijdende activiteit - een die ons helpt om beter te navigeren in een complexe wereld vol verschillen en nuances.
De bestsellers
-
€ 17,50
-
€ 33,95
-
€ 24,42
-
€ 19,99
-
€ 45,73
