Faillissementsgids

Afkortingen
Verkort aangehaalde literatuur

HOOFDSTUK 1 / 1
Hoofdrolspelers
1.1 Algemeen / 1
1.2 Curator / 2
1.2.1 Aanstelling / 2
1.2.2 Taak curator / 3
1.2.3 INSOLAD Praktijkregels / 4
1.2.4 Curator en tuchtrecht / 4
1.3 Crediteuren / 5
1.3.1 Algemeen / 5
1.3.2 Bank / 6
1.3.3 Fiscus / 7
1.3.4 Werknemers / 8
1.3.5 Overige crediteuren / 8
1.4 De gefailleerde / 9
1.4.1 Algemeen / 9
1.4.2 Privépersoon / 9
1.4.3 Echtgeno(o)t(e) en kinderen / 10
1.4.4 Nalatenschap / 10
1.4.5 Vennoot/maat / 10
1.4.6 De vennootschap onder firma / 11
1.4.7 De commanditaire vennootschap / 11
1.4.8 De besloten en naamloze vennootschap / 12
1.4.9 Het bestuur / 12
1.4.10 Aandeelhouders / 13
1.4.11 Formeel buitenlandse vennootschap / 14
1.5 Rechter-commissaris / 14
1.5.1 Algemeen / 14
1.5.2 Faillissementsverslag / 15
1.5.3 Ontwikkelingen digitale rechtspraak / 15
1.5.4 Tussenkomst van rechter-commissaris of rechtbank / 16
1.6 Aansprakelijkheid en verzekering curator / 16
1.7 Faillissement van een concern / 17
1.7.1 Algemeen / 17
1.7.2 Geconsolideerde afwikkeling / 17

HOOFDSTUK 2 / 19
Aandachtspunten en noodverbanden
2.1 Algemeen / 19
2.2 De gefailleerde / 20
2.3 Verzet en hoger beroep / 22
2.4 Omzetting van faillissement in schuldsaneringsregeling / 24
2.5 Eerste contact met derden / 24
2.5.1 Aanvrager / 25
2.5.2 Bank / 25
2.5.3 Fiscus / 25
2.5.4 Werknemers en UWV / 26
2.5.5 Dwangcrediteuren / 26
2.5.6 Overige crediteuren / 26
2.6 Registers / 27
2.7 Post, telefoon en e-mail / 27
2.7.1 Post / 27
2.7.2 Telefoon en e-mail / 27
2.8 Taxatie / 28
2.9 (Boedel)administratie / 28
2.9.1 Boedeladministratie / 28
2.9.2 Administratie van de gefailleerde / 29
2.10 Afkoelingsperiode / 29
2.11 Voortzetten van activiteiten tijdens faillissement / 31
2.12 Doorstart / 32
2.13 Vaststellen procedure verkoop activa / 33
2.14 Eerste verslag aan rechter-commissaris / 34
2.15 Curator en media / 35

HOOFDSTUK 3 / 36
Activa/passiva en liquidatie
3.1 Algemeen / 36
3.2 Vaststelling vorderingen en rechten van derden / 36
3.2.1 Separatisten / 37
3.2.2 Recht van parate executie en oneigenlijke lossing / 38
3.2.3 Termijnstelling ex art. 58 Fw / 39
3.2.4 Gevolgen van de executie voor de boedel / 41
3.2.5 Vestiging stil pandrecht / 41
3.2.6 Preferenten / 42
3.2.7 Fiscus / 43
3.2.8 UWV / 43
3.3 Crediteuren met bijzondere rechten / 43
3.3.1 Eigendomsvoorbehoud / 44
3.3.2 Recht van reclame / 44
3.3.3 Retentierecht / 45
3.4 Botsing van (voor)rechten / 46
3.5 Ontbinding / 47
3.6 Voorbehouden pandrecht / 47
3.7 Wederkerige overeenkomsten / 48
3.7.1 Algemeen / 48
3.7.2 Huurkoop / 49
3.7.3 Huur / 50
3.7.4 Lease / 51
3.7.5 (Schade)verzekeringen / 52
3.8 Liquidatie activa / 53
3.8.1 Overleg met rechthebbenden / 53
3.8.2 Afgifte zaken aan rechthebbenden / 53
3.8.3 Boedelbijdrage / 54
3.8.4 Verkoop van onroerende zaken / 55
3.8.5 Verkoop van aandelen / 55
3.8.6 Verkoop van roerende zaken / 56
3.8.7 Roerende zaken: verkoop van machines en rollend materieel / 57
3.8.8 Roerende zaken: verkoop van voertuigen / 57
3.8.9 Roerende zaken: verkoop van huisraad / 58
3.8.10 Onderhanden werk / 58
3.8.11 Vorderingen op derden / 60
3.8.12 Vorderingen uit rekening-courant / 61
3.8.13 Volstorting aandelen / 61
3.8.14 G-rekening / 62
3.8.15 Intellectuele eigendom en andere exclusieve rechten / 62
3.8.16 Octrooien / 63
3.8.17 Auteursrecht / 63
3.8.18 Databankrechten / 63
3.8.19 Vergunningen / 63
3.8.20 Agentuur / 64
3.8.21 Recht op handelsnaam / 64
3.8.22 Goodwill / 64
3.8.23 Levensverzekering / 64
3.9 Gerechtelijke procedures / 65
3.9.1 Algemeen / 65
3.9.2 Procedures tegen de gefailleerde betrekking hebbend op de prefaillissementsperiode, zonder boedelbelang / 65
3.9.3 Procedures tegen de gefailleerde betrekking hebbend op de prefaillissementsperiode, met boedelbelang / 66
3.9.4 Artikel 30 Fw / 67
3.9.5 Procedures die niet relevant zijn voor het faillissement / 67
3.9.6 Door of tegen de curator in te stellen procedures / 67
3.9.7 Executie tijdens faillissement / 68

HOOFDSTUK 4 / 69
Werknemers
4.1 Algemeen / 69
4.2 Opzegging arbeidsovereenkomst / 70
4.3 Loongarantieregeling / 72
4.4 Tijdens de opzegtermijn / 73
4.5 Werknemersvorderingen / 75
4.6 Medezeggenschap / 75
4.6.1 Wet op de ondernemingsraden / 75
4.6.2 Wet melding collectief ontslag / 76
4.7 Overgang van onderneming / 76
4.7.1 Algemeen / 76
4.7.2 Maatschappelijk belang van werkgelegenheid / 77
4.8 Werknemersverzekeringen / 77
4.8.1 WW, WIA, ZW / 77
4.8.2 Werkloosheidswet / 78
4.8.3 Ziektewet / 78
4.8.4 Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen / 78
4.8.5 Bezwaar en beroep / 79

HOOFDSTUK 5 / 80
Benadelingshandelingen en bestuurdersaansprakelijkheid
5.1 Algemeen / 80
5.2 Betalingen rond de faillissementsdatum/verrekening / 80
5.2.1 Betalingen aan de gefailleerde / 80
5.2.2 Betalingen door de gefailleerde / 81
5.2.3 Bank / 81
5.2.4 Verrekening / 82
5.3 Beroep op nietigheid / 84
5.4 Faillissementspauliana / 84
5.4.1 Art. 42-49 Fw / 84
5.4.2 Onverplichte rechtshandelingen / 85
5.4.3 Omkering van de bewijslast / 87
5.4.4 Schenkingen / 87
5.4.5 Verplichte rechtshandelingen / 88
5.5 Onrechtmatige daad / 89
5.6 Verweer tegen actio Pauliana en/of onrechtmatige daad / 90
5.7 Tegenwerking/bedrog door de gefailleerde / 91
5.7.1 Faillissementsrechtelijke sancties / 91
5.7.2 Strafbare feiten en civielrechtelijk bestuursverbod / 92
5.8 Aansprakelijkheid bestuurders / 93
5.8.1 Inleiding / 93
5.8.2 Aansprakelijkheid ten opzichte van crediteuren / 94
5.8.3 Handelen vóór oprichting / 94
5.8.4 Reikwijdte van art. 2:69 lid 2 BW of art. 2:180 lid 2 BW / 94
5.8.5 Onrechtmatige daad / 94
5.8.6 Aansprakelijkheid ten opzichte van fiscus en UWV / 95
5.8.7 Aansprakelijkheid ten opzichte van de boedel / 95
5.8.8 Reikwijdte van art. 2:9 en 2:11 BW / 96
5.8.9 Reikwijdte van art. 2:248 BW / 96
5.8.10 Kennelijk onbehoorlijk bestuur / 97
5.8.11 Belangrijke oorzaak / 98
5.8.12 Media / 98
5.8.13 Onrechtmatige daad en toerekenbaar tekortschieten / 98
5.8.14 Bijdrage kosten door de Staat / 99
5.9 Enquête / 99

HOOFDSTUK 6 / 100
Internationaal recht
6.1 Algemeen / 100
6.2 Universaliteitsbeginsel versus territorialiteitsbeginsel / 101
6.2.1 Algemeen / 101
6.2.2 Europese Insolventieverordening / 102
6.3 Toepasselijk recht / 103
6.3.1 Algemeen / 103
6.3.2 Lex concursus / 103
6.4 Bevoegde rechter / 103

HOOFDSTUK 7 / 105
Fiscus algemeen
7.1 Algemeen / 105
7.2 Organisatie Belastingdienst / 105
7.3 Soorten belastingen / 106
7.3.1 Inkomstenbelasting / 106
7.3.2 Loonbelasting / 106
7.3.3 Omzetbelasting / 107
7.3.4 Vennootschapsbelasting / 107
7.3.5 Overige rijksbelastingen / 108
7.3.6 Gemeentelijke onroerendezaakbelasting / 108
7.4 Materiële en formele belastingschulden / 108
7.4.1 Algemeen / 108
7.4.2 Rechtsmiddelen / 110
7.4.3 Tenietgaan van belastingschulden / 110
7.4.4 Verjaring / 110
7.4.5 Aansprakelijkheid van derden / 110

HOOFDSTUK 8 / 112
Fiscale invordering
8.1 Algemeen / 112
8.2 Executie door de fiscus / 112
8.2.1 Algemeen / 112
8.2.2 Aanmaning / 113
8.2.3 Dwangbevel / 113
8.2.4 Parate executie / 113
8.2.5 Vereenvoudigd derdenbeslag / 113
8.2.6 Faillissementsaanvraag door de fiscus / 114
8.2.7 Invordering in faillissement / 114
8.3 Fiscale preferenties / 114
8.3.1 Algemeen / 114
8.3.2 Bodemvoorrecht / 115
8.3.3 Bodem / 115
8.3.4 Waarop is bodembeslag mogelijk? / 115
8.3.5 Stoffering / 116
8.3.6 Voor welke belastingen geldt het bodembeslag / 116
8.3.7 Rechtsmiddelen tegen bodembeslag / 116
8.3.8 Criteria voor de beslissing op het beroepschrift / 117
8.3.9 Bodembeslag in faillissement / 118
8.3.10 Pandrecht en bodemvoorrecht / 118
8.3.11 Afkoelingsperiode en bodembeslag / 118
8.3.12 Meldingsplicht art. 22bis IW / 119

HOOFDSTUK 9 / 120
Fiscale capita selecta
9.1 Algemeen / 120
9.2 Omzetbelastingperikelen / 120
9.3 Artikel 29 Wet OB / 120
9.3.1 Kas- en factuurstelsel / 120
9.3.2 Omzetbelastingproblemen bij uitdelingslijst / 122
9.4 Verkoop activa en omzetbelasting / 125
9.4.1 Verkoop van een gedeelte van de onderneming / 125
9.4.2 Verkoop van onroerende zaken / 125
9.4.3 Verleggingsregeling / 126
9.4.4 Verkoop van roerende zaken / 127
9.5 Boedelbijdrage en omzetbelasting / 127
9.6 Fiscale eenheid omzetbelasting / 127
9.7 Salaris curator / 128
9.8 Verliescompensatie / 128
9.8.1 Algemeen / 128
9.8.2 Kwijtscheldingswinst / 129

HOOFDSTUK 10 / 130
Einde van het faillissement
10.1 Beslissing over beëindiging faillissement / 130
10.2 Boedelschulden / 131
10.2.1 Algemeen / 131
10.2.2 Bijzondere faillissementskosten / 133
10.2.3 Algemene faillissementskosten / 133
10.2.4 Rangorde boedelschulden bij negatieve boedel / 133
10.2.5 Rente / 134
10.2.6 Onverschuldigde betaling / 134
10.3 Opheffing bij gebrek aan baten / 136
10.4 Vereenvoudigde afwikkeling / 137
10.5 ‘Normale’ afwikkeling / 138
10.5.1 Algemeen / 138
10.5.2 Voorbereiding van de verificatievergadering / 138
10.5.3 Tegenvorderingen / 139
10.5.4 Bekendmaking / 140
10.5.5 De lijsten / 141
10.5.6 Achtergestelde prefaillissementscrediteuren / 141
10.5.7 Tweede bekendmaking en nadere oproep / 141
10.5.8 Oproep gefailleerde / 142
10.5.9 Verificatievergadering / 142
10.5.10 Renvooiprocedure / 143
10.5.11 Verslag / 144
10.5.12 Nagekomen vorderingen / 144
10.5.13 Bezemwagenvergadering / 144
10.6 Akkoord / 144
10.6.1 Algemeen / 144
10.6.2 Voorstel voor akkoord / 146
10.6.3 Stemming en uitvoering / 146
10.7 Uitdeling / 147
10.7.1 Algemeen / 147
10.7.2 Uitdelingslijst / 148
10.7.3 Uitdelingsprocedure / 148
10.7.4 Betaling / 149
10.7.5 Verzet / 149
10.7.6 Publicatie einde faillissement / 150
10.7.7 Nagekomen baten / 150
10.8 Rekening en verantwoording / 150
10.9 Bewaren boekhouding / 150
10.10 Rechtspositie van de gefailleerde na faillissement / 151
10.11 Rapport Insolad Afwikkeling Faillissementen / 151

HOOFDSTUK 11 / 153
Pre-pack
11.1 Algemeen / 153
11.2 Doel van de pre-pack / 154
11.3 Rol van de beoogd curator / 154
11.4 Voordelen van de pre-pack / 155
11.5 Nadelen van de pre-pack / 156
11.6 Aanwijzing van een beoogd curator / 156

HOOFDSTUK 12 / 157
Surseance van betaling
12.1 Aanvragen van surseance van betaling / 157
12.2 Voorlopige surseance van betaling / 158
12.3 Bewindvoerder en rechter-commissaris / 158
12.4 Gevolgen van surseance van betaling / 159
12.5 Eerste werkzaamheden bewindvoerder / 160
12.6 Intrekking van surseance / 161
12.7 Akkoord / 162

HOOFDSTUK 13 / 164
Wettelijke schuldsaneringsregeling voor natuurlijke personen
13.1 Algemeen / 164
13.1.1 Doel en opzet van de WSNP / 164
13.1.2 Meer informatie / 164
13.2 Procesrechtelijke aspecten / 165
13.2.1 Verzoekschrift / 165
13.2.2 Minnelijke traject / 166
13.2.3 Omzetting van faillissement naar schuldsanering / 166
13.2.4 Benoeming van een bewindvoerder / 167
13.2.5 Taak van de bewindvoerder / 167
13.2.6 Rechter-commissaris / 168
13.2.7 Duur van de schuldsaneringsregeling / 168
13.2.8 Verificatievergadering / 168
13.2.9 Tussentijdse beëindiging schuldsanering / 169
13.2.10 Schone lei / 169
13.2.11 Einde van de schuldsanering / 169
13.2.12 Ontwerpakkoord / 170
13.3 Gevolgen van de toepassing van de wettelijke schuldsanering / 170
13.3.1 Boedelomvang en de gevolgen voor de schuldenaar / 170
13.3.2 Executies en beslagen / 172
13.3.3 Schuldeisers ten aanzien van wie de schuldsaneringsregeling werking heeft / 172
13.3.4 Lopende overeenkomsten nutsbedrijven / 172
13.3.5 Huur/pacht / 172
13.3.6 Verrekening / 173
13.3.7 Afkoelingsperiode / 173

Bijlage 1 Praktijkregels voor curatoren september 2011 / 176
Bijlage 2 Actielijst curator / 192
Bijlage 3 Checklist informatie / 195
Bijlage 4 Activa-overeenkomst / 201
Bijlage 5 Separatistenregeling / 206
Bijlage 6 Opzeggingsbrief werknemer / 210
Bijlage 7 Crediteurenbrieven
7A Mededeling faillissement met verzoek indienen vordering / 212
7B Mededeling faillissement met verzoek indienen vordering/Europees model / 213
7C Bevestiging ontvangst vordering / 214
7D Opheffing Faillissement / 215
7E Oproeping indiening vordering / 216
7F Verificatievergadering en oproeping voor vergadering (art. 115 FW) / 217
7G Uitdelingslijst (art. 183 Fw) / 218
7H Akkoord gefailleerde natuurlijke persoon / 219
Bijlage 8 Crediteurenbrieven Engels
8A Mededeling faillissement met verzoek indienen vordering / 221
8B Bevestiging ontvangst vordering / 222
8C Opheffing faillissement / 223
8D Oproeping indiening vordering / 224
8E Verificatievergadering (art. 115 Fw) / 225
8F Uitdelingslijst (art. 183 Fw) / 226
Bijlage 9 Beknopte woordenlijst met vertaling in Engels, Duits en Frans / 227
Bijlage 10 Beknopte checklist pandrecht / 230
Bijlage 11 Schema insolventieprocedures / 232
Bijlage 12 Verwijzingstabel / 233