Voorwoord 5
Deel I Fundamentele aspecten van diagnostiek 13
1 Het diagnostisch proces 15
Patricia Bijttebier, Jan ter Laak en Hans Vertommen
1.1 Inleiding 15
1.2 Stappen van het diagnostisch proces 16
1.3 Vijf basisvragen in de klinische psychodiagnostiek 18
1.4 De diagnostische cyclus 22
1.5 Het diagnostisch proces: van aanmelding tot verslag 23
1.6 Diagnose Behandel Combinaties (DBC’s) 30
1.7 Besluit 31
Literatuur 32
2 Kwaliteit van diagnostiek 35
Jan ter Laak en Frans Luteijn
2.1 Inleiding 35
2.2 Kwaliteitseisen voor referentiekaders, modellen en tests 35
2.3 Kwaliteit van het diagnostisch proces 44
2.4 Kwaliteit van diagnostiek: verantwoording tegenover publiek, wetenschap en cliënt 49
Literatuur 52
Deel II Diagnostische methoden en rapportage van diagnostiek 55
3 Het gesprek 57
Agnes Scholing en Sako Visser
3.1 Inleiding 57
3.2 De plaats en functie van het gesprek in de diagnostische cyclus 57
3.3 Voorwaarden voor het gesprek 59
3.4 De inhoud van het gesprek 62
3.5 Beoordelingsschalen en gestructureerde interviews 65
3.6 De feitelijke uitvoering van het gesprek 71
3.7 Mogelijke obstakels tijdens het gesprek 73
3.8 Overige gesprekken tijdens de intakefase 77
3.9 Verslaglegging 79
Literatuur 80
4 Gedragsobservatie 83
Agnes Scholing, Paul Emmelkamp en Chiquit van Linden van den Heuvell
4.1 Inleiding 83
4.2 Ongestandaardiseerde observatie 85
4.3 Gestandaardiseerde observatie 87
4.4 Gestandaardiseerde observatie bij specifieke verschijnselen 92
4.5 Tot slot 99
Literatuur 100
5 Indirecte methoden 103
Johan Vereycken, Jozef Corveleyn, Frans Luteijn en Patrick Luyten
5.1 Inleiding 103
5.2 Kenmerken van indirecte methoden 103
5.3 Soorten indirecte methoden 107
5.4 Interpreteren en interpretatieprocessen 113
5.5 Evaluatie en gebruik van indirecte methoden 113
Literatuur 115
6 Intelligentie en intelligentietests 119
Roy Kessels en Frans Luteijn
6.1 Inleiding 119
6.2 Intelligentietests 122
6.3 Intelligentietests in de praktijk 130
Literatuur 137
Appendix 6A: Samenvatting COTAN-oordelen voor de in dit hoofdstuk besproken tests 141
7 Neuropsychologische vragen en methoden 143
Martine van Zandvoort
7.1 Inleiding 143
7.2 Mogelijke misverstanden 147
7.3 Soorten vraagstellingen 148
7.4 Meetinstrumenten 152
7.5 Interpretatieproblemen 163
Literatuur 167
8 Persoonlijkheidsvragenlijsten 171
Frans Luteijn, Jan ter Laak en Dick Barelds
8.1 Inleiding 171
8.2 Kenmerken en principes van persoonlijkheidsvragenlijsten 171
8.3 Enige persoonlijkheidsvragenlijsten 176
8.4 Het gebruik van persoonlijkheidsvragenlijsten in de gezondheidszorg 183
8.5 Besluit 186
Literatuur 186
Appendix 8A: Samenvatting COTAN-oordelen voor de in dit hoofdstuk besproken tests 190
9 Vragenlijsten voor het meten van probleemgebieden 191
Dick Barelds
9.1 Inleiding 191
9.2 Algemene psychopathologievragenlijsten 193
9.3 Specifieke vragenlijsten 197
9.4 Het gebruik van algemene psychopathologievragenlijsten in de gezondheidszorg 207
9.5 Het gebruik van specifieke vragenlijsten in de gezondheidszorg 208
9.6 Conclusie 210
Literatuur 210
Appendix 9A: Samenvatting COTAN-oordelen voor de in dit hoofdstuk besproken tests 213
10 Klinische computerdiagnostiek 215
Dick Barelds
10.1 Inleiding 215
10.2 Voordelen en nadelen van computerdiagnostiek 217
10.3 Equivalentie van computertests en paper-and-pencil tests 221
10.4 Adaptief testen 222
10.5 Online tests 225
10.6 Conclusie 227
Literatuur 228
11 Ethische aspecten en rapportage van diagnostiek 231
Frans Luteijn
11.1 Inleiding 231
11.2 Ethische regels bij diagnostiek 231
11.3 Rapportage van diagnostiek 236
11.4 Besluit 244
Literatuur 244
12 Dynamische persoonlijkheidsdiagnostiek 245
Liesbeth Eurelings-Bontekoe en William Snellen
12.1 Inleiding 245
12.2 Descriptieve versus structurele diagnostiek 246
12.3 Het belang van traitmodellen voor de persoonlijkheidsdiagnostiek 248
12.4 Het rationale achter de Dynamische Theoriegestuurde
Profielinterpretatie van de Nederlandse Verkorte MMPI 250
12.5 Theoriegestuurde betekenisverlening aan de verschillende schalen van de NVM binnen de DTP 255
12.6 De werkwijze van de Dynamische Theoriegestuurde Profielinterpretatie van de NVM 260
12.7 Beknopte samenvatting van enkele studies naar de waarde van de DTP van de NVM 262
12.8 Beperkingen 265
12.9 Tot slot 265
Literatuur 267
Deel III Voorbeelden van psychologische diagnostiek in de gezondheidszorg 271
13 Een psychodiagnostische casus 273
Lucas Hamelinck
13.1 Inleiding 273
13.2 Aanmelding 274
13.3 Reflectie van de diagnosticus 278
13.4 Diagnostisch scenario 279
13.5 Diagnostisch onderzoek 283
13.6 Verslagvoering 290
Literatuur 290
14 Het diagnostisch proces bij vragen rond dementie 293
Han Diesfeldt
14.1 Inleiding 293
14.2 Wat is er aan de hand? De onderkenningsvraag 295
14.3 Wat gaat er gebeuren? De predictievraag 300
14.4 Hoe kan ik dit begrijpen? De verklaringsvraag 301
14.5 Wat moet er gedaan worden? De indicatievraag 305
14.6 Wat is er veranderd? De evaluatievraag 310
14.7 Besluit 313
Literatuur 313
15 Het forensisch psychodiagnostisch onderzoek in het geval van een brandstichter 317
Corine de Ruiter
15.1 Inleiding 317
15.2 De onderkenningsvraag 318
15.3 De verklaringsvraag 320
15.4 De indicatievraag 321
15.5 De predictievraag 321
15.6 De evaluatievraag 322
15.7 Besluit 328
Literatuur 329
Appendix 15A: Structurele Samenvatting, Rorschach Steven 331
16 Illustratie van de Dynamische Theoriegestuurde Profielinterpretatie aan de hand van een praktijkvoorbeeld 333
Liesbeth Eurelings-Bontekoe en William Snellen
16.1 Inleiding 333
16.2 Aanmeldingsklachten en eerdere psychiatrische diagnostiek 334
16.3 Voorgeschiedenis 334
16.4 Reden verwijzing voor huidig psychodiagnostisch onderzoek 335
16.5 Gesprek met patiënte 335
16.6 Onderkennende beschrijvende persoonlijkheidsdiagnostiek met behulp van een DSM-IV as-II self report screener en semigestructureerd interview 337
16.7 Verklarende diagnostiek met behulp van de Dynamische Theoriegestuurde Profielinterpretatie van de NVM 338
16.8 Reflectie op het materiaal 343
16.9 Beantwoording van de vraagstelling en samenvatting
van de verklarende diagnostiek 345
16.10 Aanbevelingen voor het behandelbeleid 346
16.11 Toegevoegde waarde van de DTP van de NVM 348
Literatuur 348
Register 351
Over de auteurs 357
