Voorwoord 11
Philip Spinhoven
1 Introductie 15
Bas van Heycop ten Ham, Monique Hulsbergen en Ernst Bohlmeijer
1.1 Ontwikkelingen in de psychiatrische classificatie 16
1.2 Transdiagnosische factoren in diagnostiek en behandeling 17
1.3 Het dimensioneel classificatiemodel van 19
Brown en Barlow
1.4 Research Domain Criteria 23
1.5 Hersencircuits 27
1.6 Inhoud van het boek 30
Literatuur 36
2 Verslavingsgedrag 43
Jannetje van Mourik
2.1 Verslavingsgedrag 45
2.2 Conditioneringsprincipes en neurobiologisch verklaringsmodel 49
2.3 Risicofactoren voor het ontwikkelen van verslavingsgedrag 53
2.4 De behandeling van verslavingsgedrag 57
Literatuur 62
3 Eetstoornissen 67
Peter Daansen en Bas van Heycop ten Ham
3.1 Transdiagnostische factoren bij eetstoornissen 69
3.2 Transdiagnostische behandeling bij eetstoornissen 75
3.3 Het basisprotool 79
3.4 Behandeling van de aanvullende psychopathologie 80
3.5 Evidentie 84
3.6 Conclusie 86
Literatuur 87
4 Slaapstoornissen 93
Stefan Lucius
4.1 De functie en noodzaak van slaap 94
4.2 Epidemiologie van slaapproblematiek 95
4.3 Slaapstoornissen: meer dan insomnie alleen 95
4.4 Diagnostische spagaat 97
4.5 Secundair of comorbide? 98
4.6 Meer vervlochten dan verwacht 100
4.7 Slaap als transdiagnostische factor 100
4.8 Neurofysiologie van de slaap 102
4.9 Transdiagnostische neurobiologische mechanismen 105
4.10 Transdiagnostische genetische mechanismen 110
4.11 Klinische implicaties 111
4.12 Conclusie 112
Literatuur 113
5 Executieve functies 125
Bas van Heycop ten Ham en Wytze van der Zwaag
5.1 Hoe zien executieve functies eruit? 126
5.2 Problemen met executieve functies 127
5.3 Aandacht 129
5.4 Inhibitie van impulsen 130
5.5 Werkgeheugen 132
5.6 Cognitieve flexibiliteit 133
5.7 De relatie tussen executieve disfuncties en psychopathologie 134
5.8 De assessment van executieve functies 135
5.9 Etiologische factoren voor executieve dysfuncties 138
5.10 Behandelstrategieën 140
Literatuur 142
6 Emotieregulatie 159
Monique Hulsbergen, Ernst Bohlmeijer en Matthias Berking
6.1 Definitie 160
6.2 Theoretische opvattingen 160
6.3 Emotieregulatie als transdiagnostische factor 163
6.4 Kernfactoren in emotieregulatie 166
6.5 Emotieregulatietraining 171
6.6 Conclusie 177
Literatuur 177
7 Emotionele gewaarwording 183
Youri Derks, Gerben Westerhof en Ernst Bohlmeijer
7.1 Een casusbeschrijving: Alex 184
7.2 Reflectie op gevoel 186
7.3 De functie van emoties waarnemen 188
7.4 Alexithymie 189
7.5 Etiologie en prevalentie van alexithymie 193
7.6 Diagnostiek 194
7.7 Mogelijkheden tot behandeling 198
7.8 Casus Alex: diagnostiek en behandeling 199
Literatuur 202
8 Perfectionisme, intolerantie voor onzekerheid en dwangmatig gedrag 211
Bas van Heycop ten Ham en Harold van Megen
8.1 Definitie 212
8.2 Transdiagnostisch karakter 218
8.3 Samenhang 223
8.4 Behandeling 225
Literatuur 229
9 Zelfbeeld 241
Kees Korrelboom
9.1 Zelfbeeld, zelfcompassie en operationalisaties van zelfbeeld 242
8 transdiagnostische factoren
9.2 Klinische relevantie 244
9.3 Behandeling 248
9.4 Conclusie 256
Literatuur 258
10 Motieven voor psychisch lijden 263
Martin Appelo
10.1 Wat is motivatie? 264
10.2 Motieven die leiden tot lijden 265
10.3 Secundaire ziektewinst 268
10.4 Therapeutisch omgaan met ziektewinst 270
10.5 Conclusie 276
Literatuur 276
11 Mentaliseren 279
Jurrijn Koelen, Liesbeth Eurelings-Bontekoe en Patrick Luyten
11.1 Mentaliseren gedurende de levensloop 279
11.2 Mentaliseren: een multidimensionale benadering 281
11.3 Prementaliserende modi 284
11.4 Meten en mentaliseren 285
11.5 Mentaliseren en psychopathologie 287
11.6 Mentaliseren bij comorbiditeit: indicatiestelling en behandeling 293
11.7 Op mentaliseren gerichte behandeling (mbt) 295
11.8 Interventieproces 300
11.9 Conclusie 304
Literatuur 304
12 Existentiële angst 313
Vincent van Bruggen, Joël Vos en Gerrit Glas
12.1 Achtergrond 313
12.2 Voorbeeld uit de praktijk 315
12.3 Onderzoek 319
12.4 Therapie 323
12.5 Conclusie 329
Literatuur 331
13 Zelfcompassie 335
Elke Smeets en Monique Hulsbergen
13.1 Schaamte en zelfkritiek 336
13.2 Wat is zelfcompassie? 336
13.3 Onderzoek naar het belang van zelfcompassie 342
13.4 Klinische toepassing van zelfcompassietraining 348
13.5 Conclusie 355
Literatuur 356
14 Leefstijl 361
Rogier Hoenders, Karen van der Ploeg, Esther Steffek en Bregje Hartogs
14.1 Leefstijlgeneeskunde als transdiagnostische interventie 362
14.2 Behandelen door het induceren van tlv 367
14.3 Methodiek 370
Literatuur 376
15 Welbevinden 383
Ernst Bohlmeijer en Gerben Westerhof
15.1 Wat is welbevinden? 384
15.2 Het fundament van mentale weerbaarheid en fysieke gezondheid 387
15.3 Psychologisch welbevinden en zingeving 389
15.4 Welbevinden en zingeving in relatie tot psychopathologie 394
15.5 Interventies 397
Literatuur 400
Dankwoord 407
Over de auteurs 409
