Benny van der Vorm is docent aan het Departement Strafrechtswetenschappen, Faculteit Rechtswetenschappen, Universiteit van Tilburg.
Meer over Benny van der VormStrafrechtelijke criminologie II
Een thematische verdieping in de relatie tussen criminologie en strafrecht
Paperback Nederlands 2023 9789462128750Samenvatting
Strafrechtelijke criminologie II heeft een tweeledige doelstelling. Enerzijds beoogt het te voorzien in een thematische verdieping van thema’s die te rekenen zijn tot de strafrechtelijke criminologie. Daarmee kan het handboek de rechtswetenschap en rechtspraktijk tot dienst zijn. Anderzijds is het boek ook bruikbaar voor het onderwijs op het vlak van de strafrechtelijke criminologie.
Het handboek bestaat uit zes delen waarin de volgende onderwerpen aan bod komen. In het eerste deel wordt een verdieping gegeven over de grondslagen van de strafrechtelijke criminologie. De onderwerpen die hier worden besproken, hebben een meer theoretisch karakter, zoals de vraag wat precies de meerwaarde is van de strafrechtelijke criminologie als deeldiscipline. Daarnaast wordt ook aandacht besteed aan de antropologische component van de strafrechtelijke criminologie. Het tweede deel gaat over criminaliteit en psychisch gestoorde verdachten. Vanuit zowel een forensisch-gedragskundig als strafrechtelijk perspectief wordt deze vorm van misdaad nader bestudeerd. Het derde deel gaat over huiselijk geweld. Het fenomeen huiselijk geweld wordt bezien vanuit drie perspectieven: criminologisch, strafrechtelijk en bestuursrechtelijk. In deel vier staat criminaliteit in de publieke ruimte centraal. Deze vorm van misdaad wordt geanalyseerd vanuit een criminologisch en zowel een materieel- als een formeelstrafrechtelijk perspectief. Deel vijf gaat over criminaliteit en detentie. Dit brede thema kent meerdere verschijningsvormen en in dit handboek staan tbs en geestelijke zorg centraal. In het laatste deel wordt de balans opgemaakt in de vorm van een epiloog.
De Pompe-reeks is de publicatiereeks van het Willem Pompe Instituut. In deze reeks verschijnen wetenschappelijke studies, waaronder proefschriften, zowel van instituutsmedewerkers als van auteurs die een sterke verwantschap hebben met het gedachtegoed van dit instituut. De karakteristiek daarvan is – traditioneel – gelegen in de combinatie van een juridische en sociaalwetenschappelijke benadering van strafrechtelijke problemen. De bescherming en handhaving van fundamentele rechten in een veranderende wereld is het centrale thema van het onderzoeksprogramma van het Willem Pompe Instituut. De positie van kwetsbare groepen ten opzichte van de overheid en de betekenis van individuele mensenrechten in een internationale context zijn daarbij belangrijke aandachtspunten.
Specificaties
Lezersrecensies
Inhoudsopgave
Deel I Verdieping in de strafrechtelijke criminologie 21
1 Strafrechtelijke criminologie en strafrechtspleging 23
Benny van der Vorm
1 Inleiding 23
2 De inhoud van de strafrechtelijke criminologie 25
3 Strafrechtspleging als een object van institutionele criminologie? 29
4 De relatie tussen strafrechtelijke criminologie en strafrechtspleging 31
5 De algemene vraagstelling 31
6 De inhoud van dit boek 32
2 De waarde van een normatieve criminologie 37
Miranda Boone
1 Inleiding 37
2 De relevantie van het strafrecht voor de criminologische wetenschap 39
3 Het rechtskarakter van het strafrecht als (toetsbaar) theoretisch kader 42
4 De verwevenheid van normativiteit en effectiviteit 44
5 Hoe normatieve criminologie te bedrijven? 46
3 De antropologische component van de strafrechtelijke criminologie 51
Janine Janssen
1 Inleiding 51
2 Een blik op de antropologie 52
3 De relatie tussen antropologie en criminologie 55
4 Een antropologisch-criminologische blik op het strafrecht 57
5 Tot slot 61
Deel II Criminaliteit en psychisch gestoorde verdachten 63
4 De psychisch gestoorde delictpleger vanuit gedragskundig perspectief. De invloed van de klinische criminologie 65
Lydia Dalhuisen & Frans Koenraadt
1 Inleiding 65
2 De forensische psychiatrie en psychologie en hun rol binnen het strafrecht 67
3 Focus op het individu in het gedragskundig pro Justitiaonderzoek 69
4 De behandeling, het individu centraal 74
5 De invloed van klinische criminologie op de forensische psychiatrie en psychologie 79
6 Tot slot 81
5 Verslaving(svisies) en strafrechtelijke verantwoordelijkheid 85
Anna Goldberg
1 Inleiding 85
2 Strafrechtelijke relevantie verslavingsvisies 87
3 Verslaving en culpa in causa 97
4 Conclusie 102
6 Het recidiverisico in beeld en cijfers. De plaats en waarde van risicotaxatie-instrumenten in de weging van het recidiverisico 107
Timon den Boer & Joke Harte
1 Introductie 107
2 Instrumenten voor risicotaxatie 109
3 Toegevoegde waarde en beperkingen instrumenten 114
4 Illustratie toepassing risicotaxatie-instrumenten ten behoeve van risicoanalyse 117
5 Discussie 120
Deel III Criminaliteit in de niet-publieke ruimte 129
7 Criminologische perspectieven op huiselijk geweld 131
Janna Verbruggen
1 Introductie 131
2 Theoretische verklaringen voor en onderzoek naar partnergeweld 132
3 Conclusie 138
8 Fataal huiselijk geweld. Dodelijke afhankelijkheidsrelaties 143
Frans Koenraadt & Marieke Liem
1 Inleiding 143
2 Huiselijk geweld 144
3 Termen, typen en patronen 145
4 Partnerdoding 146
5 Kinderdoding 148
6 Ouderdoding 151
7 Meervoudige doding in het gezin 153
8 Doding in het gezin gevolgd door zelfdoding 154
9 Tot slot 155
9 Strafrechtelijke aanpak van geweld in relaties en gezinnen 159
Katinka Lünnemann & Renée Kool
1 Introductie 159
2 Geweld in relaties en gezinnen 160
3 Inzet van het strafrecht 166
4 Afronding 172
10 De Wet tijdelijk huisverbod en de aanpak van huiselijk geweld 179
Marc Beurskens
1 Inleiding 179
2 Definitie en omvang van huiselijk geweld 181
3 Evaluatie van de Wth 182
4 De rol van de officier van justitie in de aanpak van huiselijk geweld 183
5 Het effect van een grotere, actievere rol van het OM op de aanpak van huiselijk geweld 186
6 Afsluiting 189
Deel IV Criminaliteit in de publieke ruimte 193
11 Criminaliteit in de publieke ruimte: een criminologisch perspectief 195
Jasper van der Kemp
1 Inleiding 195
2 Omgevingscriminologie en criminaliteit 196
3 Criminaliteitsvormen in de publieke ruimte 199
4 Criminologische theorieën over criminaliteit in de publieke ruimte 203
5 Oorzaken van criminaliteit in de publieke ruimte 205
6 Interventie en preventie van criminaliteit in de publieke ruimte 207
7 Conclusie 210
12 Openbare seksuele intimidatie 213
Kai Lindenberg
1 Inleiding 213
2 Internationale en nationale ontwikkelingen 214
3 Bestanddelen van art. 429ter 219
4 Ratio, rechtsgoed en Verdrag van Istanbul 230
5 Afsluiting: samenloop en handhaving 233
13 De openbare ruimte en de handhaving van artikel 10.2 Wet milieubeheer: een strafrechtelijk-criminologisch exposé 237
Benny van der Vorm
1 Inleiding 237
2 De geïntegreerde strafrechtswetenschappen, de strafrechtelijke criminologie en het bestuursstrafrecht 238
3 De openbare ruimte en de verbodsbepaling van art. 10.2 Wet milieubeheer 241
4 Wie is bevoegd tot handhaving van art. 10.2 Wet milieubeheer? 243
5 Een strafrechtelijk-criminologisch exposé 246
6 Conclusie 247
Deel V Criminaliteit en de gevolgen van detentie 251
14 Slachtoffer-dadercontact tijdens de maatregel tbs. Erkenning en resocialisatie 253
Lydia Dalhuisen & Alice Bosma
1 Inleiding 253
2 Algemene overwegingen bij het contact tussen slachtoffers en daders 254
3 Mogelijkheden tot contact 257
4 Risico’s en kansen 261
5 Slotbeschouwing 266
15 Mentale schade als gevolg van afzondering in detentie. Over resocialisatie en mentale integriteit 271
Laura van Oploo & Sjors Ligthart
1 Inleiding 271
2 Het effect van (afzondering in) detentie op het brein 273
3 Afzonderen en het uitgangspunt van resocialisatie 276
4 Afzondering en bescherming van de mentale integriteit 278
5 Conclusie 282
16 (Door)zorg in detentie 285
Remy Gaarthuis
1 Inleiding 285
2 Zorg in detentie 286
3 Toewerken naar invrijheidstelling 292
4 Invrijheidstelling. En dan? 294
5 Initiatieven om de aansluiting te verbeteren 297
6 Tot besluit 301
Deel VI Afsluiting 305
Strafrechtelijke criminologie: een epiloog 307
Benny van der Vorm
1 Inleiding 307
2 Een korte introductie in de strafrechtelijke criminologie 309
3 Inzichten in de aanpak van criminaliteit gepleegd door psychisch gestoorden 312
4 Inzichten in de aanpak van criminaliteit gepleegd in de nietpublieke ruimte 313
5 Inzichten in de aanpak van criminaliteit gepleegd in de publieke ruimte 314
6 Inzichten in de aanpak van criminaliteit en de gevolgen van detentie 315
7 Conclusie 316
De auteurs 321
Pompe-reeks 323
Rubrieken
- advisering
- algemeen management
- coaching en trainen
- communicatie en media
- economie
- financieel management
- inkoop en logistiek
- internet en social media
- it-management / ict
- juridisch
- leiderschap
- marketing
- mens en maatschappij
- non-profit
- ondernemen
- organisatiekunde
- personal finance
- personeelsmanagement
- persoonlijke effectiviteit
- projectmanagement
- psychologie
- reclame en verkoop
- strategisch management
- verandermanagement
- werk en loopbaan