Het concept van de bundel Nederland in ideeën klinkt bekend en dat is begrijpelijk: tot nu toe bracht Maven Publishing altijd een vertaling uit van de Engelstalige bundel essays van Edge.org, waarin net als bij de Nederlandse editie altijd één vraag centraal staat. ‘Edge.org is verreweg het meest inspirerende forum waar mensen van deze statuur samenkomen om dit soort thema’s te beschrijven’, zegt de in Heidelberg werkzame viroloog Mark Geels, die samen met de geneticus Tim van Opijnen (Boston) verantwoordelijk is voor de samenstelling van de eerste Nederlandse versie van het boek. ‘Maar tegelijkertijd is Edge.org erg Angelsaksisch. In een column die ik vorig jaar heb geschreven voor De Groene, in het kader van mijn medewerking aan SciencePalooza, heb ik het idee geopperd om in Nederland een vergelijkbaar platform op te richten. En prompt hing een paar dagen later de uitgever aan de lijn.’
Wat heeft Nederland gemaakt?
Geels en Van Opijnen hebben lang gewikt en gewogen over de vraag die zij centraal wilden stellen. Uiteindelijk kwamen zij uit op: Welk idee, inzicht of innovatie heeft Nederland veranderd - of zal dit in de toekomst gaan doen? ‘Juist omdat het een nieuw initiatief is en omdat wij ons willen onderscheiden van Edge.org, wilden wij Nederland een belangrijke rol geven’, vertelt Geels. ‘Onze wens was inzicht te krijgen in wat Nederland heeft gemaakt tot wat het is en wat het in de toekomst kan worden. Dat heeft spannende en interessante beschouwingen opgeleverd over de fiets en over het Paleis op de Dam, onderwerpen uit het verleden, maar ook over zaken als energie, gezondheidszorg en digitale privacy.’ De essaybundel lijkt haast gemaakt om het betoog van hoogleraar informatie en complexe besluitvorming Aske Plaat te ondersteunen, die een essay over groepsintelligentie heeft geschreven. ‘Intelligentie neemt toe naarmate we beter naar elkaar luisteren en beter gebruik maken van elkaars kwaliteiten’, luidt diens conclusie.
Hoewel de opdracht tamelijk strikt was, hebben verschillende artikelen een opiniërend karakter gekregen, vertelt Geels. Een voorbeeld daarvan is de bijdrage van ondernemer en auteur Donald Kalff, die onder de titel ‘Het roer is defect’ schrijft dat de overheid net als veel ondernemingen de verkeerde maatstaven hanteert voor het vaststellen van het beleid. In plaats van het BNP of de winst zou het naar zijn mening veel meer moeten gaan over de economisch-sociale waarde die toegevoegd wordt. Maar met hetzelfde enthousiasme is even verderop juist een heel optimistische boodschap te lezen over het gebruik van sociale robots door Tijn van der Zant.
Meer entrepreneurs
Als Geels een wens mag uitspreken voor de volgende editie, is het dat hij meer ondernemers zou kunnen betrekken bij het platform. ‘Wij hebben er wel een aantal gevonden, zoals Annemarie van Gaal, Boris Veldhuijzen van Zanten en Jim Stolze, maar het mogen er meer zijn’, vindt hij. ‘Als het platform een succes wil worden, moeten er meer entrepreneurs aansluiten. Zij vormen een belangrijke schakel in de innovatiekracht van ons land. Wetenschappers, politici en kunstenaars hebben veel interessante ideeën, maar entrepreneurs zijn toch de mensen die het beste weten wat werkt in de praktijk. En dat is toch één van de redenen dat wij dit platform hebben opgericht. Hans Clevers, president van de KNAW, zegt in zijn inleiding ook dat er veel prachtige ideeën worden ontwikkeld, maar dat wetenschappers en kunstenaars ook kennis moeten hebben van zaken als marketing en boekhouden om hun werk aan de man te brengen.’
Over Hans van der Klis
Hans van der Klis is freelance journalist. Hij schrijft regelmatig artikelen voor Managementboek.
