De meest ‘algemene’ is het werk van Hans Strikwerda en Jaap ten Wolde: Verplichte literatuur voor commissarissen en bestuurders Professionaliteit in governance. Hoofdthema van de auteurs is integriteit in het toezicht. Ondanks een flinke stapel wet- en regelgeving, eisen tot transparantie etc. ontstaan na bestuurlijke debacles bij bv Ahold en ABN Amro, maar ook in de zorg en onderwijs, gaat er regelmatig op bestuurlijk vlak wat mis. Fouten, al dan niet moedwillig hebben impact op de hele organisatie. Bestuurders hebben vaak een enorm takengebied en span-of-control, toezichthouders vooral beperkte tijd zodat de dialogen tussen deze twee zich vaak op hoofdlijnen of mijlpaalmomenten concentreert.
Na het afpellen van het begrip integriteit bespreken de auteurs de effecten hiervan op de bedrijfssituatie, de rol en de vaardigheden van de toezichthouder. Het is een complexe rol die veel ervaring en kennis vereist en we kunnen ons de vraag stellen of de meeste toezichthouders die wel hebben? In een afsluitend hoofdstuk worden maar liefst 18 adviezen geformuleerd. Dwingende en soms elementaire adviezen voor een beroepsgroep die aan het groeien is van ‘hobby en erbij’ naar ‘professie’.
Strategisch partnerschap, wat is wijsheid? van Rienk Goodijk richt zich op de relatie en het debat tussen bestuurders en toezichthouders in het semipublieke domein. Ook bij hen wordt in de eerste hoofdstukken aanleidingen uit het verleden en problemen met het wettelijk kader van governance besproken. Daarna richt de auteur zijn aandacht op verbinden en communiceren. Verbinden omdat beide partijen vaak andere belangen lijken te hebben. Terwijl eigenlijk het bedrijfsbelang voorop moet staan. Goodijk werkt een model uit waarbij de toezichthouders veel meer betrokken kunnen worden in de samenwerking. Niet alleen een controlerende, achteraf taak vanuit jaarstukken en strategische plannen maar meedenken en dialoog aangaan. Het kost meer tijd. Het is een rol die zich bij veel toezichthouders zal moeten ontwikkelen. Het is een pad waar de auteur voor het bereiken van de doelstellingen van het bedrijf grote waarde in ziet.
Is de focus van de vorige boeken voornamelijk intern gericht, Wouter Scheepers pleit in Duurzaamheid in de boardroom voor meer aandacht voor dit onderwerp bij bestuurders en toezichthouders. De maatschappij staat niet stil en de klant en aandeelhouder verwacht wel wat op dit gebied. Geen ‘duurzaam’ projectje binnen het bedrijf maar de creatie van meerwaarde voor samenleving en klant. Ook dit vraagt nieuwe expertise van toezichthouders. Of het aantrekken van toezichthouders met deze bijzondere focus en netwerk. Een makkelijk leesbaar boek, minder wetsachtergronden en vervelende aanleidingen. Kansen die bij voorbeeldbedrijven als DSM en Ownership Capital maar ook bij Shell en Unilever tot wijzigingen in het beleid en financiële en maatschappelijke winst hebben geleid.
Over Bertrand Weegenaar
Bertrand Weegenaar is als hogeschooldocent HBO-ICT werkzaam op Windesheim. Zijn voorliefde ligt bij de onderwerpen strategie, marketing, geschiedenis; biografieën en internet; e-business.
