Aan de hand van haar persoonlijke ervaringen als leider, het omgaan met harde feedback en het leerproces dat zij zelf heeft ondergaan, neemt Brown je mee en zorgt ze er voor dat ook jij je open gaat stellen voor zelfreflectie en groei. Daarnaast komen er in het boek legio praktijkvoorbeelden van échte leiders en hun struggles voorbij, die een dieper inzicht geven in leiderschapsdilemma’s en hoe ze op te lossen.
Ik vind het mooi hoe Brené Brown dit soort ‘zachte’ onderwerpen heel concreet en meetbaar maakt. Ik geloof zelf heel erg dat het goed kunnen omgaan met thema’s als kwetsbaarheid en vertrouwen leiderschap effectiever maakt en zorgt voor beter presterende teams en organisaties. Dit boekt geeft daar weer een vernieuwde en misschien nog wel integralere kijk op.
Brown gaat o.a. in op onze bedrijfsculturen en hoe deze vaak (onbewust) nog steeds van medewerkers vragen om zich anders te gedragen op het werk dan thuis. In deze omgevingen bouwen we dan als het ware een pantser om ons heen om volledig gefocust te zijn op productiviteit en perfectionisme. Brown legt haarfijn uit hoe dit volgens haar ten koste gaat van vertrouwen, innovatie, creativiteit en verantwoordelijkheid.
Dit maakt ze praktisch door bijvoorbeeld lijstjes te maken waarin Brown ‘Gepantserd’ leiderschap afzet tegen Moedig leiderschap. Zo bestaat gepantserd leiderschap uit o.a. het stimuleren van perfectionisme, het leidinggeven vanuit controle en regels en het belonen van uitputting als statussymbool. Moedig leiderschap bestaat daarentegen o.a. uit het zijn van een voorbeeld als het gaat om duidelijkheid, vriendelijkheid en hoop, het benoemen van (collectieve) angst en onzekerheid en het geven van het goede voorbeeld als het gaat om het nemen van rust. Hiermee zet Brown een hele brede definitie van leiderschap neer die ik nog niet eerder zo heb ervaren.
Hieronder volgen een aantal quotes die de kracht van dit boek in mijn ogen het meest duidelijk maken. Ik kies bewust een keer voor deze vorm, omdat ik denk dat het de quotes zijn die je het meeste kunnen bijblijven uit de boeken van Brown.
1. ‘We moeten ons kwetsbaar opstellen om vertrouwen op te bouwen, het meest lastige in nieuwe situaties en teams. Maar als je het durft is het prachtig’.
2. ‘Vertrouwen is de opstapeling van kleine momenten en wederzijdse kwetsbaarheid in de loop van de tijd. Vertrouwen en kwetsbaarheid groeien samen: als je een van beide beschaamt, maak je beide kapot’.
3. ‘Achter een pantser kun je niet ten volle groeien en bijdragen’.
4. ‘Het probleem is dat we de moed doden als we het hart gevangen zetten’
Brown geeft ook mooie tips over hoe jij achter je ‘pantser’ vandaan kunt komen of je pantser kleiner kunt maken. Zo kun je feedback vragen aan een vaste groep mensen. Deze noemt Brown jouw ‘vierkante team’. Een groep waarvan jij feedback op prijs stelt en waardeert, omdat ze van je houden dánkzij jouw imperfecties. Deze namen schrijf je op een briefje van 2,5 bij 2,5 cm en vraag je regelmatig om feedback. Ook neem je van deze groep de feedback meer ter harte en kun je soms de feedback van anderen juist bewust eens wat minder zwaar laten wegen.
Richting het einde van het boek gaat Brown dieper in op de term ‘vertrouwen’. In mijn werk als team- en leiderschapscoach herken ik dat het lastig kan zijn voor leidinggevenden of teamleden om het hebben of juist het ontbreken van vertrouwen bespreekbaar te maken. Dat komt omdat het zo’n heftig onderwerp is, dat vaak bij de ander ook meteen een hele gevoelige snaar raakt. Door vertrouwen op te knippen in verschillende onderdelen: grenzen, betrouwbaarheid, aanspreekbaarheid, vertrouwelijkheid, integriteit, niet oordelen en ruimhartigheid, maakt Brown het makkelijker om hierover in gesprek te gaan (zie het boek voor een uitleg en gedragsvoorbeelden van deze onderdelen van vertrouwen).
Na het lezen van Durf te leiden kijk ik met andere ogen naar mezelf en naar de leiders om mij heen. In iedere situatie heb je een keuze, kies jij bewust voor het pantser? Of voor het moedig zijn? Gevoelsmatig is dit een hele krachtiger metafoor die ik iedereen gun. Lezen dus!
Over Marthe van der Molen
Marthe van der Molen is organisatie-adviseur bij Meauve Veerkrachtig Veranderen. Ze helpt organisaties veerkrachtiger en succesvoller te worden door teams en leiders te versterken. Hierbij maakt ze gebruik van veranderkunde, positieve psychologie en werkgeluk.
