Overigens is dit boek is niet van dé Covey, maar van zijn oudste zoon. Dit misverstand is snel gemaakt, omdat het boek oogt als een bestseller. Veel aanbevelingen van grote namen aan het begin van het boek (elf bladzijden!) en het hele boek is doorspekt met zeer overtuigende voorbeelden en krachtig taalgebruik. Zoals de ondertitel van het boek: 'The one thing that changes everything'. In zijn inleidende hoofdstuk heeft Covey het over een crisis in vertrouwen op allerlei terreinen. Grappig genoeg wordt Nederland genoemd als een van de weinige landen met een hoog vertrouwenspercentage tussen mensen (60%).
Covey heeft een heldere boodschap: vertrouwen verandert alles. Zijn formule daarbij is: Hoe minder vertrouwen, hoe minder snelheid en hoe meer kosten. Het omgekeerde dus ook: hoe meer vertrouwen, des te meer snelheid en minder kosten. Vertrouwen is geen soft skill, maar juist een heel hard en efficiënt middel als het gaat om kostenbesparing en verhoging van de snelheid in organisaties. En natuurlijk wordt dat met allerlei voorbeelden geïllustreerd.
Na deze boodschap introduceert Covey de '5 waves of trust'. Deze golven representeren de 5 niveaus waarop we vertrouwen moeten bouwen. Het werkt van binnen naar buiten. De rest van het boek werkt hij deze 5 golven uit. De 5 golven zijn: zelfvertrouwen, vertrouwen in relaties, vertrouwen in organisatie , vertrouwen in de markt en maatschappelijk vertrouwen. De laatste drie golven komen er wat bekaaid vanaf. Het onderwerp zelfvertrouwen komt wél uitvoerig aan bod. Hoe kunnen we onszelf vertrouwen en hoe worden we mensen die te vertrouwen zijn? Volgens wetenschappelijk onderzoek trekken we vaak negatieve in plaats van positieve conclusies over wat anderen doen.
Helaas verklaart Covey niet waarom dit zo is. Volgens Covey wordt (zelf)vertrouwen bepaald door vier aspecten: integriteit, intentie, mogelijkheden en resultaten. De eerste twee ziet hij als karaktertrekken, de overige twee als competenties. Op deze vier kernaspecten komt hij terug bij de andere golven, ook wanneer deze gaan over vertrouwen van organisaties. 'Vertrouwen in relaties', de tweede golf, gaat erover hoe je in relatie met anderen vertrouwen kunt opbouwen.
Covey verdeelt dit in dertien gedragingen die voortkomen uit de vier kernelementen van zelfvertrouwen. Deze gedragingen zijn volgens Covey junior universeel en meteen toepasbaar. Dan komen we bij het magere deel van het boek; de hoofdstukken over vertrouwen in organisaties, vertrouwen in de markt en maatschappelijk vertrouwen. Het is niet zozeer dat Covey daar rare dingen zegt, het is alleen weinig en voortbouwend op wat hij al heeft gezegd. Bijvoorbeeld bij vertrouwen in organisaties zegt hij dat symbolen in de organisatie belangrijk zijn. Bijvoorbeeld dat je geen sloten op deuren moet doen, als je ervan uitgaat dat je werknemers te vertrouwen zijn.
Ook geeft hij signalen van wantrouwen en vertrouwen in organisaties aan. En hoewel dat lekker wegleest, mist hij hier cruciale aspecten. Bijvoorbeeld: welke organisatieopzet hoort bij een bedrijf dat gebouwd is op vertrouwen? De belangrijkste misser is de 'high trust - high power' organisaties. In de literatuur over vertrouwen in organisaties, wordt vertrouwen namelijk altijd gekoppeld aan invloed. Vertrouwen valt of staat met de hoeveelheid invloed die mensen in organisaties hebben en voelen.
Het bekendste voorbeeld is Semco, het bedrijf van Richardo Semler, waar werknemers zelf bepalen hoeveel ze verdienen, wanneer ze werken en hoe ze hun werkplek inrichten. Essentieel dus en daar rept Covey niet over. Bij vertrouwen in de markt geeft hij aan dat het vertrouwen in een merk allesbepalend is. Met daarbij veel voorbeelden. Bij maatschappelijk vertrouwen gaat het om het principe van 'contribution': de bijdrage van het bedrijf aan een gezonde samenleving. Met het idee dat eigenaars van een verantwoordelijk bedrijf zich ook verantwoordelijk opstellen naar hun omgeving.
De conclusie: 'The Speed of Trust' leest gemakkelijk en goed weg. De boodschap is zeer overtuigend en alleen daarom al van groot belang. De uitwerking van de manier waarop u zelfvertrouwen en vertrouwen in relaties kunt uitbouwen, is helder en op zijn tijd een echte eye-opener. De uitwerking naar hoe je dat dan vormgeeft in je organisatie, naar de markt en maatschappij toe is mager. Vooral omdat Covey niet ingaat op de relatie tussen vertrouwen en invloed.
Over Tica Peeman
Tica Peeman (1970) is bestuurskundige en heeft enkele jaren gewerkt binnen de overheid en bij de politie. Sinds 2000 is ze directeur/eigenaar van trainingsbureau VIStrainingen. In 2005 verscheen haar eerste boek Heb Lef, durf te veranderen! waarvan sindsdien ruim 12.000 exemplaren zijn verkocht.
.
