Strategie, beleid en budget

'Strategie, beleid en budget' is verschenen in de INK serie. Het zij hier nog maar eens vermeld dat voor het bestuderen van dit boek het geen voorwaarde is om met het INK model te werken binnen de eigen organisatie. In het boek worden weliswaar een drietal hoofdstukken besteed aan het INK model maar die kan de lezer met een gerust hart overslaan, de kern van het boek bevindt zich in hoofdstuk twee tot en met vijf. Markant vind ik overigens dat de hoofdstukken 6 en 7 'Het INK managementmodel en het verbeterproces' dezelfde inhoud kent als in 'Grip op Leiderschap' uit dezelfde serie. Ik vind dat niet zo'n sterke zet, er was vast nog wel iets zinnigs te zeggen over INK dat nog niet vermeld was? In hoofdstuk 1 'Strategie en beleid in het INK model' is het hoofdthema: 'Hoe te werken met strategie?' Strategie beperkt zich niet tot het 'richten' van een organisatie. De auteurs merken op dat goede financiële resultaten vaak leiden tot de conclusie dat de strategie goed is, terwijl onvoldoende financiële resultaten vaak niet tot een wijziging van de strategie leiden. Zoals bekend biedt het INK model de mogelijkheid om niet alleen naar de resultaten te kijken maar ook naar de zogennaamde 'enablers', die de resultaten mogelijk maken. Concreet betekent dit dat er ook naar de processen gekeken moet worden, een van de onderdelen binnen het INK. De auteurs betogen in een ander hoofdstuk dat de rol van het management het allerbelangrijkst is. Daarom is aandacht en ondersteuning van het management cruciaal. Het blijkt evenwel dat de aandacht van het management goed weer te geven is in een parabool: veel aandacht voor de strategie, afnemende aandacht voor de implementatie en een opleving bij de resultaten. Het is dan ook logisch dat de auteurs verderop in het boek opmerken dat de implementatiefase de grootste valkuil vormt binnen het gehele traject. In hoofdstuk 2 'Richting: bepalen van de strategie' wordt een helder overzicht geboden van de verschillende modellen van hetgeen er tot nu toe is verschenen in de literatuur over strategie. Daarnaast worden deze modellen ten opzichte van elkaar gepositioneerd zodat de lezer in een oogopslag goeroes als Porter en Prahalad kan 'plaatsen'. Deze ordening verheldert veel omdat op het gebied van strategie immers veel gepubliceerd is. De auteurs laten niet na om hun eigen visie te verwoorden op het bepalen van de strategie. Deze visie komt er op neer dat aandacht aan proces èn inhoud geschonken dient te worden. De toelichting hier op wordt gegeven aan de hand van een strategisch dialoogmodel dat de lezer wellicht zal herkennen van het 'Strategieboek' waarin dit zelfde model het uitgangspunt vormde. In hoofdstuk 3 'Inrichting: vertalen van strategie' wordt de vraag gesteld: "Hoe nu van plan naar actie te komen?" Het begin is niet bemoedigend: "Helaas mislukken omzettingen van plan naar uitvoering in negentig procent van de gevallen". Een goed punt voor organisaties is om eens wat langer stil te staan bij de vraag of de organisatie zich in staat acht en de medewerkers bereid zijn de strategie uit te voeren. Daarmee slaan de auteurs e spijker op z'n kop! Mocht het eerste gedeelte van de vraag nog een zwak 'Ja' opleveren het tweede gedeelte is bijna zonder uitzondering 'nee'. Dat geeft te denken en maakt ook nieuwsgierig naar een eventuele aanpak. Het vierde hoofdstuk 'Verrichting: uitvoeren en bijsturen van strategie' gaat over de implementatie van de opgestelde plannen. De auteurs geven aan dat oorzaken van veel mislukte implementaties zijn dat er te weinig tempo gemaakt wordt aan het begin en dat er onvoldoende wordt gemonitord of de implementatie daadwerkelijk wordt gerealiseerd. Tevens wordt in dit hoofdstuk besproken hoe prestatie-indicatoren strategisch, tactisch en operationeel opgesteld kunnen worden en hoe daar vervolgens op gestuurd kan worden. In het laatste hoofdstuk 'Reflectie op besturen' bieden de auteurs de lezer een eigen model dat als doel heeft om pro-actief te kunnen sturen. Het model kent nog geen praktische toepassingen, althans die zijn hier niet beschreven, zodat een en ander op conceptueel niveau blijft steken. Wat mij betreft een minpuntje van dit verder lezenswaardig en beknopt geschreven boek.