En het is een prachtig boek. Prachtig vorm gegeven. Uniek ook in opzet en uitwerking. Het boek bestaat uit drie delen. Een blauw deel waarin inzicht wordt gegeven, waarin de algemene kennis over creativiteit wordt beschreven in heldere taal. Een rood deel waarin geoefend kan worden. Oefenen in waarnemen, processen, divergeren, convergeren en organiseren. Zelf, actief en zonder al te ingewikkelde instructiedelen.
En een geel deel waaruit inspiratie kan worden opgedaan. Mooie platen, leuke teksten, unieke momenten en doordenkers. Omdat het cognitieve deel niet gelijk op hoeft te gaan met het oefendeel is de boekontwerper zo aardig geweest twee leeslinten toe te voegen. Heerlijk in gebruik. En een 'finishing touch' in het ontwerp.
Het is me opgevallen dat veel kennis niet onbekend is. Het is voor mij alleen nog niet vaak verwoord in een samenhang. Veel van het probleem oplossend denken is natuurlijk herkenbaar. Er is immers juist om nieuwe oplossingen te bedenken veel creativiteit nodig.
Begrippen als starten, divergeren en convergeren zullen voor de meeste mensen niet helemaal nieuw zijn. Maar juist dat maakt het boek herkenbaar en toepasbaar. Omdat het wel verder gaat dan de oppervlakte. Het deel waarin het divergeren volledig wordt uitgewerkt vraagt de lezer om alle middelen in de strijd te werpen. Natuurlijk de logica, maar ook de associatie en de verbeelding. En dat je eigen intuïtie een nagenoeg onuitputtelijke bron is, overigens wel begrensd door je eigen houding. En dan is opeens niets meer uitgesloten.
Het was voor mij, als logisch denker, leuk om te ervaren dat er ook structuur en techniek zit in divergerende processen. Wat te denken van het experiment om een groepsuitje te bedenken voor de afdeling. (pagina 134) Schrijf eerst vijf ideeën op. Heel gewone ideeën als wandelen en fietsen of een bezoek aan een pretpark of zo. Deze vormen je denkkader.
Laat je nu inspireren door de volgende woorden en schrijf bij elk woord drie nieuwe ideeën voor je uitstapje. De woorden zijn: Picasso, Benedictijnenklooster, uurwerk en Mars. De combinaties zijn verassend en spannend. Bij Mars kan een 'snoepwandeling' bedacht worden. Maar ook het bezoek aan een planetarium, of een fietstocht met afsluitende paintball wedstrijd (Mars is de god van de oorlog). Het was heerlijk om te doen. Juist omdat er grenzeloos veel mogelijkheden zijn.
Na al het spannende van de ontdekking in de divergerende fase is er natuurlijk de convergerende fase nodig om te selecteren, te structuren en te kiezen. Maar bij een grote keuze, waarbij duidelijk is geworden dat echt alles uit de kast is gehaald is kiezen van het leukste, beste, meest inspirerende veel minder moeilijk.
Als bovendien een aantal goed werkende methodes worden gegeven om met vertrouwen een goede selectie te maken, dan ontstaat grote zekerheid over de gekozen oplossing. Als laatste gaat het boek uitgebreid in op de organisatie van creativiteit.
Onder de ietwat pretentieuze titel 'Creatieve organisatie' geeft de auteur het belang aan van de inbedding van creativiteit in organisaties. Door het creatieve proces als project te organiseren en door slimme doelen te stellen wordt de slagingskans vergroot. Voor de gemiddelde manager met enige project management ervaring is dit een aardig maar niet veel nieuws brengend deel van het boek.
Igor Byttebier is door de combinatie van lezen; kennis opdoen over het creatieve proces, denken; het eigen maken door trainen en doen; je laten inspireren om het in de eigen praktijk toe te passen er wonderwel in geslaagd om een helder en bruikbaar boek te maken. En het is nog prachtig ook, een aanwinst in mijn boekenkast.
