Een theaterstuk als metafoor voor een verandering is een goede keuze. Theater draait om het gedrag van mensen. Zo kent een organisatieverandering verder ook een script (de verandersituatie zelf), regisseur (de verantwoordelijken), acteurs/actoren (de uitvoerenden) en een publiek (de rest van de organisatie). Sommige mensen schitteren doordat ze de rol hebben die hen op het lijf is geschreven en soms vallen ze uit hun rol omdat het script niet bij hen past.
Cozijnsen, Van Dun en Kimman stellen dat de menselijke factor zwaar moet wegen. Zwaarder dan de veranderprocessen. Inspraak, betrokkenheid en vertrouwen zijn een vereiste voor draagvlak dat nodig is bij een geplande verandering. De beschreven werkwijze is echter instrumenteel en top-down. Het publiek wordt bovendien als object beschouwd. Voor de menselijke factor is een bottom-up benadering beter. Wanneer de metafoor dan straattheater wordt, heeft het publiek een participerende mogelijkheid. De karakters en rollen van de acteurs zijn een leuke manier om een theorie te behandelen. Het geeft een goed inzicht in de aandachtsgebieden bij veranderen. Hoewel de auteurs vijf jaar aan het boek hebben gewerkt, zijn de kenmerken van de ideoloog niet overal consistent vermeld. Bij een verandering moeten misleiding, manipuleren en amoreel handelen worden voorkomen. Dit in tegenstelling tot het theater waar het publiek vaak juist bewust op het verkeerde been wordt gezet. Een goede verandering is in ieder geval zinvol. De vraag is echter voor wie? Na het onderdeel recensie tippen de auteurs de ethiek van veranderingen aan. Dit vraagstuk had nog verder uitgediept mogen worden. Zeker omdat amoreel handelen in het bedrijfsbelang als ethisch dilemma wordt genoemd. 'Het theater van verandering' is een leuk boek dat voor een breed publiek is geschreven. De aktes geven aan waar de veranderleider de regie kan uitoefenen en welke rollen er gespeeld worden. Tot slot doen de auteurs een oproep om een recensie te sturen, er wordt echter verzuimd om aan te geven hoe dat dan kan. Dit lijkt wel de rode draad in het script; op een aantal punten net niet af.
Over Henk van Tent Becking
Henk van Tent Becking EMIM MCM CMC ACP is zelfstandig interim-manager en organisatieadviseur (www.unstrug.nl) en helpt bedrijven met het vinden van een passend en duurzaam antwoord op een veranderende wereld. Als gecertificeerd lid van de Orde van organisatiekundigen en -adviseurs (OOA; www.ooa.nl) is van Tent Becking onder andere betrokken bij de zoektocht naar ‘de OOA van de toekomst’.
