Myra van Zwieten en André Kalden presenteren in hun boek een eigen model, dat verder gaat dan de welbekende RACI of RTBV (rollen, taken, bevoegdheden & verantwoordelijkheden). Met deze aanvulling op de bestaande theorie over functies en rollen in organisaties is het boek van toegevoegde waarde voor professionals, leidinggevenden en bestuurders om samen te werken in de ‘ruis’ en complexiteit die (grote) organisaties eigen is, als het gaat om samenwerking tussen mensen.
3-richtingenmodel
In het boek wordt allereerst een introductie gegeven van het 3-richtingenmodel voor het in kaart brengen van je rol binnen een samenwerking. Hierin is aandacht voor de ‘Zorg’ het resultaat dat je wil bereiken, de ‘Samenwerking’, je stakeholders die nodig zijn om het resultaat te bereiken en de ‘Legitimering’, het mandaat dat je hebt om het resultaat samen met je stakeholders te bereiken.
Mandaat
In de vervolghoofdstukken staan de auteurs zorgvuldig stil bij de drie onderdelen van het model. In elk hoofdstuk formuleren ze een advies om het specifieke onderdeel van het model goed te hanteren. Bij ‘legitimering’ - het mandaat dat je hebt - benadrukken ze dat je dit niet moet zien als gunst, maar als recht. Je hebt het immers nodig om te kunnen functioneren. Als ik op mijn eigen praktijk reflecteer is dat zeker een advies waar ik mezelf op mag blijven bevragen.
Na de uitleg van het model gaan de auteurs in op de toepassing ervan in de onderlinge samenwerking tussen collega’s en vervolgens in hiërarchische relaties. Tot slot gaan ze in op de toepassing in procesgestuurde omgevingen en hoe je de omgang in rolverhoudingen bespreekbaar maakt.
Taal en inhoud
De kracht van dit boek is taal en inhoud geven aan de complexiteit van rolverhoudingen. In de organisaties waar ik heb gewerkt en in de samenwerking met collega’s merk ik hoe vaak een verschil in opvatting over rolverhoudingen tot ineffectief samenwerken kan leiden. Het nieuw geïntroduceerde model is helpend bij het ontwarren van die rolverhoudingen.
Het model is nieuw en uniek, en dat is ook de beperking van het boek. Het maakt het lastig om te hanteren in een breder verband van mensen die de theorie niet kennen. Hoewel rolverhoudingen complex zijn en vragen om een zorgvuldige uitleg, is het boek op punten wat langdradig. Aan leidinggevenden en bestuurders met weinig tijd zou ik het advies geven om te focussen op hoofdstukken waarin het model wordt uitgelegd en het gebruik van het model in de onderlinge omgang wordt behandeld.
Complexiteit van rollen
Samenvattend beschrijft dit boek op eenvoudige en verdiepende wijze over de complexiteit van rollen die professionals vervullen in organisaties. Met deze aanvulling op de bestaande theorie over functies en rollen in organisaties is het boek van toegevoegde waarde voor professionals, leidinggevenden en bestuurders om samen te werken in de ‘ruis’ en complexiteit die (grote) organisaties eigen is als het gaat om samenwerking tussen mensen.
Over Daan Scheffers
Daan Scheffers is programmamanager Vastgoed & Huisvesting bij het UMC Utrecht. Hij werkt mee aan de vernieuwing en renovatie van het academisch ziekenhuis.
