De protestgeneratie, de generatie X en Y… De begrippen kennen we wel. Dat is ook niet het nieuwe aan Het generatieraadsel. En misschien wist u ook al dat elke vijftien jaar een nieuwe generatie opstaat. Zo beginnen de screenagers, de grenzeloze generatie die geboren is tussen 1985 en 2000, zich nu te roeren. Interessant wordt het als we lezen wat voor een invloed een generatie heeft en wat het opstaan van nieuwe generaties tot gevolg heeft.
Zo maakt auteur Aart Bontekoning duidelijk waarom het poldermodel begin deze eeuw ter ziele ging. Het poldermodel is een ‘uitvinding’ van de protestgeneratie; de mensen die geboren zijn tussen 1940 en 1955. Zeg maar begin van de babyboom en de mensen die Woodstock hebben meegemaakt. Zij zijn verantwoordelijk voor het model waarin dialoog en ‘peace’ centraal stonden. De generatie X, geboren tussen 1955 en 1970, is klaar met dat model. Ze staat te trappelen om het roer over te nemen, maar krijgt nog niet echt de ruimte van de vorige generatie. Ja, het poldermodel is ter ziele, maar de echte macht (kijk naar de bejaarde raden van commissarissen in het bedrijfsleven) ligt toch nog vaak bij de protestgeneratie. Maar de breuklijn is duidelijk zichtbaar.
Mensen als Lubbers en Cohen hebben het zichtbaar moeilijk en worden door de achterban eigenlijk niet meer geaccepteerd. Mensen als Rutte, Balkenende, Bos, Plasterk, Pechtold en in het bedrijfsleven bijvoorbeeld Peter Bakker (TNT) grijpen langzaam wel de echte macht. De breuklijn lijkt anno 2010 op zijn heftigst. De aarde schudt. Het wachten is op de volgende beving, waarbij het nog onduidelijk is hoe zwaar die op de maatschappelijke Richterschaal zal zijn.
Bontekoning maakt in zijn boek heel helder wat voor een effect breuklijnen hebben. Dat het onvermijdelijk is dat er van tijd tot tijd spanningen ontstaan tussen generaties. Wie de krant leest en de spanningen in de maatschappij ziet, zal met de kennis uit het boek van Bontekoning veel beter begrijpen waar die spanningen vandaan komen en ook hoe ze oplosbaar zijn. De rode draad in het boek is dat generaties veel meer voor elkaar moeten openstaan en elkaars kracht benutten. Dus niet direct met de hakken in het zand omdat iemand iets nieuws wil, maar kijken waar de meerwaarde zit. Bontekoning zegt daarmee overigens niet dat de jeugd de ruimte moet krijgen en dat de oude generatie moet ophoepelen. Nee, jong kan ook veel van oud leren. En zo moet je dus steeds nadenken wie het bij het rechte eind heeft – mocht er al een waarheid zijn.
‘Het generatieraadsel’ biedt vooral inzicht in het fenomeen generaties en wie dat opzuigt en tot zich neemt, zal anders nadenken over ontwikkelingen in bedrijf, organisatie of maatschappij. Het helpt om problemen beter te duiden en te analyseren. Voorbeeld. Bontekoning schrijft dat de screenagers, maar ook de pragmaten en de generatie X, veel beter om kunnen gaan met multiculturele mensen en vraagstukken. Zij accepteren domweg dat er meerdere etnische groepen zijn en denken er amper over na. De discussie die Wilders nu aanzwengelt, zal over een aantal jaren in een totaal ander daglicht staan als andere generaties andere ideeën introduceren. Diversiteit wordt omarmd door nieuwe generaties.
Wie het boek ‘Het generatieraadsel’ op deze manier leest, zal veel beter snappen waarom conflicten als deze ontstaan. En er hopelijk zijn of haar voordeel mee doen. Bontekoning hamert op de kracht van generaties, terwijl nu nog veelal de zwakte ervan wordt benadrukt. Voor wie het leest, zullen generatieconflicten veel minder een raadsel meer zijn.
Over Ronald Buitenhuis
Ronald Buitenhuis is freelance journalist.
