trefwoord
Belonen: de kunst van het motiveren en waarderen
Belonen is meer dan alleen financiële compensatie. Het is een krachtig instrument om gedrag te beïnvloeden, prestaties te erkennen en talent aan te trekken en te behouden. Maar werkt belonen altijd motiverend? En hoe zet je beloningssystemen effectief in binnen je organisatie? Op deze pagina vind je inzichten van toonaangevende experts die de traditionele opvattingen over belonen onder de loep nemen en vernieuwende perspectieven bieden.
SPOTLIGHT: Kilian Wawoe
Dr. Kilian Wawoe is een vooraanstaand organisatiepsycholoog die na een 11-jarige carrière bij ABN-AMRO het bankwezen verliet uit onvrede met de bonuscultuur. Als docent Human Resources Management aan de VU Amsterdam en adviseur voor internationale bedrijven is hij een gezaghebbende stem in het debat over beloningsvraagstukken.
Meer over Kilian Wawoe
Kilian Wawoe
Het Nieuwe Belonen
In 'Het Nieuwe Belonen' analyseert Wawoe kritisch de traditionele beloningssystemen die vaak te veel gericht zijn op financiële prikkels. Hij toont aan waarom deze systemen vaak niet werken zoals beoogd en introduceert een vernieuwende aanpak die beter aansluit bij wat werknemers werkelijk motiveert. Een essentieel boek voor iedereen die beleid maakt rond belonen.
Boek bekijken
Boek bekijken
Vandaag voor 21:00 besteld, morgen in huis
Financiële prikkels versus intrinsieke motivatie
Veel organisaties vertrouwen nog altijd op financiële prikkels om gedrag en prestaties te sturen. Maar werkt dit wel zo goed als we denken? Recent onderzoek wijst steeds vaker in een andere richting: intrinsieke motivatie blijkt vaak veel krachtiger dan externe beloningen.
Financiële prikkels werken het beste bij eenvoudige, routinematige taken. Maar zodra een baan cognitieve vaardigheden vereist, kunnen bonussen de prestaties juist schaden door het natuurlijke probleemoplossend vermogen te ondermijnen. Uit: Drive
Daniel Pink
Drive
In het baanbrekende 'Drive' onderzoekt Daniel Pink wanneer beloningen effectief zijn en wanneer ze contraproductief werken voor motivatie. Hij presenteert overtuigend bewijs dat autonomie, meesterschap en zingeving veel krachtigere motivatoren zijn dan externe beloningen. Een must-read voor iedereen die wil begrijpen hoe motivatie echt werkt.
Boek bekijken
Boek bekijken
Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis
Wat motiveert ons?
Bertrand Weegenaar
In het artikel 'Wat motiveert ons?' wordt Ariely's onderzoek belicht dat aantoont dat betekenisvol werk een sterkere motivator is dan geld. Zijn experimenten tonen aan hoe demotiverend het is als werk geen zichtbaar nut heeft. Wanneer proefpersonen Lego-figuurtjes moesten bouwen die vervolgens voor hun ogen werden afgebroken, daalde hun motivatie dramatisch.
Een nieuwe kijk op belonen
Moderne beloningssystemen vragen om een fundamenteel andere benadering. In plaats van functiewaardering en vaste structuren, richten vernieuwende modellen zich op toegevoegde waarde en persoonlijke bijdrage aan de organisatie.
SPOTLIGHT: Rolf Baarda
Rolf Baarda is een toonaangevend belonings- en organisatieadviseur, bekend van het door hem ontwikkelde rollenmodel. Dit model beschrijft acht rollen die elk een niveau van probleemoplossend vermogen weergeven. Honderden organisaties gebruiken zijn methodiek, die fundamenteel anders kijkt naar belonen dan traditionele systemen.
Meer over Rolf Baarda
Rolf Baarda
The Baarda Model
'The Baarda Model' introduceert een revolutionaire benadering van belonen waarbij niet functiewaardering maar toegevoegde waarde centraal staat. Baarda's model biedt een praktisch kader om medewerkers te belonen op basis van hun daadwerkelijke bijdrage aan de organisatie in plaats van op functietitels of anciënniteit.
Boek bekijken
Boek bekijken
Vandaag voor 17:00 besteld, morgen in huis
Agile belonen - 'Een verfrissende en onderbouwde kijk'
Peter de Roode
In 'Agile belonen - Een verfrissende en onderbouwde kijk' wordt Baarda's vernieuwende visie besproken. Hij definieert toegevoegde waarde als de formule: Kennis * Vaardigheden * Probleemoplossend vermogen. Dit verschuift het perspectief van 'belonen op functie-inhoud' naar 'belonen op de mens'. Zijn Model Baarda met acht rollen helpt organisaties de toegevoegde waarde van medewerkers te meten en hierop te belonen.
Klassieke inzichten in beloningssystemen
Om de toekomst van belonen te begrijpen, is het waardevol om ook de fundamentele principes te kennen die al decennia relevant zijn. Enkele klassieke werken bieden tijdloze inzichten die nog steeds waardevol zijn in het moderne HRM-landschap.
Albert Kampermann
Frits Kluijtmans
Leerboek hrm
Het 'Leerboek HRM' van Kampermann en Kluijtmans is een standaardwerk dat generaties HR-professionals heeft gevormd. Met een volledig hoofdstuk gewijd aan beloningssystemen biedt het een grondig overzicht van verschillende beloningsvormen en hun strategische toepassing binnen het HRM-instrumentarium.
Boek bekijken
Boek bekijken
Vandaag voor 21:00 besteld, morgen in huis
Spotlight: Frits Kluijtmans
Prof. Dr. Frits Kluijtmans is emeritus hoogleraar Strategisch HRM aan de Open Universiteit. Als veelgevraagd spreker en redacteur van diverse vakbladen heeft hij een belangrijke bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van het HRM-vakgebied in Nederland, met name op het gebied van strategisch personeelsbeleid.
Belonen met Impact - De winst van een eerlijk en toekomstgericht loonbeleid
Soukaina Bouddount
Het artikel 'Belonen met Impact' bespreekt hoe belangrijk een eerlijk en toekomstgericht loonbeleid is in een krappe arbeidsmarkt. Het benadrukt dat het niet alleen gaat om salaris, maar om het opbouwen van een sterke beloningscultuur die medewerkers motiveert, verbindt en op lange termijn behoudt. Vooral voor MKB-bedrijven, die vaak niet de financiële middelen hebben van grote organisaties, is het cruciaal om een breder perspectief op belonen te ontwikkelen.
Gedragsverandering door belonen
Een van de krachtigste toepassingen van belonen is het beïnvloeden van gedrag. De wetenschap van gedragspsychologie biedt waardevolle inzichten in hoe beloning effectief kan worden ingezet om gewenst gedrag te stimuleren.
Victor Mion
Marius Rietdijk
Presteren met Pavlov
In 'Presteren met Pavlov' tonen Rietdijk en Mion aan dat belonen de meest effectieve manier is om gedrag te veranderen en te versterken. Ze laten zien dat vooral beloning in de vorm van aandacht en waardering superieur is aan straf of dwang. Een praktische gids voor iedereen die gedragsverandering in organisaties wil realiseren.
Boek bekijken
Boek bekijken
Vandaag voor 17:00 besteld, morgen in huis
SPOTLIGHT: Marius Rietdijk
Dr. Marius Rietdijk is Universitair Docent Strategische Gedragsverandering aan de VU Amsterdam en wetenschappelijk directeur van ADRIBA, instituut voor gedragsverandering. Zijn expertise ligt in het toepassen van gedragswetenschappelijke principes voor duurzame organisatieverandering.
Meer over Marius Rietdijk
Verandergedrag - ‘Punten voor de dagelijkse praktijk’
Jan Hoogstra
In 'Verandergedrag - Punten voor de dagelijkse praktijk' worden drie veranderinzichten besproken: werkrelaties opbouwen, verbinding tot stand brengen, en verandertaal stimuleren. Het artikel benadrukt dat gedragsverandering niet plaatsvindt door wat je zélf zegt, maar door wat je de ander laat zeggen. Verandertaal - taal die in lijn is met de beoogde gedragsverandering - blijkt een krachtig instrument om duurzame verandering te realiseren.
Organizational Behavior Management: Een introductie - 'Degelijk onderbouwd'
Meinte Wildschut
Het artikel 'Organizational Behavior Management: Een introductie' bespreekt hoe deze methodiek uit de experimentele gedragsanalyse zich richt op effectieve gedragsverandering in organisaties. Het ABC-model (Antecedents - Behavior - Consequences) toont hoe gedrag beïnvloed wordt door de omstandigheden die het uitlokken en de resultaten die erop volgen. Om gedrag blijvend te stimuleren moet de consequentie waarde hebben voor de persoon - een positieve reinforcer.
Niet-financiële beloningen
Naast salaris en bonussen spelen niet-financiële beloningen een steeds belangrijkere rol in moderne organisaties. Waardering, erkenning en persoonlijke groei blijken vaak krachtiger motivatoren dan geld alleen.
Cora Smit
Saskia Tjepkema
Alles wat je aandacht geeft, groeit
'Alles wat je aandacht geeft, groeit' van Smit en Tjepkema benadrukt het belang van het belonen van gewenst gedrag boven het bestraffen van ongewenst gedrag. De auteurs laten zien hoe positieve bekrachtiging niet alleen gedrag verandert, maar ook bijdraagt aan een cultuur van groei en ontwikkeling.
Boek bekijken
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 10 werkdagen
Dan Ariely: ‘Bureaucratie is de vijand van motivatie’
Jeroen Ansink
In het interview 'Dan Ariely: Bureaucratie is de vijand van motivatie' wordt duidelijk dat veel organisaties de plank misslaan als het gaat om motivatie. Ariely's onderzoek toont aan dat financiële prikkels maar beperkt werken en mensen snel aan bonussen wennen. Erkenning, autonomie en zingeving blijken veel krachtiger motivatoren. Bedrijven die hun medewerkers waarderen om wie ze zijn in plaats van hen te reduceren tot 'grijze muizen' scheppen enorm vertrouwen en creëren een motiverende werkomgeving.
Alles wat je aandacht geeft, groeit Wat je aandacht geeft, groeit. Deze fundamentele les leert ons dat positieve bekrachtiging vaak krachtiger is dan correctie. Door de focus te leggen op wat goed gaat en dit expliciet te benoemen en te belonen, versterk je gewenst gedrag effectiever dan door te blijven hameren op wat verbeterd moet worden.
Belonen in de praktijk: strategische implementatie
Het ontwikkelen van een effectief beloningsbeleid vraagt om een strategische benadering die aansluit bij de specifieke context en cultuur van de organisatie. Verschillende organisaties vragen om verschillende benaderingen.
Jan-Willem Rengelink
Resultaatgericht Human Resources Management
In 'Resultaatgericht Human Resources Management' behandelt Rengelink beloningsbeleid als een strategisch instrument binnen HRM. Hij toont hoe goed doordachte beloningssystemen kunnen bijdragen aan organisatieprestaties door een directe koppeling te maken tussen beloning en de strategische doelstellingen van de organisatie.
Boek bekijken
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
Leidinggeven, waardecreatie en het maken van resultaatafspraken
Maarten Fijnaut
Het artikel 'Leidinggeven, waardecreatie en het maken van resultaatafspraken' gaat voorbij aan traditionele SMART-doelen en RGA-gesprekken. Het benadrukt hoe belangrijk het is om 'de bedoeling' van het team scherp te krijgen en te zorgen voor betrokken medewerkers die samenwerken aan doelen. De focus ligt op het toevoegen van waarde in plaats van alleen maar het afvinken van doelstellingen.
MT/Sprout
Hard gaan met de beste mensen - Sprout Groeigids voor startups en scaleups
'Hard gaan met de beste mensen' biedt praktische beloningsstrategieën voor startups en scaleups. Het boek behandelt diverse beloningsmodellen en de psychologie achter motivatie, met speciale aandacht voor zowel financiële als niet-financiële beloningsvormen die passen bij snel groeiende organisaties met beperkte middelen.
Boek bekijken
Boek bekijken
Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis
Belonen en organisatieverandering
Beloningssystemen kunnen een krachtige hefboom zijn bij organisatieverandering. Ze sturen gedrag en kunnen helpen om gewenste veranderingen te verankeren in de dagelijkse praktijk.
Thijs Leenman: ‘Gedragsverandering ontstaat in de onderlinge dynamiek’
Bert Peene
Het artikel 'Gedragsverandering ontstaat in de onderlinge dynamiek' bespreekt hoe je effectief gedragsverandering kunt stimuleren. Het benadrukt dat veel managers - met de beste bedoelingen - onbewust de veranderinzet van de ander blokkeren. Een verrassend inzicht is dat mensen zich niet laten overtuigen door jouw argumenten, maar door de argumenten die zij zelf tijdens het gesprek inbrengen. Dit heeft belangrijke implicaties voor hoe je beloningsgesprekken voert.
Happy change - 'Must read voor iedere manager'
Eric van Arendonk
In 'Happy change - Must read voor iedere manager' wordt het belang van blije medewerkers bij veranderprocessen benadrukt. Het artikel beschrijft hoe medewerkers die 'in hun kracht staan' veranderingen mede mogelijk maken. Een belangrijke succesfactor ligt bij het management: niet alleen hoe ze veranderingen aankondigen, maar vooral hoe zij deze zelf omarmen. Iedereen denkt altijd: 'What's in it for me?' - een cruciaal inzicht voor effectieve beloningssystemen.
Mensen boven Macht - Benut de energie van medewerkers voor organisatieverandering
Edwin Tuin
Het artikel 'Mensen boven Macht' benadrukt dat iedere organisatieverandering alleen kan slagen met bijpassende cultuur- en gedragsverandering. Het bekritiseert de gangbare top-down en expertmatige benadering van verandering, die vaak leidt tot symptoombestrijding in plaats van werkelijke verandering. In plaats daarvan pleit het voor een aanpak die intrinsieke motivatie bevordert en medewerkers activeert. Een effectief beloningsbeleid speelt hierin een essentiële rol.
Aanmoediging en waardering als beloningsinstrument
Een van de meest onderschatte vormen van beloning is simpelweg oprechte waardering en aanmoediging. Deze kosteloze interventies kunnen een enorme impact hebben op motivatie en prestaties.
Aanmoediging - 'Als je meer uit je team wilt halen'
Marcel de Wit
In 'Aanmoediging - Als je meer uit je team wilt halen' wordt belicht hoe mensen opbloeien wanneer zij gewaardeerd worden. De auteur introduceert de 'groene bril': de waarderende manier om naar de wereld te kijken. Aanmoediging werkt volgens het artikel vooral als deze positieve emoties oproept, een positief zelfbeeld versterkt, en gericht is op inzet, initiatief en volharding. Zoals Ken Blanchard het verwoordt: 'Pak mensen niet op momenten waarop het fout gaat, maar op momenten waarop het goed gaat.'
Motiverend coachen - Gespreksvoering voor duurzame gedragsverandering
Karen van Hoye, Olivira Bolsius en Marlies Jellema
Het artikel 'Motiverend coachen' gaat in op hoe je mensen niet alleen kunt motiveren tot gedragsverandering, maar ook kunt helpen om deze vol te houden. Het benadrukt dat gedragsverandering niet alleen een kwestie is van motivatie, maar ook van praktische ondersteuning, het aanpassen van de omgeving, en het betrekken van het sociale systeem. Dit biedt waardevolle inzichten voor het ontwerpen van duurzame beloningssystemen die verder gaan dan kortetermijnprikkels.
Belonen in teamverband
Naast individuele beloning is ook teambeloning een belangrijk instrument. Hoe stimuleer je samenwerking en gezamenlijke resultaten via je beloningsbeleid?
Omdat ik het zeg!
Dick Bos
Het artikel 'Omdat ik het zeg!' bespreekt de relatie tussen passie en cynisme bij medewerkers. De auteurs stellen dat beide 'besmettelijk' zijn en grote invloed hebben op het functioneren van zowel individuen als de organisatie. Ze benadrukken het belang van gesprekken tussen medewerker en leidinggevende over wat werk betekenisvol maakt, wat essentieel is voor intrinsieke motivatie en een goed fundament biedt voor beloningsgesprekken.
The Positive Sum Game - 'Je merkt de brede ervaring van de auteurs'
Daniëlle de Jonge
In 'The Positive Sum Game' wordt een kader geboden voor bedrijven die niet alleen financiële winst nastreven, maar ook sociale of ecologische waarde willen creëren. Het artikel beschrijft hoe een sterke beloningscultuur niet alleen om salaris draait, maar om het opbouwen van een werkomgeving die medewerkers motiveert, verbindt en op lange termijn behoudt. Dit is cruciaal in een tijd waarin medewerkers gemiddeld nog maar vijf jaar bij dezelfde werkgever blijven.
Hier wil je werken!
Carola Spruit
Het artikel 'Hier wil je werken!' benadrukt dat geldelijke beloning slechts voor een korte periode het geluk van medewerkers verhoogt. Feedback en erkenning blijken veel belangrijkere motivatoren te zijn. Het artikel bespreekt ook het belang van het ontwikkelen van trots bij medewerkers: hoe zorg je dat werknemers trots zijn op hun organisatie, zodat zij dit op een goede manier aan de buitenwereld kunnen overbrengen?
De toekomst van belonen
Hoe ontwikkelt belonen zich in de komende jaren? Nieuwe inzichten uit de gedragseconomie, veranderende arbeidsverhoudingen en technologische mogelijkheden zullen ongetwijfeld leiden tot nieuwe beloningsvormen en -strategieën.
Bij effectief belonen gaat het niet langer alleen om salaris en bonussen. Moderne beloningsstrategieën omvatten een holistische benadering die financiële componenten combineert met erkenning, ontwikkelingsmogelijkheden, autonomie en zingeving. Door belonen te zien als onderdeel van een breder motivatiesysteem kunnen organisaties niet alleen talent aantrekken en behouden, maar ook het beste in hun mensen naar boven halen.
Het ideale beloningssysteem is afgestemd op de specifieke context, cultuur en doelstellingen van de organisatie. Het motiveert mensen intrinsiek, versterkt gewenst gedrag, en draagt bij aan zowel individuele voldoening als organisatieprestaties. In een snel veranderende arbeidsmarkt is het vermogen om beloningssystemen voortdurend te evalueren en aan te passen een cruciale succesfactor geworden.
