trefwoord
Governance codes: essentiële richtlijnen voor goed bestuur en toezicht
Governance codes vormen de fundamentele spelregels voor bestuur en toezicht binnen organisaties. Ze bieden richtlijnen en principes die helpen bij het waarborgen van transparantie, integriteit en verantwoordelijkheid. In verschillende sectoren - van beursgenoteerde bedrijven tot zorginstellingen en woningcorporaties - zijn specifieke codes ontwikkeld die aansluiten bij de eigen context en uitdagingen. Deze pagina biedt inzicht in de werking, toepassing en ontwikkeling van governance codes.
Wat zijn governance codes?
Governance codes zijn verzamelingen van principes en best practices voor goed ondernemingsbestuur. Ze bieden een raamwerk waarbinnen bestuurders en toezichthouders opereren. In Nederland en internationaal helpen deze codes organisaties om verantwoord te handelen, risico's te beheersen en langetermijnwaarde te creëren. Vaak werken ze volgens het 'pas toe of leg uit'-principe, waarbij afwijkingen van de code mogelijk zijn mits goed onderbouwd.
Stefan Peij
Handboek Corporate Governance
Het
Handboek Corporate Governance van Stefan Peij is een klassieker die uitgebreid ingaat op de ontwikkeling, inhoud en toepassing van de Nederlandse Corporate Governance Code en sectorspecifieke codes. Het boek bespreekt de waarde van zelfregulering versus wetgeving en biedt een gedegen theoretische basis.
Boek bekijken
Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis
Handboek corporate governance
Marius van Rijswijk
In zijn artikel 'Handboek corporate governance' bespreekt Marius van Rijswijk het werk van Stefan Peij. Dit artikel benadrukt hoe het handboek de huidige en toekomstige trends beschrijft, waaronder de invloed van internationalisering, diversiteit in bestuur en commissariaten, professionalisering van commissarissen, topinkomens en governance codes.
De morele dimensie van governance codes
Hoe verhouden governance codes zich tot morele dilemma's in de bestuurskamer? Codes kunnen richtlijnen bieden, maar uiteindelijk komt het aan op de integriteit en het morele kompas van bestuurders en toezichthouders. Effectieve governance gaat verder dan het naleven van regels – het vereist een cultuur waarin ethische afwegingen centraal staan.
SPOTLIGHT: Mijntje Lückerath-Rovers
Mijntje Lückerath-Rovers is hoogleraar Corporate Governance aan Tilburg University en autoriteit op het gebied van governance, boardroom dynamics en diversiteit. Ze vervult zelf verschillende commissariaten en toezichthoudende functies. Haar onderzoek richt zich op langetermijnwaardecreatie en morele oordeelsvorming door commissarissen en bestuurders.
Meer over Mijntje Lückerath-Rovers
Mijntje Lückerath-Rovers
Morele dilemma's in de boardroom
In
Morele dilemma's in de boardroom analyseert Mijntje Lückerath-Rovers hoe verschillende governance codes aandacht besteden aan morele aspecten van bestuur en toezicht. Dit invloedrijke werk onderzoekt de rol van ethiek in bestuursbesluiten en hoe codes kunnen helpen bij het navigeren door complexe morele vraagstukken.
Boek bekijken
Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis
Jaap ten Wolde en Hans Strikwerda: ‘Zonder integriteit geen goed toezicht’
Pierre Spaninks
In het interview 'Jaap ten Wolde en Hans Strikwerda: Zonder integriteit geen goed toezicht' wordt benadrukt dat integriteit fundamenteel is voor effectief toezicht. De auteurs stellen dat governance meer is dan het volgen van regeltjes: "Integriteit is niet: 'Heb je je wel aan de regeltjes gehouden?' Er kunnen situaties ontstaan die om andere uitgangspunten vragen."
Sectorspecifieke codes versus algemene principes
Nederland kent verschillende sectorspecifieke governance codes, zoals voor zorg, onderwijs, woningcorporaties en cultuur. Deze veelheid aan codes roept vragen op: is er sprake van wildgroei of juist van een noodzakelijke afstemming op sectorale uitdagingen? En welke basisprincipes zou elke code moeten bevatten?
Rolf Robbe
Albert Verhoeff
Toeschouwer of toezichthouder
In
Toeschouwer of toezichthouder van Albert Verhoeff en Rolf Robbe worden governance codes beschreven als belangrijke spelregels die per sector verschillen. De auteurs tonen hoe deze codes het kader vormen waarbinnen toezicht plaatsvindt en hoe ze helpen de relatie tussen toezichthouder en bestuurder te definiëren.
Boek bekijken
Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis
Goed bestuur en toezicht is kwestie van mensenwerk, niet van meer regels
Steven Schuit & Casper Jaspers
In 'Goed bestuur en toezicht is kwestie van mensenwerk, niet van meer regels' stelt Steven Schuit dat een sectoroverschrijdende code een overschatting is van wat juridisch haalbaar is. Hij beargumenteert dat de veelheid aan sectorcodes geen wildgroei is maar juist een teken van draagvlak: "Corporate governance vraagt om een tailor made aanpak en niet om one size fits all."
Van regels naar gedrag en cultuur
De focus in governance verschuift steeds meer van formele regels naar cultuur, gedrag en leiderschap. Moderne governance codes erkennen dat niet alleen de structuur, maar juist ook de bedrijfscultuur bepalend is voor goed bestuur. Hoe zorgen bestuurders voor een cultuur waarin integriteit, transparantie en verantwoordelijkheid worden nageleefd?
Marc van Ooijen is bestuurder in de gehandicaptenzorg en heeft uitgebreide ervaring als manager, adviseur en toezichthouder in de publieke sector. In zijn werk verlegt hij de aandacht van formele governance codes naar de daadwerkelijke praktijk van bestuur en toezicht in organisaties.
Marc van Ooijen
Toezichtdynamica
In
Toezichtdynamica legt Marc van Ooijen de nadruk op de praktijk van governance in plaats van de formele codes. Hij onderzoekt hoe in de dagelijkse realiteit bestuur en toezicht vorm krijgen, voorbij het afvinken van lijstjes en het volgen van formele regels.
Boek bekijken
Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis
De Corporate Governance Code voor maatschappelijke organisaties
Jaap Boonstra
In 'De Corporate Governance Code voor maatschappelijke organisaties' bespreekt Jaap Boonstra hoe de nieuwe Corporate Governance Code cultuur als specifiek aandachtspunt benoemt. Hij ziet dit als een opsteker voor maatschappelijke organisaties: "Het bestuur is verantwoordelijk voor cultuur, gericht op lange termijn waardecreatie en heeft de taak deze waarden vast te stellen en uit te dragen door voorbeeldgedrag."
De praktische implementatie van governance codes
Hoe breng je governance codes in de praktijk? Het implementeren van codes gaat verder dan het formeel adopteren van principes. Het vereist een systematische aanpak, betrokkenheid van alle stakeholders en een cultuur waarin zelfkritisch vermogen en continue verbetering centraal staan.
Aan de slag met Policy Governance
Christel Deckers
Het artikel 'Aan de slag met Policy Governance' bespreekt Caroline Olivers boek over de praktische toepassing van governance principes. De kern is dat integer bestuur draait om twee vragen: "Voor wie doe je het? Wat is je bestaansrecht?" en "Wat verwachten zij, voor wie je het doet, van ons?" De focus ligt op het creëren van dialoog en ruimte voor professionals.
De rol van de voorzitter in governance
De voorzitter van de raad van bestuur of raad van commissarissen speelt een cruciale rol in het naleven en effectief maken van governance codes. De voorzitter is de bewaker van goed bestuur, zet de toon voor de bestuurscultuur en faciliteert de dialoog over moeilijke beslissingen.
Longread - Handboek Voorzitter
Bas Steins Bisschop
Het artikel 'Longread - Handboek Voorzitter' bespreekt het boek van Steven Schuit dat stelt dat de voorzitter van het toezichthoudende orgaan proactief dient te zijn. De voorzitter moet intensieve contacten onderhouden met bestuurders, stakeholders en collega-toezichthouders, en voldoende tijd beschikbaar hebben voor deze verantwoordelijkheden.
SPOTLIGHT: Stefan Peij
Stefan Peij is directeur en oprichter van de Governance University en heeft zitting gehad in diverse commissies voor governance codes in sectoren als woningcorporaties, pensioenfondsen, openbaar bestuur, kinderopvang en het publieke omroepbestel. Hij is een gezaghebbende stem op het gebied van corporate governance in Nederland.
Meer over Stefan Peij
Herman Daems: ‘Particuliere aandeelhouder is uitstervend ras’
Ronald Buitenhuis
In 'Herman Daems: Particuliere aandeelhouder is uitstervend ras' bespreekt Daems hoe governance codes de praktijk hebben veranderd: "In het verleden heerste er veel stilte in bestuurskamers. Er werd gezwegen en kritische vragen werden vermeden. Governance codes hebben dat doorbroken." Toch is hij ook kritisch: "Het gaat nog veel te weinig over het gedrag van een bestuurder."
Toekomst van governance codes
Hoe ontwikkelen governance codes zich in de toekomst? We zien een verschuiving naar meer aandacht voor duurzaamheid, maatschappelijke impact en langetermijnwaardecreatie. Ook digitalisering en nieuwe technologieën stellen nieuwe eisen aan bestuur en toezicht. Governance codes zullen moeten meebewegen met deze trends.
"De bestuurder heeft een maatschappelijke taak. En dat is dus je bekennen tot de waarden die essentieel zijn voor de samenleving. Zonder integriteit, het besef daarvan en alles wat erbij hoort, is geen goed toezicht mogelijk."
Uit: Morele dilemma's in de boardroom
Jaarboek Corporate governance 2017/2018 - Van ‘in control’ naar ‘in action’
Christel Deckers
In het artikel 'Jaarboek Corporate governance 2017/2018 - Van 'in control' naar 'in action'' wordt benadrukt dat moderne governance meer actie vereist: "Kom uit uw stoel raden van bestuur en raden van commissarissen: in deze steeds complexere wereld wordt vanuit corporate governance perspectief meer van u verwacht."
Governance codes en diversiteit in de bestuurskamer
Diversiteit in bestuur en toezicht krijgt steeds meer aandacht in governance codes. Het gaat daarbij niet alleen om genderdiversiteit, maar ook om verschillende achtergronden, expertisegebieden en perspectieven. Hoe kunnen codes bijdragen aan meer inclusieve bestuurskamers?
GOEDE RAAD voor commissarissen - 'Een prestatie van formaat'
Frank van Kuijck
In 'GOEDE RAAD voor commissarissen - Een prestatie van formaat' wordt benadrukt dat goed toezicht verder gaat dan procedures en richtlijnen - het gaat om de soft controls. Het besproken boek behandelt onderwerpen als cognitieve diversiteit, speak up-cultuur, macht en omgaan met onzekerheid, die essentieel zijn voor effectieve governance in diverse bestuurskamers.
Morele dilemma's in de boardroom
Effectieve governance gaat niet om het afvinken van checklists maar vereist authentiek moreel leiderschap. Bestuurders moeten verder kijken dan regels en zich afvragen waar het uiteindelijk om gaat. Integriteit betekent soms de moed hebben om tegen gevestigde belangen in te gaan wanneer dat in het langetermijnbelang van de organisatie en maatschappij is.
Conclusie: Balans tussen regels en cultuur
Governance codes blijven essentiële instrumenten voor goed bestuur, maar de toekomst ligt in een balans tussen formele richtlijnen en een sterke organisatiecultuur. De meest effectieve benadering integreert sectorspecifieke kennis met universele principes van integriteit, transparantie en verantwoordelijkheid. Succesvolle implementatie vergt niet alleen technische kennis van codes, maar vooral leiderschap dat ethische waarden voorleeft en een omgeving creëert waarin open dialoog mogelijk is. In een steeds complexere wereld met toenemende eisen aan organisaties zullen governance codes blijven evolueren, maar de kernprincipes van goed bestuur blijven overeind.
De bestsellers
-
€ 32,50
-
€ 49,95
-
€ 49,50
-
€ 47,75
-
€ 25,95
