trefwoord
Roddelen op de werkvloer: valkuil of strategische kans?
Roddelen heeft meestal een negatieve bijklank. We leren al van jongs af aan dat je niet over anderen moet praten als ze er niet bij zijn. Toch blijkt uit onderzoek dat roddelen een universeel sociaal fenomeen is dat belangrijke functies vervult in onze samenleving en op de werkvloer. Maar wanneer wordt gezonde informatiedeling schadelijke achterklap? En hoe kun je roddelen effectief inzetten zonder je reputatie te schaden?
Boek bekijken
De evolutionaire waarde van roddelen
Roddelen is geen moderne uitvinding. Volgens historicus Yuval Noah Harari, geciteerd in het werk van Darmon, is het vermogen om te roddelen zelfs wat ons als menselijke soort onderscheidt van andere diersoorten. Het heeft door de eeuwen heen een belangrijke evolutionaire functie vervuld.
Boek bekijken
De definitie van roddelen
Voordat we kunnen begrijpen hoe roddelen werkt, is het belangrijk om te definiëren wat we precies onder roddelen verstaan. In academische zin is roddelen 'wanneer twee mensen spreken over een afwezige derde partij'. Deze gesprekken kunnen zowel positief als negatief zijn, maar de negatieve varianten krijgen meestal de meeste aandacht.
Een belangrijk onderscheid is dat tussen roddels en geruchten. Waar roddels doorgaans relatief dicht bij de waarheid liggen, zijn geruchten meestal overdreven en verdraaid. Bij roddels is de bron bekend, terwijl die bij geruchten vaak verloren gaat.
SPOTLIGHT: Dominique Darmon
Boek bekijken
De sweet spot van roddelen
Een van de meest praktische inzichten uit het werk van Darmon is het concept van de 'sweet spot' van roddelen. Het gaat om het vinden van de juiste balans: niet te veel roddelen (want dan word je als onbetrouwbaar gezien), maar ook niet te weinig (want dan mis je belangrijke sociale informatie).
Om deze sweet spot te vinden moet je rekening houden met verschillende factoren zoals met wie je roddelt, waarover, je eigen geloofwaardigheid, culturele aspecten en de omgeving waarin het gebeurt.
Onderzoek toont aan dat mensen die zeggen dat ze nooit roddelen, als sociaal onbekwaam worden gezien en dat collega's die constant bij de koffieautomaat staan te kletsen onbetrouwbaar overkomen. Er is een optimale hoeveelheid tijd die men zou moeten roddelen – ergens in het midden – wat wij de sweet spot van roddelen noemen. Uit: Roddel je naar de top
Roddelen en teamdynamiek
Roddelen heeft een grote impact op de dynamiek binnen teams. Het kan zowel verbindend als verdelend werken, afhankelijk van hoe het wordt ingezet. Als roddelen ontaardt in negatief geroddel en pestgedrag, kan het een giftige werkcultuur creëren.
Boek bekijken
Roddelen versus aanspreken
Een veelvoorkomend probleem is dat mensen liever over elkaar roddelen dan elkaar direct aanspreken op gedrag. Dit kan leiden tot misverstanden en conflicten die onnodig escaleren.
Boek bekijken
Ben ik de enige normale hier? In 'Ben ik de enige normale hier?' leert Albert Bernstein ons hoe giftige roddels te herkennen en ermee om te gaan. Hij benadrukt dat roddels een psychologische functie hebben, maar dat ze ook ernstige schade kunnen aanrichten. Een belangrijke les is om onderscheid te maken tussen informatiedeling en kwaadaardige roddel.
Culturele verschillen in roddelen
Interessant is dat er aanzienlijke culturele verschillen bestaan in hoe mensen roddelen. Wat in de ene cultuur als onschuldige uitwisseling wordt gezien, kan in een andere cultuur als ongepast worden beschouwd.
Canada is een cultuur met een lage context - we moeten dingen op een heel duidelijke manier omschrijven. Nederlanders kunnen daarentegen al veel betekenis in hun roddels aanbrengen door bijvoorbeeld alleen maar een wenkbrauw op te trekken. Uit: Roddel je naar de top
Praktische tips voor strategisch roddelen
Op basis van de besproken boeken en artikelen kunnen we enkele praktische tips distilleren voor het constructief omgaan met roddelen op de werkvloer:
- Begin langzaam en bouw vertrouwen op voordat je gevoelige informatie deelt
- Wees je bewust van de hiërarchie; roddelen met je leidinggevende kan anders worden geïnterpreteerd dan met collega's
- Onderscheid tussen informatieve roddel (waarschuwingen, leerzame voorbeelden) en schadelijke achterklap
- Wees je bewust van culturele verschillen in hoe roddelen wordt gepercipieerd
- Probeer waar mogelijk directe communicatie te verkiezen boven roddelen
Conclusie: Een evenwichtige benadering
Roddelen is een complex sociaal fenomeen dat zowel positieve als negatieve effecten kan hebben op de werkvloer. Door roddelen beter te begrijpen, kunnen we het constructiever inzetten.
In plaats van roddelen volledig te vermijden of te veroordelen, kunnen we beter leren hoe we het strategisch kunnen gebruiken: om relaties op te bouwen, om belangrijke informatie te delen, en om de ongeschreven regels van een organisatie te leren kennen. Tegelijkertijd moeten we waakzaam blijven voor de schadelijke effecten van negatieve roddel en een cultuur bevorderen waarin directe communicatie wordt gewaardeerd.
Uiteindelijk gaat het om bewustwording en balans: het vinden van die 'sweet spot' waarin roddelen bijdraagt aan een gezonde werksfeer in plaats van deze te ondermijnen.
