trefwoord
Waarden en normen: fundamenten van een betekenisvolle samenleving
In een snel veranderende wereld vormen waarden en normen het kompas dat richting geeft aan ons persoonlijk en professioneel handelen. Ze zijn de onzichtbare principes die bepalen wat we belangrijk vinden, hoe we keuzes maken en hoe we met elkaar omgaan. Deze pagina biedt inzicht in hoe waarden en normen functioneren binnen organisaties, het onderwijs en persoonlijke ontwikkeling.
Wat zijn waarden en normen eigenlijk?
Waarden zijn de fundamentele principes die bepalen wat we belangrijk en waardevol vinden. Ze vormen het fundament van onze identiteit en de basis voor onze ethische oordeelsvorming. Normen daarentegen zijn de concrete gedragsregels die voortvloeien uit deze waarden. Ze vertalen abstracte principes naar concrete richtlijnen voor gedrag in specifieke situaties.
Marius van Rijswijk
Handboek integriteit en compliance
In het 'Handboek integriteit en compliance' pleit Marius van Rijswijk voor het centraal stellen van waarden in plaats van procedures. Hij beschrijft hoe organisaties hun fundamentele principes kunnen definiëren en verankeren als basis voor morele oordeelsvorming en gedrag. Dit maakt duidelijk dat waarden belangrijker zijn dan regels op papier.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
Waarden en normen in organisaties: meer dan woorden op papier
Binnen organisaties zijn waarden en normen bepalend voor de cultuur. Ze sturen het gedrag van medewerkers, bepalen hoe beslissingen worden genomen en vormen de basis voor integriteit en ethisch handelen. Steeds meer bedrijven erkennen dat een sterke, waardengedreven cultuur cruciaal is voor langdurig succes.
SPOTLIGHT: Frank Peters
Frank Peters is een autoriteit op het gebied van ethisch leiderschap en reputatiemanagement. Met ruim 30 jaar ervaring in het communicatievak helpt hij organisaties hun waarden te vertalen naar concreet gedrag. Als docent aan verschillende universiteiten brengt hij zijn praktijkinzichten over aan de volgende generatie leiders.
Meer over Frank Peters
Frank Peters
Het juiste doen als niemand kijkt
In 'Het juiste doen als niemand kijkt' legt Frank Peters uit hoe waarden en normen de basis vormen voor integer handelen en ethisch leiderschap. Peters beargumenteert dat integriteit niet draait om reputatie of financiële waarde, maar om respect en begrip voor de omgeving – het gaat erom het juiste te doen, zelfs als niemand het ziet.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
Het juiste doen als niemand kijkt - Lessen uit de ethiek voor integer leiderschap
Frank Peters
Bestuurders en organisaties worden tegenwoordig niet alleen afgerekend op het naleven van regels, maar ook op het voldoen aan maatschappelijke verwachtingen. Peters stelt in zijn artikel dat elk besluit een ethische component heeft omdat er altijd belangen van stakeholders geraakt worden. Business en ethiek zijn niet los van elkaar te zien - ethiek moet een geïntegreerd onderdeel zijn van elke organisatie.
Auteurs die schrijven over 'waarden en normen'
Morele dilemma's: wanneer waarden botsen
In de praktijk komen we regelmatig situaties tegen waarbij verschillende waarden met elkaar in conflict komen. Wat doe je als transparantie botst met loyaliteit? Of als eerlijkheid op gespannen voet staat met empathie? Deze morele dilemma's vragen om zorgvuldige afweging.
Morele dilemma’s in de boardroom - Volop prikkelende gespreksstof
Rogier van der Wal
In 'Morele dilemma's in de boardroom' stelt de auteur dat de kloof tussen bestuurders en de buitenwereld vaak ontstaat door het ontbreken van inzicht in de morele afwegingen. Bij een moreel dilemma gaat het niet om zwart-wit keuzes, maar om conflicterende waarden en belangen die zorgvuldig moeten worden afgewogen.
Jitske Veldman
Coachen met Biografisch Management
Jitske Veldman laat in 'Coachen met Biografisch Management' zien hoe waarden en normen vanuit de familie worden overgedragen en het gedrag in professionele context beïnvloeden. Ze toont hoe onze persoonlijke geschiedenis en familiewaarden onbewust doorwerken in ons professionele handelen en besluitvorming.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 3 werkdagen
Waarden en normen in opvoeding en onderwijs
De basis voor onze waarden en normen wordt al op jonge leeftijd gelegd. Binnen het onderwijs en opvoeding vindt een belangrijke overdracht plaats van maatschappelijke waarden, kritisch denken en moreel besef. Dit vormt de fundering voor verantwoordelijk burgerschap.
Marjan Dorresteijn
Anke Taube
Brunen Anne-Marie
Menno Beekhuizen
Hanneke Schottert
Annelien Tienstra
Sander Heebels
Kies 2 - leerwerkboek burgerschap
'Kies 2 - leerwerkboek burgerschap' behandelt waarden en normen als fundament voor maatschappelijke keuzes. Het boek helpt studenten begrijpen hoe persoonlijke en maatschappelijke waarden hun beslissingen beïnvloeden en hoe ze als burgers bewuste keuzes kunnen maken die passen bij hun eigen waardensysteem en bijdragen aan de samenleving.
Boek bekijken
Op werkdagen voor 21:00 besteld, volgende dag in huis
Waarden- en Normenspel
Peter de Roode
Het 'Waarden- en Normenspel' biedt een interactieve manier om waarden, normen en thema's bespreekbaar te maken. De auteurs wijzen op een cruciale observatie: 'Als het verband tussen norm en waarde niet meer bestaat, wordt de norm letterlijk waardeloos'. Dit verklaart waarom in veel organisaties medewerkers vaak niet meer begrijpen waarom bepaalde regels bestaan.
Overdracht van generatie op generatie
Binnen families en ondernemende gezinnen worden specifieke waarden en normen overgedragen die bepalend kunnen zijn voor de identiteit en het succes van volgende generaties. Deze overdracht gaat vaak gepaard met impliciete verwachtingen en patronen.
SPOTLIGHT: Heidi Los
Heidi Los, zelf opgegroeid als dochter van een vijfde generatie ondernemer, heeft uit eerste hand ervaren hoe specifieke waarden binnen ondernemersgezinnen worden doorgegeven. Als loopbaancoach voor internationals en cultuurtrainer brengt ze uniek inzicht in hoe familiewaarden het professionele leven vormgeven.
Meer over Heidi Los
Heidi Los
Marcella Bos
De kracht van ondernemersdochters
'De kracht van ondernemersdochters' belicht de specifieke waarden die binnen ondernemersgezinnen worden overgedragen, zoals hard werken, doorzettingsvermogen en verantwoordelijkheid nemen. Heidi Los en Marcella Bos laten zien hoe deze waarden de ontwikkeling en loopbaankeuzes van ondernemersdochters fundamenteel beïnvloeden.
Boek bekijken
Op werkdagen voor 21:00 besteld, volgende dag in huis
Cultuur als drager van waarden en normen
Organisatiecultuur is de belichaming van gedeelde waarden en normen. Het is wat mensen belangrijk vinden en hoe ze met elkaar omgaan, vaak onbewust en onuitgesproken. Een sterke, positieve cultuur kan tot 40% verschil maken in productiviteit en innovatie.
Cultuur doe je zelf! - 'De moeite waard'
Rudy Kor
In 'Cultuur doe je zelf!' wordt cultuur gedefinieerd als 'het wat en hoe we collectief denken en doen'. Onderzoek toont aan dat een negatieve cultuur de productiviteit met 40% vermindert, terwijl een positieve cultuur een verschil van 40% ten goede kan maken. Cultuur is misschien niet direct te veranderen, maar wel te beïnvloeden.
Positieve Cultuur Doe Je Samen - ‘Cultuur is in dit boek geen vaag concept’
Rudy Kor
Volgens 'Positieve Cultuur Doe Je Samen' bevat cultuur onze gedeelde waarden en normen, aannames en overtuigingen. Het bepaalt waar je mee wegkomt of juist voor wordt geprezen - de ongeschreven regels van 'hoe we hier dingen doen'. Het boek maakt duidelijk dat cultuur geen vaag concept is, maar iets wat mensen samen vormgeven.
Waarden en normen in professionele context
Binnen specifieke beroepen gelden vaak eigen professionele waarden en normen die richting geven aan ethisch handelen. Deze professionele ethiek helpt professionals bij het maken van afwegingen in complexe situaties waar verschillende belangen een rol spelen.
Geertjan Emmens
Siemen van der Meulen
Verpleegkundige gespreksvoering
In 'Verpleegkundige gespreksvoering' besteden Geertjan Emmens en Siemen van der Meulen aandacht aan de invloed van persoonlijke en professionele waarden en normen op de zorgverlening. Ze laten zien hoe deze principes en overtuigingen de houding en het gedrag van zorgprofessionals fundamenteel beïnvloeden.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
Geertjan Emmens brengt als docent en trainer aan de Hanzehogeschool zijn ervaring uit de verpleegkundige praktijk over aan studenten. Als lid van het lectoraat Integrale Aanpak Kindermishandeling en praktiserend verpleegkundige in de verslavingszorg heeft hij een unieke kijk op professionele waarden in de zorg.
De Corporate Governance Code voor maatschappelijke organisaties
Jaap Boonstra
Voor maatschappelijke organisaties is aandacht voor cultuur essentieel. Deze organisaties dragen bij aan onderwijs, gezondheid, veiligheid en welzijn. Ze functioneren in een spanningsveld tussen overheid, markt en gemeenschap. Hun daadwerkelijke betekenis wordt bepaald door de wijze waarop ze hun kernwaarden verbinden met de menswaarden van medewerkers.
Op weg naar een betekeniseconomie
We bewegen ons van een winstgerichte economie naar een betekeniseconomie waarin waarden centraal staan. Organisaties worden in toenemende mate beoordeeld op de wijze waarop ze bijdragen aan maatschappelijke waarde en betekenisvol werk bieden aan medewerkers.
Betekenis & bullshit - Zingeving en marketing in de betekeniseconomie
Stephan Ummelen
In 'Betekenis & bullshit' wordt beschreven hoe we naar een betekeniseconomie bewegen waar organisaties hun hoger doel moeten formuleren. Onderzoek wijst uit dat 82% van de medewerkers het hebben van een purpose belangrijk vindt, en 72% vindt deze purpose belangrijker dan winst. De geloofwaardigheid van deze missie is echter cruciaal.
Edwin Tuin: ‘Waarom zouden medewerkers aan verandering meewerken? ’
Peter Spijker
Het artikel 'Waarom zouden medewerkers aan verandering meewerken?' benadrukt het belang van het verbinden van kernwaarden van de organisatie met menswaarden van medewerkers. Als de gepropageerde kernwaarden te veel afwijken van de beleefde menswaarden, leidt dit vaak tot onverschilligheid, passiviteit en zelfs cynisme bij medewerkers.
Persoonlijke ontwikkeling door waardenbewustzijn
Bewustwording van je eigen waarden en normen is een belangrijke stap in persoonlijke groei. Door te ontdekken wat je werkelijk belangrijk vindt, kun je keuzes maken die meer in lijn zijn met wie je echt bent, wat leidt tot meer authenticiteit en voldoening.
Kracht voor Tien
Hanneke Tinor-Centi
In 'Kracht voor Tien' worden tien gedragsprincipes beschreven die vooral gaan over jezelf zijn en handelen vanuit eigen waarden. Als je beslissingen neemt in lijn met je eigen voorkeuren en standpunten in plaats van wat anderen verwachten, ben je besluitvaardiger, sta je sterker, ervaar je minder stress en word je gewaardeerd om wie je werkelijk bent.
Het juiste doen als niemand kijkt
Een belangrijke les uit 'Het juiste doen als niemand kijkt': stel jezelf bij elk besluit de vraag wiens belangen worden geschaad en welke relaties onder druk komen te staan. Integer leiderschap is gebaseerd op respect en begrip voor je omgeving, niet op reputatie of financiële waarde. Vergeet niet dat het juiste doen voldoening geeft.
Waarden en veiligheid in teams
Een veilige omgeving waarin open communicatie en vertrouwen centraal staan, is essentieel voor het delen en naleven van gedeelde waarden. Psychologische veiligheid stelt mensen in staat om zich uit te spreken, fouten te erkennen en samen te leren.
Margaret Heffernan: ‘Veel medewerkers bang om zich uit te spreken’
Paul Groothengel
Margaret Heffernan benadrukt dat veiligheid extreem belangrijk is in organisaties. Mensen voelen zich veilig als ze gezien, gehoord en gewaardeerd worden. Naarmate mensen zich veiliger voelen, zijn ze eerder geneigd elkaar aan te spreken, wat helpt om diepere zorgen bespreekbaar te maken en ruimte te bieden voor afwijkende standpunten.
"Als het verband tussen norm en waarde niet meer bestaat, wordt de norm letterlijk waardeloos. Hoe vaak komt het niet voor in organisaties dat medewerkers dat verband in het geheel niet meer zien - zo het er al geweest is."
Uit: Handboek integriteit en compliance
Conclusie: waarden en normen als kompas voor een betekenisvolle toekomst
In een complexe, snel veranderende wereld vormen waarden en normen een onmisbaar kompas. Ze geven richting aan persoonlijke keuzes, professioneel handelen en organisatiecultuur. Door bewust te werken met waarden en normen kunnen we betekenisvolle relaties opbouwen, morele dilemma's beter hanteren en bijdragen aan een duurzame toekomst waarin ethisch handelen centraal staat. De uitdaging ligt niet in het formuleren van waarden op papier, maar in het consistent ernaar handelen, juist als niemand kijkt.
