Inleiding 10
Deel 1 Theoretische benaderingen in de klinische psychologie 13
1 Over klinische psychologie en ‘abnormaal’ gedrag 15
Henk van der Molen, Sandra Perreijn en Susan van Hooren
1.1 Het terrein van de klinische psychologie 16
1.2 Aspecten van ‘abnormaal’ gedrag 19
1.3 Normaal en abnormaal: waar ligt de grens? 23
1.4 Tot besluit 30
Samenvatting 32
Literatuurlijst 33
2 Neurobiologische benadering van psychopathologie 37
Wim Waterink, Lisa Waterink en Susan van Hooren
2.1 Een historische schets 38
2.2 De neurobiologische benadering nader beschouwd 39
2.3 De neurobiologische benadering in relatie tot psychopathologie 48
2.4 Implicaties voor behandeling 52
2.5 Tot besluit 54
Samenvatting 56
Literatuurlijst 57
3 Leertheoretische benadering van psychopathologie 61
Yannick Boddez, Dirk Hermans, Paul Eelen, Sara Scheveneels en Bram Vervliet
3.1 Een historische schets 62
3.2 De leertheoretische benadering nader beschouwd 63
3.3 De leertheoretische benadering in relatie tot psychopathologie 65
3.4 Implicaties voor behandeling 73
3.5 Tot besluit 77
Samenvatting 78
Literatuurlijst 79
4 Cognitieve benadering van psychopathologie 83
Jeffrey Roelofs, Arnoud Arntz en Marisol Voncken
4.1 Een historische schets 84
4.2 De cognitieve benadering nader beschouwd 85
4.3 De cognitieve benadering in relatie tot psychopathologie 89
4.4 Implicaties voor behandeling 95
4.5 Tot besluit 96
Samenvatting 97
Literatuurlijst 98
5 Psychodynamische benadering van psychopathologie 101
Frans Schalkwijk en Marc Hamburger
5.1 Een historische schets 102
5.2 De psychodynamische benadering nader beschouwd 104
5.3 De psychodynamische benadering in relatie tot psychopathologie 105
5.4 Implicaties voor behandeling 110
5.5 Tot besluit 114
Samenvatting 116
Literatuurlijst 117
6 Humanistische benadering van psychopathologie 119
Gerrit Lang, Roelf Jan Takens en Henk van der Molen
6.1 Een historische schets 120
6.2 De humanistische benadering nader beschouwd 120
6.3 De humanistische benadering in relatie tot psychopathologie 128
6.4 Implicaties voor behandeling 131
6.5 Tot besluit 135
Samenvatting 137
Literatuurlijst 138
7 Systeembenadering van psychopathologie 141
Susan van Hooren en Francine Dehue
7.1 Een historische schets 142
7.2 De systeembenadering nader beschouwd 143
7.3 De systeembenadering in relatie tot psychopathologie 147
7.4 Implicaties voor behandeling 151
7.5 Tot besluit 157
Samenvatting 158
Literatuurlijst 159
8 Wetenschap en praktijk 163
Jannes Eshuis
8.1 Het achterhalen van de waarheid 164
8.2 Spiegelen aan de natuurwetenschappen 167
8.3 Een eigen dynamiek voor de psychologie 170
8.4 Theorie in de praktijk 172
8.5 Tot besluit 176
Samenvatting 177
Literatuurlijst 178
Deel 2 Classificatie en diagnostiek 181
9 Classificatie 183
Theo Bouman, Nicole Gunther, Francine Dehue en Paul de Bont
9.1 Wat is classificeren? 184
9.2 Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5-TR) 188
9.3 International Classification of Diseases (ICD) 194
9.4 De classificatie voorbij 196
9.5 Tot besluit 202
Samenvatting 204
Literatuurlijst 205
10 Klinische psychodiagnostiek 209
Jeroen Kuntze, Viviane Thewissen en Theo Bouman
10.1 Het psychodiagnostisch proces 210
10.2 Psychodiagnostische methoden 211
10.3 Informatieverzameling 213
10.4 Interpreteren en rapporteren 222
10.5 Tot besluit 223
Samenvatting 225
Literatuurlijst 226
Deel 3 Psychopathologie 229
11 Neurobiologische ontwikkelingsstoornissen bij volwassenen 231
Ellin Simon, Annelies Spek en Saskia Wouters
11.1 Autismespectrumstoornis (ASS) 233
11.2 Aandachtsdeficiëntie-/hyperactiviteitsstoornis (ADHD) 239
11.3 Tot besluit 245
Samenvatting 246
Literatuurlijst 247
12 Schizofreniespectrum- en andere psychotische stoornissen 253
Paul de Bont, Mark van der Gaag en Tonnie Staring
12.1 Klinisch beeld 255
12.2 Epidemiologie 262
12.3 Theoretische visies 266
12.4 Cultuur en gender 271
12.5 Comorbiditeit en differentiële diagnostiek 273
12.6 Diagnostiek en behandeling 274
12.7 Tot besluit 276
Samenvatting 278
Literatuurlijst 279
13 Depressieve- en bipolaire-stemmingsstoornissen 285
Sanne Bruijniks, Elly Niesten, Frenk Peeters en Marcus Huibers
13.1 Klinisch beeld 287
13.2 Epidemiologie 296
13.3 Theoretische visies 297
13.4 Cultuur en gender 304
13.5 Comorbiditeit en differentiële diagnostiek 305
13.6 Diagnostiek en behandeling 306
13.7 Tot besluit 309
Samenvatting 310
Literatuurlijst 311
14 Angststoornissen 319
Colin van der Heiden en Kim Melchior
14.1 Klinisch beeld 321
14.2 Epidemiologie 327
14.3 Theoretische visies 329
14.4 Cultuur en gender 333
14.5 Comorbiditeit en differentiële diagnostiek 333
14.6 Diagnostiek en behandeling 334
14.7 Tot besluit 337
Samenvatting 339
Literatuurlijst 340
15 Obsessieve-compulsieve en verwante stoornissen 345
Sako Visser en Ger P. J. Keijsers
15.1 Obsessieve-compulsieve stoornis 347
15.2 Verzamelstoornis (Hoarding disorder) 352
15.3 Morfodysfore stoornis (Body dysmorphic disorder, BDD) 356
15.4 Trichotillomanie en excoriatiestoornis 359
15.5 Tot besluit 364
Samenvatting 366
Literatuurlijst 367
16 Trauma- en stressorgerelateerde stoornissen 373
Iris Engelhard en Henk van der Ploeg
16.1 Klinisch beeld 375
16.2 Epidemiologie 381
16.3 Theoretische visies 382
16.4 Cultuur en gender 387
16.5 Comorbiditeit en differentiële diagnostiek 388
16.6 Diagnostiek en behandeling 388
16.7 Tot besluit 391
Samenvatting 392
Literatuurlijst 393
17 Dissociatieve stoornissen 399
Rafaële Huntjens en Nathan Bachrach
17.1 Klinisch beeld 401
17.2 Epidemiologie 404
17.3 Theoretische visies 405
17.4 Cultuur en gender 410
17.5 Comorbiditeit en differentiële diagnostiek 411
17.6 Diagnostiek en behandeling 412
17.7 Tot besluit 417
Samenvatting 419
Literatuurlijst 420
18 Somatisch-symptoomstoornis en verwante stoornissen 427
Moniek ter Kuile en Philip Spinhoven
18.1 Klinisch beeld 429
18.2 Epidemiologie 434
18.3 Theoretische visies 435
18.4 Cultuur en gender 438
18.5 Comorbiditeit en differentiële diagnostiek 439
18.6 Diagnostiek en behandeling 441
18.7 Tot besluit 446
Samenvatting 448
Literatuurlijst 449
19 Eetstoornissen 453
Anita Jansen
19.1 Klinisch beeld 455
19.2 Epidemiologie 461
19.3 Theoretische visies 462
19.4 Cultuur en gender 466
19.5 Comorbiditeit en differentiële diagnostiek 466
19.6 Diagnostiek en behandeling 467
19.7 Tot besluit 469
Samenvatting 471
Literatuurlijst 472
20 Slaap- en waakstoornissen 475
Dalena van Heugten
20.1 Klinisch beeld 477
20.2 Epidemiologie 485
20.3 Theoretische visies 486
20.4 Cultuur en gender 487
20.5 Comorbiditeit en differentiële diagnostiek 488
20.6 Diagnostiek en behandeling 489
20.7 Tot besluit 493
Samenvatting 494
Literatuurlijst 495
21 Seksuele stoornissen 499
Luk Gijs, Marieke Dewitte en Jacques van Lankveld
21.1 Seksuele disfuncties 501
21.2 Genderdysforie 515
21.3 Parafiele stoornissen 522
21.4 Tot besluit 537
Samenvatting 539
Literatuurlijst 540
22 Disruptieve, impulsbeheersings- en andere gedragsstoornissen 551
Evelyn Heynen, Farid Chakhssi, Grietje Schaap en Corine de Ruiter
22.1 Klinisch beeld 553
22.2 Epidemiologie 558
22.3 Theoretische visies 559
22.4 Cultuur en gender 561
22.5 Comorbiditeit en differentiële diagnostiek 562
22.6 Diagnostiek en behandeling 564
22.7 Tot besluit 566
Samenvatting 568
Literatuurlijst 569
23 Middelgerelateerde en verslavingsstoornissen 575
Reinout Wiers, Helle Larsen en Elske Salemink
23.1 Klinisch beeld 577
23.2 Epidemiologie 584
23.3 Theoretische visies 585
23.4 Cultuur en gender 596
23.5 Comorbiditeit en differentiële diagnostiek 597
23.6 Diagnostiek en behandeling 597
23.7 Tot besluit 599
Samenvatting 601
Literatuurlijst 602
24 Neurocognitieve stoornissen 611
Sara van de Schraaf en Rudolf Ponds
24.1 Klinisch beeld 613
24.2 Epidemiologie 618
24.3 Theoretische visies 620
24.4 Cultuur en gender 624
24.5 Comorbiditeit en differentiële diagnostiek 624
24.6 Diagnostiek en behandeling 625
24.7 Tot besluit 627
Samenvatting 629
Literatuurlijst 630
25 Persoonlijkheidsstoornissen 633
Jill Lobbestael en Martijn van Teffelen
25.1 Klinisch beeld 635
25.2 Epidemiologie 649
25.3 Theoretische visies 651
25.4 Cultuur en gender 655
25.5 Comorbiditeit en differentiële diagnostiek 656
25.6 Diagnostiek en behandeling 657
25.7 Tot besluit 659
Samenvatting 661
Literatuurlijst 662
Over de auteurs 667
Register 675
