De integere rechter
Ethiek en praktijk van het rechterlijk beroep
Paperback Nederlands 2023 2e druk 9789462128569Samenvatting
De integriteit van de rechter is, net als die van andere publieke functionarissen, steeds vaker onderwerp van discussie en kritiek. Maar wat houdt integriteit precies in? De integere rechter gaat uit van het idee dat integriteit bestaat uit trouw van de rechterlijk ambte naar aan de eigen institutionele waarden en normen. Integriteit is dus een overkoepelende norm die de rechter voorschrijft dat hij zich consequent onpartijdig, onafhankelijk, autonoom en professioneel gedraagt.
Het boek biedt zowel een theoretische bespreking van rechterlijke beroepsethiek, als een meer praktische reflectie op de concrete dilemma’s waarmee de rechter in zijn werk en privéleven geconfronteerd kan worden. Het biedt verder een bespreking van de rechterlijke onpartijdigheid en onafhankelijkheid in de context van de democratische rechtsstaat en van autonomie en professionaliteit in de context van de moderne rechterlijke organisatie. In deze tweede druk is een aantal bronnen en casus toegevoegd.
Voor rechters geeft dit boek een aanzet tot systematische reflectie over de ethische kanten van hun beroep. Voor andere juristen en niet-juristen biedt het een interessante inkijk in het werk en het leven van rechters.
De auteurs putten uit hun jarenlange ervaring als docent beroepsethiek in de opleiding voor rechters (SSR). Daarnaast doceert Derk Venema rechten aan de Open Universiteit en doceert Arie-Jan Kwak rechten aan de Universiteit Leiden.
Specificaties
Lezersrecensies
Inhoudsopgave
2 Beroepsethiek 27
Ethiek en moraal 28
Utilitarisme 32
Kantianisme 34
Deugdenleer 39
Existentiefilosofie 43
Ethische deliberatie 46
Beroepsethiek 49
De ambtseed 53
Een eerlijk proces 56
Gezag en vertrouwen 57
Onpartijdigheid, onafhankelijkheid en autonomie 58
Professionaliteit 60
Integriteit 62
Principes en pragmatisme 65
Slotwoord 67
3 Democratische rechtsstaat 69
Politiek in de rechtszaal 71
Formalisme en pragmatisme 79
De taak van de wetgever 83
Het gezag van de rechter 85
Vertrouwen in de rechter 92
Rechter in de politiek 98
Het Openbaar Ministerie 101
Slotwoord 105
4 Organisatie 107
Politieke actie 108
Bureaucratisering en automatisering 112
De vrije markt 116
Professionalisme 118
Chipshol 123
Beroepscodes 127
Rechterlijke privileges 128
Collegiaal zelfbestuur 129
Collegialiteit 131
De wrakingsprocedure 133
Hoger beroep en cassatie 135
Ontslagbescherming 136
Slotwoord 137
5 Rechterswerk 139
* Deel 1: voor de zitting 141
Zaakstoedeling 142
Relevante factoren 146
Kan ik deze zaak behandelen? 149
Verbanden tussen rechter en procespartijen 150
Deskundigheid als nadeel? 152
Persoonlijke kenmerken 153
Rechter en media 154
Verwijzen naar de meervoudige kamer? 157
Contact met procespartijen 157
Besluit 158
* Deel 2: Tijdens en rond de zitting 159
Ongelijkwaardige partijen 160
Lastige partijen 163
Informatie: delen of niet delen? 165
De rechter voor de rechter? 167
Besluit 168
* Deel 3: Na de zitting 168
De uitspraak 168
De beslissing en de motivering 170
Afwikkeling van lastige zittingen 173
Meldingen over procesdeelnemers 174
Slotbeschouwing: rechterlijke openheid 175
6 Privéleven 179
De eerste kennismaking 180
De saaie rechter 182
De minder saaie rechter 185
Skivakantie 188
Goed nabuurschap 189
De ondernemende rechter 191
De rechter en de wet 193
De partner 197
Hobby’s 199
Niet-commerciële nevenfuncties 201
Slotwoord 203
7 Conclusie 205
Integriteit 205
Ethiek en reflectie 209
Het rechterlijk functioneren 211
Literatuurlijst 217
Jurisprudentieregister 225
Rubrieken
- advisering
- algemeen management
- coaching en trainen
- communicatie en media
- economie
- financieel management
- inkoop en logistiek
- internet en social media
- it-management / ict
- juridisch
- leiderschap
- marketing
- mens en maatschappij
- non-profit
- ondernemen
- organisatiekunde
- personal finance
- personeelsmanagement
- persoonlijke effectiviteit
- projectmanagement
- psychologie
- reclame en verkoop
- strategisch management
- verandermanagement
- werk en loopbaan