Minder vertrouwen in overvraagde dokter
Het staat vast dat dokters aanzienlijk meer kans hebben op stress en burn-out dan de rest van de bevolking. Ongeveer één op de vijf medisch studenten en praktiserende artsen in Nederland kampt met stressgerelateerde klachten, psychische problemen of een burn-out. Dit heeft niet alleen consequenties voor het persoonlijk welzijn van individuele dokters, maar heeft directe gevolgen voor de zorgkwaliteit. Onderzoek toont aan dat overvraagde dokters meer fouten maken en minder empathie tonen. En dat patiënten minder vertrouwen in deze dokters stellen.
Doktersvak is fysiek, mentaal en emotioneel zwaar
Het is een mooi en intiem vak. Van geboorte, ziekte tot aan de dood; dichterbij een mens kun je niet komen. Dokter zijn is ook een zwaar vak. Zowel in fysiek, mentaal als emotioneel opzicht. Patiënten zijn mondiger; ze verwachten niet alleen kwalitatief goede zorg, maar ook een empathische dokter met goede communicatieve vaardigheden. Dat levert extra druk op en het kan voelen alsof je permanent onder een vergrootglas ligt. Enerzijds draag je als dokter een grote individuele verantwoordelijkheid. Anderzijds heb je steeds minder te zeggen over hoe jij de zorg inricht.
Dokters zijn hoog en smal opgeleid
Toen ik, ruim twintig jaar geleden, begon met het begeleiden van medische vakgroepen viel het me meteen op: dokters zijn hoog, maar smal opgeleid. Ze leren bijvoorbeeld niet om ‘voor zichzelf te zorgen', terwijl iedereen meteen begrijpt dat zelfzorg een voorwaarde is om optimale patiëntenzorg te kunnen leveren. Ook vaardigheden als samenwerking, conflicthantering en feedback geven leer je niet in je studie- en opleidingstijd. Dat is voor mij de reden geweest om dit praktische boek te schrijven. Het boek is voor iedere dokter die meer regie wil voeren en voelen over eigen leven en werk. Die vindt dat zijn niet-medische competenties net zo goed belangrijk zijn. Ik behandel achtereenvolgens:
ZIJN - je persoonlijke eigenschappen
WILLEN - je drijfveren en motieven
VOELEN - je gevoelens, emoties en lichaamssensaties
DENKEN - je overtuigingen, normen en waarden
DOEN - je gedrag, kennis en vaardigheden.
Zelfzorg
Jezelf beter leren kennen - en durven zijn wie je echt bent - leidt tot betere zelfzorg. Als je beter voor jezelf zorgt, ga je beter voor elkaar zorgen. En als je beter voor elkaar zorgt, kun je beter voor de patiënten zorgen. Zelfzorg als dokter is net zoiets als in het vliegtuig eerst je eigen zuurstofmasker opzetten, voordat je je kinderen daarmee helpt. Je mag er op vertrouwen dat als je echt wilt, je in relatief korte tijd - dokters zijn slim en snel - grote stappen kunt zetten. Dat leidt tot concrete resultaten, zoals:
- Je wordt authentieker en autonomer en maakt keuzes die bij jou passen.
- Je bent beter in staat om je grenzen te voelen en aan te geven.
- Je ontwikkelt prettigere en effectievere relaties met collega's en anderen.
- Je gaat effectiever om met de beschikbare tijd, waardoor je werk-privébalans verbetert.
- Je hebt meer compassie met jezelf en daardoor ook met anderen.
- Je ervaart meer innerlijke rust, energie en werkplezier.
- Je wordt een completere - en daardoor betere - dokter. En een gelukkiger mens.
Ilse Ganzeboom begeleidt al ruim twintig jaar medisch specialisten en huisartsen op het gebied van persoonlijk leiderschap en samenwerking. Ze coacht medische vakgroepen en maatschappen, en geeft lezingen en workshops over de duurzame inzetbaarheid van artsen. Ze is de auteur van Word een gelukkiger dokter.
