Wat is het geheim van een high performance organisatie, ofwel een organisatie die het minimaal vijf tot tien jaar beter doet dan vergelijkbare bedrijven in dezelfde sector? Met deze vraag naar de heilige graal van management houdt professor André de Waal zich al vele jaren bezig. Uit literatuuronderzoek en een uitgebreide enquête onder meer dan 3200 bedrijven destilleerde hij nu de vijf pijlers van de toporganisatie. Dat begint met goed management, dat integer handelt en het goede voorbeeld geeft. Dan goede medewerkers, mensen die graag een prestatie willen neerzetten en niet bang zijn om daar op afgerekend te worden. De derde pijler: langetermijngerichtheid. In deze dagen van aandeelhouderswaarde en bonussen geen overbodige luxe. Dan een open en actiegerichte bedrijfscultuur. Problemen oppakken en oplossen, informatie delen, elkaar de waarheid zeggen als dat nodig is. En ten slotte, de vijfde pijler: continue verbetering en vernieuwing.
Tot zover gaat de vergelijking met Jim Collins nog op. Want ook hij deed onderzoek naar de beste jongetjes en meisjes uit de klas, in zijn geval excellente ondernemingen, en ook hij probeerde hun geheim te achterhalen. En net als Collins schopt ook De Waal de nodige heilige huisjes omver, bijvoorbeeld dat strategie niet doorslaggevend is om een HPO te worden. Of dat ICT niet zo belangrijk is als vaak wordt gesteld. In zekere zin is het boek van De Waal ook praktischer dan dat van Collins. De Waal geeft de manager concrete adviezen hoe hij van zijn bedrijf een toporganisatie kan maken en zijn boek is daarmee veel meer een how to-boek dan Good to Great dat is.
Maar ja, u voelde hem natuurlijk al aankomen, daar zit ook meteen het probleem. Op het moment dat De Waal de pet opzet van organisatieadviseur, zet hij de hoed van onderzoeker af. Een hoed die Collins consequent ophoudt. Om goede redenen. Want als je bedrijven helpt om hun organisatie te verbeteren en daarvoor ook betaald wordt, wek je in elk geval de schijn van belangenverstrengeling. Bovendien schrijf je dan een heel ander boek, in dit geval een wat slappe dialoog tussen een jonge, vrouwelijke journalist Tanya en een ceo, Peter Mueller. Dat is jammer, want het ondermijnt enigszins de serieuze toon die een onderzoeksaanpak als die van De Waal verdient.
Dus de vergelijking met Collins gaat niet op. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat de manager niet heel veel aan het boek van De Waal kan hebben, want zijn onderzoek staat nog steeds als een huis.
Over Ben Kuiken
Ben Kuiken is filosoof, schrijver en ontregelaar. Als organisatiefilosoof helpt hij mensen om anders te denken, te kijken en te praten over organisaties en de problemen die daar ontstaan. Ben is auteur van een groot aantal boeken over organiseren, spelen, en filosofie, waaronder De laatste manager, De Organisatiefilosoof, en Het Zinnigste boek dat je ooit zult lezen.
