Business Model Shifts is geschreven door de consultants Patrick van der Pijl, Justin Lokitz, Roland Wijnen en Maarten van Lieshout. Enkelen van hen schreven eerder het boek Ontwerp betere business. De auteurs beschrijven in hun nieuwe boek zes verschillende soorten verschuivingen in het businessmodel. Dit soort ‘shifts' in het businessmodel zorgen ervoor dat een bedrijf relevant blijft. Of zoals de subtitel van het boek luidt: ‘6 wegen naar nieuwe waardecreatie voor klanten'.
De zes ‘Business Model Shifts' kort op een rij:
Serviceshift (van product naar dienst): de verschuiving van producten naar diensten die de ‘job to be done' klaren voor klanten.
Stakeholdershift (van aandeelhouder naar stakeholder): de verschuiving van aandeelhoudersgerichtheid naar het creëren van waarde voor alle stakeholders.
Digitale shift (van fysiek naar digitaal): de verschuiving van gefragmenteerde bedrijfsactiviteiten naar altijd verbonden zijn met klanten en hun behoeften.
Platformshift (van pijplijn naar platform): de verschuiving van pijplijn-businessmodellen naar platform-businessmodellen om waarde uit te wisselen.
Exponentiele shift (van incrementeel naar exponentieel): de verschuiving van 10% verbeteren naar exponentieel denken en 10x groei.
Circulaire shift (van lineair naar circulair): de verschuiving van take-make-dispose naar herstellende, regeneratieve en circulaire waardecreatie.
Business Model Shifts is een stevig boek in de stijl van de wereldwijde bestseller Business Model Generation met het bekende Business Model Canvas. Na de introductie met belangrijke ontwikkelingen en trends, de noodzaak van businessmodelinnovatie en de impact van Covid-19, passeren in zes delen de hiervoor genoemde zes shifts.
Iedere shift wordt beschreven via een korte uitleg van de shift, de businessmodelpatronen die daarbij horen en meerdere casestudies. Zo komen wij bij de serviceshift uitgebreidere en kleinere casestudies tegen van BMW, Medtronic, Rolls Royce, Dollar Shave Club, Swapfiets en Rent the Runway. Daarbij introduceren de auteurs het ‘periodiek systeem' van het businessmodel. Met dit schema beng je voor een specifiek bedrijf de belangrijkste elementen van het businessmodel in kaart op het gebied van ambitie, energie, informatie en operatie.
Met behulp van het Business Model Canvas maken de auteurs per shift en praktijkcase inzichtelijk welke elementen uit het businessmodel door de shift zijn veranderd en op welke manier. Kies je bijvoorbeeld voor nieuwe kernactiviteiten of klantsegmenten, pas je resources of kanalen aan of ga je met nieuwe partners in zee? Daarbij gaat het ook om het slim inzetten van businessmodelpatronen. Denk bij de serviceshift aan patronen (bouwstenen) als extra servicediensten, verbruiksartikelen, serviceabonnementen en beheerde diensten. Bij BMW zien we dat terug in de mobiliteitsdienst YourNow met servicediensten als ShareNow (autodelen), FreeNow (taxiservice), ParkNow (parkeerdienst) en ChargeNow (opladen). BMW wil daarmee de omslag maken van autofabrikant naar full-serviceleverancier van mobiliteit, dus de shift maken van product naar dienst.
De auteurs sluiten iedere shift af met een kort overzicht van de belangrijkste lessons learned en enkele gedurfde stappen (strategische keuzes) die je op hoog niveau moet maken. Bij de serviceshift gaat het dan om stappen als ontwikkel een servicegerichte mindset, focus op de klus die geklaard moet worden, financier je assets, wees betrokken en werk samen met je leveranciers.
Het boek sluit af met enkele korte paragrafen over het begrijpen van shifts, het zorgen voor het juiste ecosysteem voor het maken van je eigen shift, het managen van je portfolio aan bestaande en nieuwe businessmodellen en de groeicurve van een businessmodel, met de fasen ontdekken, ontwerpen, groeien, tweaken, uitbreiden, onderhouden en afstoten. De auteurs geven terecht aan dat businessmodelinnovatie geen garantie is voor succes. De vele voorbeelden laten - terugkijkend en met de kennis van nu - zien dat er geen klant-en-klaar recept is voor succes, maar dat innoveren vooral een kwestie is van hard werken, vallen en opstaan en geluk hebben. Wat in het boek onderbelicht blijft is het verdienmodel. Niet geheel onbelangrijk want veel succesverhalen die in de media worden aangehaald zijn verliesgevend of hebben nog nooit winst gemaakt.
Business Model Shifts is vooral een inspiratieboek en aanvulling op de vele businessmodelboeken die de laatste jaren verschenen zijn. Met een groot aantal praktijkvoorbeelden, bedrijfsmodellen en -patronen die in hoofdlijnen worden beschreven. Ze kunnen je inspireren en helpen om de nieuwe Swapfiets, TOMS Shoes, Salesforce, KickStarter, Kahn Academy of Patagonia van jouw sector te worden. Het is zoals Dennis Gabor aan het einde van het boek zegt: ‘We kunnen de toekomst niet voorspellen maar wel uitvinden.' Welke shift ga jij maken?
Over Sjors van Leeuwen
Sjors van Leeuwen (Indora Managementadvies) is adviseur, auteur en spreker op het gebied van klantgericht ondernemen, strategie en marketing. Door zijn ervaring is hij goed thuis in vele strategische vraagstukken en het toenemend belang van de ‘de klant’ als onderscheidende factor. Sjors schreef o.a. Wendbare strategie op één A4, Zorgmarketing in de praktijk en CRM in de praktijk.
