Daarom is het belangrijk dat je met collega’s, in teams, als leider en als organisatie een bijdrage levert aan Accountable Leiderschap zo geeft Marco Scheele aan zijn boek Accountable Leiderschap – aanspreken zonder te veroordelen en helpen zonder te redden. Zijn boek gaat over de wijze waarop je door middel van een viertal accountabilitywetten samenwerkingsrelaties kan aangaan en onderhouden. Is het zo eenvoudig en voor iedereen te leren?
In een zevental hoofdstukken geeft Scheele kort en kernachtig weer waar accountability over gaat. Kern daarvan is om samen om te gaan met veranderingen en onzekerheden. Deze samenwerking omvat een viertal ‘wetten’:
- Werk veilig en comfortabel met elkaar samen
- Spreek elkaar aan zonder elkaar te veroordelen
- Help elkaar zonder elkaar te redden
- Neem accountable afscheid als je niet (meer) kunt of wilt bijdragen
Met deze vier wetten in de hand behandelt de auteur deze in de verschillende hoofdstukken waarbij het gaat om de accountable bijdrage van jezelf, de organisatie, als leider, bouwen van teams, projecten en hoofdpijndossiers en de accountability in organisaties en vanuit een natuurlijke context.
De kern van het boek staat wat mij betreft al in het voorwoord van het boek. De schrijver omschrijft zichzelf als een ‘positieve levensworstelaar’ en lardeert dat met een aantal voorbeelden die er in de kern op neerkomen dat je permanent te maken hebt met verwachte en onverwachte gebeurtenissen die soms plezierig en soms minder plezierig van aard zijn. Het gaat er vervolgens om hoe je hiermee omgaat en leert van de onvoorspelbaarheid en de verandering of dat je het ervaart en accepteert als slachtoffer en de houding aanneemt: ik kan er toch niets aan doen en het is zoals het is. Scheele beschrijft in zijn boek wat mij betreft met tal van voorbeelden, valkuilen en succesfactoren hoe je een bijdrage kan leveren aan het bewust omgaan met onvoorspelbare situaties en wat hierbij een positieve grondhouding is en wat minder effectieve responses zijn. Het omgaan met deze veranderingen wordt omschreven als het accountable eigenaarschap nemen wat gezien kan worden als: Nu doen wat nuttig en gewenst is voor het gewenste resultaat.
In het eerste hoofdstuk van het boek komt het 4 H model aan bod:
- Hoofd: mentaal
- Hart: emotioneel
- Handen: gedrag
- Helder bewustzijn: intuïtie
Scheele geeft aan dat als je op de eerste drie H’s in balans (fit en gezond) bent je ook in staat bent om onbevangen en scherp te kunnen waarnemen.
In hoofdstuk 2 wordt door middel van het Accountability Continuüm aangegeven welke niveau’s van Accountability – samenwerking – er zijn: geen, individueel, team, cross teams en organisatie. De laatste vier worden vervolgens in de hoofdstukken 3 tot en met 6 uitgewerkt. In alle hoofdstukken wordt een beschrijving – weergave gegeven van de ontwikkeling naar accountable individu, team, cross teams en organisatie. Hierbij zijn niet alleen de succesverhalen opgenomen maar wordt juist ook nadrukkelijk ingegaan op de valkuilen die bestaan. In alle hoofdstukken zijn kleine ‘kadertjes’ opgenomen waarin concrete voorbeelden zijn weergegeven die de betekenis van de tekst illustreren. Deze ‘kadertjes’ verlevendigen het verhaal aanzienlijk en maken het boek daarmee ook heel illustratief en praktisch.
Het hele boek ademt uit dat je altijd zelf de keuze hebt om een besluit te nemen en ook accountable te zijn wanneer je accepteert wat je ziet. Daarbij is het wel belangrijk dat je ook echt handelt om te doen wat nodig is. Hierbij zal je regelmatig vaardigheden en gedragingen moeten afleren om tot nieuwe en andere inzichten te komen. Dat vraagt om een heldere en onbevangen beschouwing van de (nieuwe) gebeurtenis. Wanneer je niet in staat bent om blanco of objectief te kijken dan zal je mogelijk je presteren wel ‘verbeteren’ (sneller doen) maar zal je niet ‘transformeren’ (het anders doen). En dat laatste is in de huidige tijdgeest vaak nodig om te komen tot doorbraken hetzij als individu, team of organisatie.
Over Frank van Kuijck
Frank van Kuijck is een onafhankelijk en zelfstandig professional in toezicht en advisering binnen de publieke sector. Hij is oprichter en eigenaar van het adviesbureau Toetssteen BV. Daarnaast is hij associate partner bij TransitiePartners. Hij heeft een achtergrond als Partner in de audit en adviespraktijk bij Deloitte en is docent Auditing aan de UVT Tilburg.