Handboek Bedrijfskunde

Inleiding 11

HOOFDSTUK 1 - Een bedrijf is geen vanzelfsprekendheid 13
1.1 Wat is een bedrijf? 13
1.2 Waarom bestaan bedrijven? 20
1.3 Een bedrijf als een bundel relationele contracten 22
1.4 Stakeholders versus stockholders 25
1.5 Stakeholders. Wie zijn zij? 27
1.6 Waarom kennen we nog maar enkele tientallen jaren zoveel bedrijven? 31

HOOFDSTUK 2 - Wat is management en wat is het niet? 35
2.1 Wat is management? 36
2.2 Managers hebben organisaties nodig, organisaties managers 41
2.3 Wie kan doelgericht organiseren en resultaten behalen? Met andere woorden: wie heeft een managementbrein? 43
2.4 Waarmee houdt een manager zich bezig? Het antwoord van de beschrijvende benaderingen 44
2.4.1 De manager werkt langdurig 45
2.4.2 De manager werkt afwisselend en versnipperd 46
2.4.3 De manager heeft een voorkeur voor concrete specifieke activiteiten 47
2.4.4 De manager geeft de voorkeur aan directe mondelinge communicatie 47
2.4.5 ‘Politicking’ 48
2.5 Hoe generaliseerbaar zijn deze studies? Is de inhoud van het managementwerk de laatste jaren veranderd? 48
2.6 Maakt management wel een verschil? 51
2.7 Management maakt verschil 53

HOOFDSTUK 3 - Denken als een strateeg. Liefst enkele stappen vooruit 59
3.1 Welkom in de wondere wereld van de strategen 61
3.2 De illusie van controle 63
3.3 De grote strategische vragen 64
3.4 Waar zullen we actief zijn? 65
3.5 Hoe zullen we succesvol anders zijn? 70
3.5.1 Kostenleiderschap (lagekostenstrategie) 73
3.5.2 Differentiatie 74
3.5.3 Focus (nichespeler) 74
3.5.4 Operationeel excelleren 76
3.5.5 ‘Customer intimacy’ (klantenpartnerschap) 76
3.5.6 Productleiderschap 77
3.6 Met wie zullen we actief zijn? 78
3.6.1 Voor- en nadelen van samenwerking 78
3.6.2 Samenwerkingsvormen 80

HOOFDSTUK 4 - Denken als een organisatiedeskundige: een hele uitdaging! 83
4.1 Wat is organiseren? 84
4.2 Hoe organiseren? 86
4.2.1 Antwoord 1: de structurele aanpak = specialiseren met controlerende coördinatie 86
4.2.2 Antwoord 2: de procesaanpak = flexibiliteit met inspirerende coördinatie 95
4.3 Van eerste- naar derdegeneratieorganisaties 103
4.3.1 Eerstegeneratieorganisaties 103
4.3.2 Tweedegeneratieorganisaties 106
4.3.3 Derdegeneratieorganisaties 108

HOOFDSTUK 5 - Performancemanagement en ‘governance’: er moeten hoe dan ook resultaten worden behaald 113
5.1 Het uitzonderlijk belang van resultaten 114
5.2 Wat is performancemanagement? 118
5.3 ‘Governance’ 119
5.4 Interne resultatenmeting 124
5.5 Gedragsmatige modellen 128

HOOFDSTUK 6 - Visie, missie, ondernemingswaarden en bedrijfscultuur, een aardige cocktail! 133
6.1 Visie 135
6.2 Missie 137
6.3 Waarden 138
6.4 Visie, missie, waarden ... enkele overwegingen 138
6.5 Wat is bedrijfscultuur? 140
6.6 Typen bedrijfscultuur 143
6.6.1 Typologie van Hofstede 143
6.6.2 ‘The culture map’ van Erin Meyer 145
6.6.3 Het concurrerend waardenkader 148

HOOFDSTUK 7 - Maatschappelijk verantwoord ondernemen. Plicht of engagement? 153
7.1 Waarom maatschappelijk verantwoord ondernemen? 154
7.2 Bedrijfsethiek 156
7.3 Globalisering 164
7.4 Duurzame ontwikkeling 166
7.5 Wat is maatschappelijk verantwoord ondernemen? 167
7.6 Ethische codes 169
7.7 Stakeholdermanagement 170
7.8 Verslaggeving 171

HOOFDSTUK 8 - Innovatiemanagement. Omdat vernieuwen meer dan ooit moet 175
8.1 Wat is innovatie? 176
8.2 Soorten innovatie 177
8.3 Innovatie en de productlevenscyclus 180
8.4 Bronnen van innovatie 182
8.5 Het innovatieproces 184
8.6 Waarom verspreiden belangrijke innovaties zich zo traag? 187
8.7 De uitdagingen van innovatie 189
8.7.1 Innovatieteams 189
8.7.2 Marktadoptie 191
8.8 Open innovatie 193

HOOFDSTUK 9 - Ondernemerschap en businessplan. Het lot in eigen handen 197
9.1 Wat is ondernemerschap? 197
9.1.1 Definitie 197
9.1.2 Het ondernemerschapsproces 198
9.2 Wat is een ondernemer? 200
9.2.1 De doorsneeondernemer 200
9.2.2 Kenmerken van de ondernemer 202
9.2.3 ‘Entrepreneurial orientation’ en het ondernemerschapsproces 204
9.3 Soorten ondernemerschap 206
9.4 Het belang van ondernemerschap wereldwijd 209
9.5 Businessplanning 212
9.6 Ondernemerschap en groei 218

HOOFDSTUK 10 - Verandermanagement: een zoektocht naar nieuwe stabiliteit 223
10.1 Welke veranderstrategie is passend? Voorprogrammeren of vertakken? 224
10.1.1 Voorprogrammering 224
10.1.2 Vertakken 226
10.2 Verandering staat veelal in een negatief daglicht 230
10.3 Veranderingsbereidheid versus weerstand tegen verandering 231
10.4 De waarderende benadering 233
10.5 Veranderingsmanagement: een fasegewijze aanpak 234

HOOFDSTUK 11 - Leiderschap, leiding geven en ‘beyondership’ 243
11.1 De leider als positie 244
11.2 De leider als persoon 246
11.3 Leiderschap als proces 249
11.4 De ware charismatische leider 250
11.5 Aansturen in de praktijk 252
11.6 Coaching 254
11.7 Heb jij een goede werkrelatie met je leidinggevende? 257
11.8 Leiders die uitgroeien tot ‘beyonders’ 258
11.9 Mythes over leiding geven zoals situationeel leiderschap 261

HOOFDSTUK 12 - ‘Operations management’: het kloppend hart van het bedrijf 265
12.1 Wat is ‘operations management’? 267
12.2 Verantwoordelijkheden van het ‘operations management’ 269
12.2.1 Vastleggen van de operationele strategie 270
12.2.2 Productontwerp 271
12.2.3 Ontwerpen van operationele systemen 272
12.2.4 Kwaliteitsbeheer 274
12.2.5 Planning en controle van het operationeel apparaat 277
12.2.6 Duurzaamheid in ‘operations’ 279
12.3 ‘Lean operations’ 280
12.3.1 Verspilling tegengaan 281
12.3.2 Iedereen erbij betrekken 282
12.3.3 Permanente verbetering 282

HOOFDSTUK 13 - De financiële functie: het hoofd koel houden als het over geld gaat 285
13.1 De financiële functie in een bedrijf 285
13.2 Financiële planning: Projectie van de resultatenrekening, balans en kasplanning 287
13.3 Investeringsbeslissingen 291
13.4 Financieringsbeslissingen 294
13.5 Financiële controle 296
13.6 Fusies en overnames 300

HOOFDSTUK 14 - Inleiding tot het marketingdenken. Omdat klanten echt belangrijk zijn 303
14.1 De essentie van marketing 304
14.2 De marketingmindset 305
14.3 Marketingmanagement 307
14.3.1 Doelgroepbepaling 307
14.3.2 De marketingmix 310
14.4 Marketing in actie: leve het (sterke) merk! 314

HOOFDSTUK 15 - Humanresourcesmanagement: toegevoegde waarde voor mens én organisatie 321
15.1 Wat doet de hr-manager en voor wie? 322
15.1.1 Rollen voor hrm 323
15.1.2 Voor wie dient hrm waarde te genereren? 329
15.2 Welke hrm-praktijken zijn relevant nu en in de toekomst? 331
15.2.1 Enkele belangrijke hrm-praktijken 331
15.2.2 Naar een ‘agile’ hrm voor de toekomst? 341
15.3 Zoektocht naar de ‘heilige graal’: hoe leidt hrm tot prestaties? 343
15.4 De gelukkige productieve medewerker? 348
15.5 De ongelukkige medewerker: ‘Ik werk omdat ... het mijn rekeningen betaalt’ 350
15.6 Niet alles is rozengeur en maneschijn in de hr-wereld 353
15.6.1 Hrm onder vuur 353
15.6.2 Charlatans aan het werk: buikgevoel en hypes 353
15.6.3 Hrm verdient geen slechte reputatie! 357

Bibliografie 359