Meer chaos dus. Maar dan alleen de goede kant van chaos. Chaos creëert volgens Brafman en Pollack ‘witruimte’ waar unusual suspects hun kans grijpen. Het resultaat is georganiseerde serendipiteit. Dit klinkt vaag, maar de auteurs gaan uitgebreid in op de drie belangrijkste elementen van beteugelde chaos: witruimte, unusual suspects en gestructureerde serendipiteit. Onze hersenen draaien de hele dag op volle toeren. Tijdens een wandeling de gedachten de vrije loop laten, geeft de hersenen de kans dingen op een rijtje te zetten. Juist dan vinden mensen vaak oplossingen voor problemen waar ze al lang mee aan het worstelen zijn, of komen nieuwe ideeën boven. Unusual suspects, oftewel andersdenkenden of ‘weirdo’s’, krijgen binnen een organisatie vaak geen kans omdat ze afwijkend zijn. Maar een outsider kan andere gezichtspunten naar voren brengen of verschillende werelden combineren, waardoor innovaties ontstaan. Zo werd de game wereld op z’n kop gezet toen zo’n vreemde eend bij Nintendo technologie aan verhalen ging koppelen. Dit was de geboorte van Donkey Kong. U herinnert zich dit spel wellicht nog, het was een van de meest populaire spelen uit de begintijd van games. Ook serendipiteit, toevallige ontdekkingen, kunnen een handje worden geholpen. Een voorbeeld hiervan is een bijeenkomst die wel een doel heeft, maar geen strakke agenda en waarvan de deelnemers een mix van mensen uit de organisatie vormen. Dit kan tot compleet nieuwe inzichten leiden. Beteugelde chaos maakt het ‘best of both worlds’ mogelijk: de krachten van chaos in toom houden, genoeg om creativiteit te benutten, zonder de verwoestende effecten die chaos (ook) kan hebben. Brafman en Pollack presenteren vijf regels van chaos: 1. Wees doof voor de sirenenzang van gegevens verzamelen en meten 2. Nogmaals, het heet georganiséérde chaos 3. Maak witruimte productief 4. Koester unusual suspects 5. Organiseer serendipiteit Deze regels helpen met het beteugelen van chaos en bevatten adviezen voor de uitvoering. Zo is een unusual suspect niet een of andere willekeurige dwaze. Let er op dat deze persoon bij de groep past en geen storende factor wordt. De aanleiding voor dit boek was Brafmans bezoek aan het Amerikaanse leger om daar meer ideeën en innovatie te genereren. Brafmans conclusie was dat meer chaos nodig is. De reacties op die conclusie in zo’n gestructureerde omgeving (schrik!) en wat hij doet om ‘beteugelde chaos’ aan te brengen, lopen als een rode draad door dit boek. Daarnaast halen Brafman en Pollack veel voorbeelden aan, met name om de drie elementen nader toe te lichten. De voorbeelden blijven niet beperkt tot individuen (Einstein) of organisaties (Nintendo), maar ook een hele regio kan veerkracht en creativiteit combineren (Silicon Valley). Het is een overtuigend verhaal en het klinkt eenvoudig genoeg om zelf klein te beginnen, met bijvoorbeeld een minder strakke vergadering. Aan u nu de taak om wat meer chaos aan te brengen en vooral daar niet bang voor te zijn!
Over Carla Verwijs
Carla Verwijs is managementconsultant met een specialisatie in kennismanagement.