Leren coachen

Met dank 5
Inleiding 13
Uitgangspunten bij coachen 14
Basismodel voor coaching 15
Opzet van het boek 16

1 Wat is coaching? 19
1.1 Waarom zetten organisaties coaching in? 20
-Medewerkers en organisaties zijn van elkaar afhankelijk.
-Medewerkers zijn het belangrijkste kapitaal van een organisatie 20
-Samenleving en organisaties zijn voortdurend in beweging 21
-Mensen worden aangesproken op zelfstandig functioneren 21
1.2 Resultaten en effecten van coaching 22
1.3 Succesfactoren voor coaching 22
-De basishouding van de coach 23
-Vijf kritieke succesfactoren 23
1.4 Wie coacht? 24
1.5 Het specifieke van coaching 25
*1. Bewustzijn en verantwoordelijkheid 26
*2. Leren en handelen 26
*3. De persoon en het resultaat 27
1.6 Samenvatting 28

2. Leren en handelen 26
-De persoon en het resultaat 27
2 De methodiek van coaching 31
2.1 Het basismodel voor coaching 32
2.2 Leren leren en leren handelen 34
-Leervoorkeuren 37
2.3 Leren: verbeteren, ontwikkelen en transformeren 40
-Verbeteren 40
-Ontwikkelen 41
-Transformeren 41
2.4 Bewustzijn 42
2.5 Verantwoordelijkheid 44
2.6 Samenvatting 45

3 De relatie tussen coach en coachee 47
3.1 Kenmerken van de relatie coach-coachee 47
-Professionele relatie 47
-Vertrouwelijke relatie 48
-Gelijkwaardigheid en wederkerigheid 48
3.2 Opbouwen 49
-De coach is zelf het instrument: contact met jezelf 49
-De coach maakt contact 49
-De coach (ver)oordeelt niet 50
-De coach laat blijken dat hij begrijpt en wil begrijpen 50
-De coach stelt de samenwerkingsvraag aan de orde 51
3.3 Onderhouden 51
-De coach onderhoudt en verdiept het contact met de coachee 52
-De coach doet aan zelfonderzoek en verdiept het contact met zichzelf 52
-Overdracht 53
-De coach werkt in en met het hier-en-nu 55
3.4 Afbouwen 56
3.5 Samenvatting 56

4 De contractfase 59
4.1 Contracteren: de kern 59
4.2 Wie is de coachee en wie is de coach? 60
4.3 Vragen en problemen van de coachee en het gewenste resultaat 61
4.4 Wat kan de coach bieden? 64
4.5 Betrokkenheid van de organisatie bij de coaching 64
4.6 Welke middelen staan ter beschikking? 65
4.7 Samenvatting 65

5 De onderzoeksfase 69
-Waarom is onderzoek van belang? 69
-Waar gaat het in de onderzoeksfase om? 70
5.1 Het verhaal opnieuw laten vertellen 71
-De coach nodigt uit tot vertellen, luistert en vraagt door 71
-Blokkades om door te vragen 76
-Scenische reconstructie: de situatie uitspelen 77
-Andere (creatieve)werkvormen en activiteiten 85
5.2 Het verhaal laten duiden 88
-Focus op de mens als uniek wezen (persoon) 89
-De levensfase van de coachee 95
-Focus op de mens als sociaal wezen (in communicatie en interactie) 101
-Focus op de mens als onderdeel van een systeem 106
-Het gebruik van de verschillende perspectieven 110
5.3 Samenvatting 110

6 Doelen en acties 115
6.1 Uitkomsten van het onderzoek 116
6.2 Het keuzeproces 118
6.3 Doelen 119
-Scenische constructie 120
-Een voorbeeld uit de praktijk: hoe gaat het met Wouter? 121
6.4 Acties 124
-Mogelijke activiteiten van de coach 127
-Mogelijke activiteiten van de coachee 127
-Mogelijkheden en middelen 128
-Ordening aanbrengen 129
6.5 Samenvatting 129

7 Uitvoeren 131
7.1 Stimuleren en bemoedigen om te experimenteren met nieuw gedrag 133
7.2 Observeren, geven van feedback, confronteren 134
7.3 Helpen bij het reflecteren 135
7.4 Evalueren, tussentijds bijstellen van doelen en werkwijzen 137
7.5 Helpen bij het formuleren van ideeën, concepten en voornemens 138
7.6 Samenvatting 138

8 Evalueren en afsluiten 141
8.1 Wat wordt er geëvalueerd? 142
8.2 Afscheid nemen 144
8.3 Samenvatting 145

9 Feedback en confronteren 147
9.1 Feedback geven 147
9.2 Confronteren 148
-In de hier-en-nusituatie teruggeven wat je ziet en hoe je dat beleeft en interpreteert 149
-Confrontatie door een directe uitdaging 150
-Confrontatie door betrokkenheid te tonen (of juist niet) 150
9.3 Regels bij confronteren 150
9.4 Samenvatting 151

10 Weerstand 153
10.1 Weerstand als reactie op veranderingsprocessen 153
10.2 Weerstand als reactie op een bepaalde situatie 157
10.3 Samenvatting 159

11 Verantwoord coachen 161
11.1 Wie ben ik? 162
11.2 Vanuit welke mens- en maatschappijvisie werk ik? 164
11.3 Welke theorieën gebruik ik in mijn werk? 165
11.4 Welke ‘regels’ hanteer ik bij het toepassen van werkvormen en methoden? 166
11.5 Hoe ziet mijn praktijk van werken, de uitvoering, eruit? 167
11.6 Waar gaat het om bij verantwoord coachen? 168
11.7 Samenvatting 169

Bijlage 1 Voorbeeldcontract voor coaching 171
Bijlage 2 Coachbekwaamheden contractgesprek (hoofdstuk 4) 173
Bijlage 3 Coachbekwaamheden Onderzoeken – accent op 11 verhaal laten vertellen (hoofdstuk 5) 174
Bijlage 4 Coachbekwaamheden Onderzoeken – accent op laten duiden (hoofdstuk 5) 175
Bijlage 5 Coachbekwaamheden doelen en acties formuleren (hoofdstuk 6) 176
Bijlage 6 Coachbekwaamheden uitvoeren (hoofdstuk 7) 177
Bijlage 7 Coachbekwaamheden evalueren en afsluiten (hoofdstuk 8) 178

Literatuur 179